Kamer delen met broers en zussen: praktische tips van onze expert
Kunnen kleine kindjes op één kamer slapen? Stel, je woont eerder klein. Je baby’tje sliep eerst op jouw kamer. Kan je baby nadien samen met je peuter op één kamer slapen? Waar moet je rekening mee houden?
Praktisch is het niet altijd mogelijk om elk kind in een eigen kamer te laten slapen. Een kamer delen met broer of zus kan dan zeker. Maar vaak is het ook een bewuste keuze. In beide scenario’s is het belangrijk om met een aantal zaken rekening te houden.
Een veilig en geborgen gevoel
Kinderslaapcoach Karen Claes: “Ik herinner me nog heel goed dat mijn oudste dochter vroeg wanneer ze nu ein-de-lijk met haar zusje op de kamer mocht slapen. Ze benadrukte daarbij ook nog eens dat het niet eerlijk was dat mama en papa samen mochten slapen, maar dat zij allebei alleen moesten slapen. Op dat moment waren ze beide al wat ouder (5 en 3 jaar) en hebben we samen beslist dat we het zouden proberen.
Voor kinderen die bang zijn, verlatingsangst hebben of vaak nachtmerries hebben, kan samen slapen heel geruststellend zijn. Goede slaap gaat samen met een ontspannen en veilig gevoel, dus als samen slapen met broer of zus bijdraagt aan dat gevoel, is het zeker aan te raden.”
Vanaf welke leeftijd kan het?
“Het advies van Kind en Gezin, maar ook veel internationale organisaties, is om je baby bij de ouders op de kamer te laten slapen tot minstens 6 maanden, bij voorkeur zelfs tot een jaar. Er is geen richtlijn rond wanneer kinderen klaar zijn om samen een kamer te delen. Wanneer er door beperkte ruimte in huis een kamer gedeeld moet worden, is het vaak rond die leeftijd dat de overgang naar een gedeelde kamer met broer of zus gebeurt.
Ik raad samen slapen pas aan wanneer beide kindjes al een goede nachtrust hebben.
Het is wel heel belangrijk om dan alert te zijn dat dit op een veilige manier gebeurt. Een peuter kan heel impulsief zijn en – goed bedoeld – bij babybroer of -zus in bed proberen kruipen. Of een knuffel bij in bed gooien om beter te kunnen slapen. Dat kan voor gevaarlijke situaties zorgen. Ook wanneer kinderen al wat ouder zijn en ze samen zouden slapen met een baby, is het belangrijk om hierbij stil te staan: extra dekentjes zijn niet nodig, het knuffeldoekje dat mama of papa bij de baby legt is het enige dat in bed moet zijn, … .
Wanneer er wel de mogelijkheid is om elk een eigen kamer te hebben, merk ik dat een kamer delen meestal op iets latere leeftijd start (kleuter, eerste jaren lagere school). Ik raad aan het pas te doen als beide kindjes een goede nachtrust hebben. Stel dat 1 kindje nog heel vaak wakker wordt ’s nachts en daardoor broer of zus telkens ook wakker wordt, zal er snel oververmoeidheid komen. Dit uit zich in moeilijkere nachten, vroege ochtenden en vermoeidheid doorheen de dag. Beter voorkomen dan genezen dus.”
Slaapritme en bedtijdritueel
“Een kamer delen hoeft niet te betekenen dat ook de bedtijd op hetzelfde moment valt. De slaapnoden van elk kind is uniek, dus blijf rekening houden met wat elk kindje individueel nodig heeft op vlak van slaap. Het ene kind heeft meer slaapuren nodig dan het andere, maar ook wat er nodig is om rustig in slaap te kunnen vallen is belangrijk.
Als je merkt dat een gezamenlijk bedtijdritueel eerder prikkelend dan rustgevend is, dan is het soms beter om het ene kindje iets vroeger dan het andere kindje in bed te leggen en het ritueel apart te doen
Als de bedtijd toch rond hetzelfde uur valt, wordt het bedtijdritueel meestal ook samen gedaan. Het doel van een bedtijdritueel is rust en ontspanning creëren, en dat is niet altijd het resultaat van een gezamenlijk bedtijdritueel. Als je merkt dat het eerder prikkelend dan rustgevend is, dan is het soms beter om het ene kindje iets vroeger dan het andere kindje in bed te leggen en elk een afzonderlijk bedtijdritueel te geven. Voor het kindje dat het laatst gaat slapen, zou ik wel afspreken waar het bedtijdritueel dan doorgaat (bv. kamer van de ouders) en dat het belangrijk is om daarna heel stilletjes de kamer binnen te gaan en te gaan slapen.”
