Veerle leert de kinderen uit haar klas lezen en schrijven met de Alfabetcode

Veerle, leerkracht in het eerste leerjaar van kleuter- en lagere school Zeppelin in Mortsel, staat al 20 jaar in het vak. Drie jaar geleden besloot de school om het leren lezen en schrijven over een heel andere boeg te gooien met de Alfabetcode. Wij vroegen Veerle waarom en wat haar ervaringen zijn.

De Alfabetcode is een nieuwe en heel andere manier om kinderen te leren lezen en schrijven.

“ Deze manier van leren spellen is echt wel radicaal anders. Ik moest zelf de knop omdraaien en anders denken dan dat ik het zelf ooit leerde en nadien 20 jaar aanleerde.”

Waarom veranderden jullie op Zeppelin van lees- en schrijfmethode?

Veerle: “Op Zeppelin zoeken we altijd naar verbetering en vernieuwing. Ik werk nu al 20 jaar op deze school en ik heb nog nooit gedacht: ‘Zo doe ik het voor de komende 20 jaar’. En de laatste jaren merkten we steeds meer dat sommige spellingsregels voor heel veel kinderen moeilijk bleven. We zochten al een tijd naar regels die zoveel mogelijk uitzonderingen uitsloten en we wilden het leesniveau opkrikken.”

“Toen bleek dat een school uit onze scholenkoepel, de TintelTuin, al een tijd samen met dr. Erik Moonen aan de slag ging met een heel andere manier van leren lezen en schrijven: de Alfabetcode. We luisterden naar een uiteenzetting, lazen zijn boek en voelden meteen dat dit wel iets zou kunnen zijn. Maar, en dat is ook eigen aan onze school, we wilden niets overhaasten. Voor mij startte toen enkele jaren van onderzoek en uittesten. En sinds 3 jaar leren we de kinderen in het eerste leerjaar nu ook helemaal anders lezen en schrijven, met de Alfabetcode.”

“De Alfabetcode draait het proces van leren lezen helemaal om. In plaats van klanken te koppelen aan letters, vertrekt deze methode van de klanken.”

Wat maakt deze methode zo anders dan andere leesmethodes?

Veerle: “De Alfabetcode draait het proces van leren lezen helemaal om. In plaats van klanken te koppelen aan letters, vertrekt deze methode van de klanken. Kleuters kunnen al praten, dus ze kennen klanken. Erik Moonen stelt daarom voor om van daaruit te vertrekken en aan die klanken letters te koppelen, niet omgekeerd. En dat klinkt toch super logisch? We leren onze kleuters al hoe ze de verschillende klanken in een woord kunnen onderscheiden. Vervolgens leren we diezelfde kinderen in het eerste leerjaar om die klanken om te zetten in letters. Zo leren ze schrijven. Wie dat kan, kan ook het omgekeerde: lezen. En dat is net het tegenovergestelde van alle andere methodes: die vertrekken allemaal vanuit letters en leren kinderen eerst lezen.”

” Eerlijkheid naar kinderen toe is echt heel belangrijk, merk ik. We zeggen vaak veel te snel, ‘het is goed genoeg, je hebt je best gedaan’, terwijl dat niet helemaal zo is. Goed bedoeld, maar zo zet je hen van bij het begin op het verkeerde been .”

“En ook de schriftmethode die Erik Moonen aanraadt, gaat helemaal anders te werk dan vorige methodes die we hanteerden. In deze methode leren de kinderen elke letter heel nauwkeurig analyseren. Alle rechte lijnen zijn blauw, de gebogen lijnen zijn geel en alle stop- en keerpunten zijn rood. Deze manier van leren schrijven laat kinderen superbewust en nauwkeurig naar hun schrift kijken waardoor het beter blijft hangen. En al die regels maken het voor kinderen helder en eenduidig. Je kunt op die manier veel duidelijker feedback geven en uitleggen waarom of waar iets niet goed zit. Die eerlijkheid naar kinderen toe is echt heel belangrijk, merk ik. We zeggen immers vaak veel te snel, ‘het is goed genoeg, je hebt je best gedaan’, terwijl dat niet helemaal zo is. En dan zet je hen van bij het begin op het verkeerde been of verwar je hen.”

“Kinderen die het moeilijk hebben met leren lezen en schrijven, blijven het er moeilijk mee hebben. Daar moeten we niet flauw over doen. Maar ze vallen niet meer helemaal uit, zoals dat ervoor soms wel dreigde te gebeuren.”

En hoe gaat het nu met het lezen en schrijven? Merk je een verschil met ervoor?

Veerle: “In die paar jaar kunnen we hier op school zeker spreken van een vooruitgang voor spelling in de lagere jaren. In de hogere klassen merken we ook dat de kinderen vlotter kunnen lezen. Maar het is zeker geen wondermiddel. Kinderen die het moeilijk hebben met leren lezen en schrijven, blijven het er moeilijk mee hebben. Daar moeten we niet flauw over doen. Maar ze vallen niet meer helemaal uit, zoals dat ervoor soms wel dreigde te gebeuren.”

“Wat ik wel jammer vind, is dat er geen leesmateriaal en werkblaadjes voorhanden zijn om in de klas mee aan de slag te gaan. Het idee van Erik Moonen is dan ook om vooral te focussen op de essentie en niet te verdwalen in – wat andere leesmethodes volgens hem vaak wel doen – een eindeloze voorraad aan mooi en leuk materiaal. Daar ben ik het op zich helemaal mee eens; duidelijkheid moet de essentie zijn. Maar toch: een mooi boekje om uit te lezen voel ik toch stilaan aan als een must.”

Meer over lezen en schrijven?

• De Alfabetcode: leren lezen en schrijven zonder dyslexie
• Help, mijn kind leest niet (graag)! Tips van de expert
• 10 redenen waarom lezen zo belangrijk is voor kinderen

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!