© Shutterstock

10x tips om je verlegen kind te helpen

Je hebt van die echte spring-in-’t-velds die een vol restaurant entertainen, maar ook veel kinderen kruipen in een nieuwe situatie in hun schulp. Perfect gezond! Maar voor kinderen die van hun verlegenheid zichtbaar hinder ondervinden, is het als ouder misschien toch niet onverstandig hulp te bieden. Op deze manier zorg je ervoor dat je kind – hopelijk – zijn ‘sociale angsten’ overwint.

Met deze 10 tips help je je verlegen kroost:

1. Weg met het etiket!

Probeer je kind niet meteen als ‘verlegen’ te benoemen. Zeg niet tegen je kind dat het verlegen is en sta ook niet toe dat anderen dat doen. Het is niet de bedoeling dat je kind zich ernaar gaat gedragen.

2. Toon begrip voor het gevoel van je kind

“Erg belangrijk voor een positieve ontwikkeling van de verlegenheid van je kind (en voor de angst die hierbij aanwezig is) is de manier waarop je er als ouder op reageert”, zo klinkt het bij dokter Hilde Sijmons van het Universitair Psychiatrisch Centrum aan de K.U.-Leuven. “Vaak zijn we als ouder van een verlegen kind immers ook best vatbaar voor de sociale angst en de drang tot sociaal wenselijkheid die erachter zit, en voelen we ons zelf door de verlegenheid van ons kind al een beetje op ons ongemak.”

De raad die Sijmons daar zou willen geven is: “Wees je bewust van die eigen trigger en probeer ondanks je eigen gevoel van ongemak toch ontvankelijk te staan tegenover de angst van je kind. Erken hoe je kind zich voelt, zonder die spanning onmiddellijk al van hem of haar te willen overnemen om het te beschermen, maar ook zonder die al te bruusk aan te kant te schuiven uit een eigen weerstand tegen het gevoel.”

3. Stap voor stap

Probeer ondanks je eigen verhaal een goede begeleider te zijn in het sociale leerproces van je kind: toon begrip voor het bestaan van de angst van je kind, maar probeer het op een zo ondersteunende manier zelf te laten ontdekken dat die angst groter is dan nodig.

Begeleid je kind in kleine stapjes naar zijn angst toe: alleen kinderen die met hun angst geconfronteerd worden, zullen immers de kans krijgen te ontdekken dat hun angst voor mensen niet altijd nodig is, dat anderen wel degelijk te vertrouwen zijn en dat ze wél goed genoeg zijn zoals ze zijn (en ze dus helemaal niet verlegen of angstig moeten zijn in contact met anderen).

4. Neem een voorsprong

Bereid je kind voor op situaties waarbij je denkt dat de verlegenheid zal toeslaan. Vertel over de nieuwe situatie of de mensen die het zal ontmoeten. Zo kan het kind alvast wennen aan de situatie, en is de kans op een toeslaande angst door een overweldigende ervaring, misschien al iets minder groot.

5. Creëer oefenmomenten

Je kind heeft echt wel moeite met nieuwe mensen of sociale situaties? “Creëer dan zelf oefenmomenten waarin je kind al een paar eerste ‘goeie, corrigerende’ ervaringen kan ondergaan, vooraleer je het de ongecontroleerde open wereld instuurt”, zo suggereert Dominique Reintjens, gedragstherapeute bij het Angstcentrum.

“Probeer in deze oefenmomenten de omstandigheden al een beetje positief te beïnvloeden: oefen bijvoorbeeld met een kalm persoon, iemand met een rustige, vriendelijke en open houding. Leg hierbij de aandacht niet op het kind, maar ga zelf gewoon in gesprek met de ander persoon.” Laat je kind naar eigen aanvoelen deel uitmaken van dat sociale proces. Doordat de klemtoon niet op hemzelf ligt of op ‘iets moeten’, zal de drempel tot interactie voor je kind veel lager komen te liggen.

6. Niet pushen

Het is belangrijk dat je begrip toont voor het gevoel van het kind en niets probeert te forceren: “Ondersteun en begeleid je kind in het ontdekken van het nieuwe contact, maar laat het wel zelf bepalen welke stappen het zet. Het kind wilt zich graag begrepen voelen en de ruimte krijgen om op eigen initiatief toenadering te zoeken.”