Babbelminuutjes
“Als je kinderen op hetzelfde uur naar bed gaan, is de kans groot dat er nog wat gebabbeld zal worden. Niets abnormaal, maar geef wel duidelijk de grenzen aan. Je kan bv. afspreken dat er nog 5 babbelminuutjes zijn en dat je komt zeggen wanneer de tijd voorbij is. Een lichtje met een timer kan ook helpen: lichtje uit = stil. Mijn ervaring is dat je vaak toch nog eens terug moet gaan om te herhalen dat de afspraak was om stil te zijn. Blijf die grenzen wel aangeven. Lukt het echt niet? Dan kan je bv. wat meer nabijheid bieden door in de kamer aanwezig te blijven of in een nabijgelegen ruimte te blijven tot de kindjes slapen.”
Nachten en ochtenden
“Als 1 van de kindjes doorheen de nacht wakker wordt, is de kans groot dat de andere ook wakker zal worden. Spreek duidelijk af dat, als er iets is, ze naar jou moeten komen en broer of zus niet mogen wakker maken (zodra ze zelf uit bed kunnen uiteraard). White noise kan ook een handig hulpmiddel zijn op de kamer. Dat zorgt ervoor dat de geluiden wat gefilterd worden en ze minder snel van elkaar wakker worden. Niet alle kinderen vinden dit fijn, maar zeker het proberen waard.
Soms is toch nodig om terug naar afzonderlijke kamers over te gaan als je merkt dat het nachtelijk of te vroeg wakker worden oververmoeidheid als gevolg heeft
Dezelfde afspraak geldt in de ochtend. Als je wakker bent, maak je je zus of broer niet wakker. Natuurlijk weer veel makkelijker gezegd dan gedaan, dus ook hier: blijf de afspraak herhalen en zoek samen naar oplossingen als je een kindje hebt dat al vroeger wakker is dan het andere.
Soms is toch nodig om terug naar afzonderlijke kamers over te gaan als je merkt dat het nachtelijk wakker worden of te vroeg wakker worden ’s ochtends, oververmoeidheid als gevolg heeft. Als dat niet mogelijk is omwille van de beschikbare ruimtes, blijf dan zeker kordaat de grenzen en afspraken aangeven en bekijk wat er allemaal kan helpen om zoveel mogelijk slaap te kunnen garanderen.”
Inrichting van de kamer
“Als je merkt dat je kindjes elkaar teveel triggeren of constant in interactie blijven gaan, kan een scheiding/kamerscherm een hulp zijn. Kijk ook hoe je de bedden plaatst en welk effect dit heeft op de interacties: naast elkaar of uit elkaar, voet- of hoofdeinde naar elkaar toe… .
Een kamer die rust uitstraalt en donker is om te slapen blijft natuurlijk belangrijk.
Wanneer kinderen ouder worden, zullen ze ook meer en meer nood hebben aan privacy en een eigen plekje. Zelfs als het niet mogelijk is om elk een eigen kamer te hebben, kan je met kamerschermen, kasten, gordijnen, … wel een fijne slaapkamer voor iedereen creëren.”
Een kamer delen als oplossing voor een slaapprobleem
“Tot slot wil ik nog meegeven dat een kamer delen geen magische oplossing is voor alle slaapproblemen. Het kan zeker een hulp zijn wanneer je kindje angstig of bang is, maar als je kindje moeilijk slaapt, is het belangrijk om naar alle puzzelstukjes te kijken. Als het ritme bv. niet aansluit bij wat je kindje nodig heeft, of er is een medische oorzaak, dan zullen de slaapproblemen aanwezig blijven. Eerst dus goed kijken dat alle puzzelstukjes goed liggen, en dan de overstap naar een kamer delen maken.”
Met dank aan Kinderslaapcoach Karen Claes.
Meer tips van de slaapcoach:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!