Vooral geen goed idee? Je kind verplichten om iemand gedag te zeggen of kussen en knuffels uit te delen als het zich daar zelf absoluut niet goed bij voelt.

7. Stel je verwachtingen bij

Weet je dat je kind nogal verlegen is, stel je verwachtingen van wat er binnen zijn gedrag mogelijk is dan ook een beetje bij. “Vaak vinden we het zelf moeilijk als onze kinderen ‘zich niet sociaal wenselijk’ gedragen”, zo klinkt het bij Reintjens. “Word je er ongemakkelijk van als ons kind bij een begroeting niets zegt, weet dan dat een heel normale gedraging is die veel kinderen vertonen bij een eerste ontmoeting.

Zorg er als ouder dan ook vooral voor dat je je eigen verwachtingen, eisen en gedachten bijstelt; deze horen niet op de schouders van onze kinderen te wegen.”

8. Stop met vergelijken

Nog een tip: stop met je kind te vergelijken met andere kinderen van die leeftijd. “Soms denk je dat het gedrag van jouw kind erg uitzonderlijk is en zie je dit niet veel terug bij leeftijdsgenootjes. Besef dan dat kinderen voortdurend in ontwikkeling zijn. Dingen die je kind voorheen niet kon, kan het nu ineens wel. Dit geldt ook voor sociale interacties: soms leren kinderen iets erg vroeg, en soms zijn ze gewoon wat later. De snelheid waarmee een kind functies en vaardigheden ontwikkelt, is immers geen exacte wetenschap.

Zorg er als ouder voor dat je prettige omstandigheden blijft creëren en wees geduldig: ook jouw kind zal hier wel degelijk in kunnen groeien en ontwikkelen. Forceer het niet en verontschuldig je niet tegenover de andere mensen die betrokken zijn bij het sociale contact.”

9. Wees positief: supporteren helpt

Boekt je kind successen, durft het plots iets nieuws of is het voor de eerste keer op eigen houtje een ‘nieuw contact’ gaan leggen? Schenk daar dan ook een beetje aandacht aan. Supporter voor je kind en moedig nieuwe dingen aan: als ouders hun blijk van appreciatie en trots laten voelen, heeft dat op een kind natuurlijk altijd een goed effect.

10. Zoek hulp

“Als je je na al deze tips toch echt overmatig zorgen maakt om het verlegen gedrag van je kind, dan is het aangewezen om de hulp van een professional in te schakelen”, zo klinkt het bij zowel Sijmons als Reintjens. “Dat kan op de eerste plaats niet alleen opluchten voor jou als ouder, maar het kan soms ook de enige plek zijn om de juiste tips en handvatten te krijgen zodat jij nog beter jouw kind kunt helpen in zijn of haar sociale ontwikkeling”, aldus Reintjens.

“Waar wij in onze therapie bijvoorbeeld in eerste instantie op inzetten, is om ouders en kinderen meer inzicht te geven in de gedachtepatronen die er spelen bij het kind, de angsten die daarmee gepaard gaan, en de manier waarop het samenspel van beide het kind letterlijk ‘klem’ zet in zijn of haar gedrag”, zo legt Sijmons uit. “Daarnaast proberen we het kind en ook de ouders individuele technieken aan te leren om met de angst om te gaan, maar ook om de negatieve gedachten over zichzelf in het hoofd van het kind, tegen te gaan.”

“Belangrijk om weten is dat verlegenheid in de meeste gevallen natuurlijk geen probleem hoeft te zijn (alle kinderen zijn verlegen en in bepaalde levensfases nog wat meer dan in andere). Maar wanneer een kind in zijn dagelijkse bezigheden gehinderd wordt, doordat het bijvoorbeeld dingen niet durft doen door zijn verlegenheid, of zich erdoor ingeklemd voelt, is het als ouder érg belangrijk om aan de alarmbel te trekken.”

Bij kinderen bij wie de sociale angst immers, of niet tijdig ontmaskerd wordt, kan de sociale angst zich immers door fysiologische processen of conditionering zó diep inwerken, dat die gedachten en patronen nog counteren en vervangen door meer constructieve ideeën over zichzelf en over de wereld, misschien wel niet meer mogelijk wordt.

Lees ook:

Volg ons op FacebookInstagramPinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!

Partner Content

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."