10 veelgestelde vragen over bedplassen

Door Veerle Willems

16 sep 2019

Plast jouw kind ’s nachts nog regelmatig in bed, terwijl hij of zij overdag al lange tijd droog is? Dan wil je daar het liefst zo snel mogelijk een oplossing voor vinden. Maar vanaf wanneer moet je je nu echt zorgen maken? En is een bezoekje aan de dokter wel echt nodig? Wij zochten het antwoord op tien veelgestelde vragen over bedplassen.

Wat is bedplassen?

We spreken van bedplassen wanneer je kind na de kleuterleeftijd ’s nachts onbewust en ongewild in bed plast. Bedplassen is in de eerste plaats een medische aandoening die verschillende oorzaken kan hebben. Het gebeurt nooit met opzet, en het heeft dus ook geen zin om je kind hiervan de schuld te geven door bijvoorbeeld te denken dat het op zoek is naar aandacht. Bedplassen kan in alle fasen van de slaap voorkomen, maar het gebeurt vaak tijdens de eerste uren van de nacht, tegen de ochtend of tijdens het dromen.

Vanaf welke leeftijd moet ik me zorgen maken?

Bedplassen wordt pas een probleem als je kind er hinder van ondervindt en zich voor het bedplassen begint te schamen. Dat kan voor psychologische problemen en stress zorgen. Plast je kind van vijf jaar nog regelmatig in bed en vindt hij dit zelf vervelend, stap dan zeker naar je huisarts. Staar je echter niet blind op die leeftijd: ieder kind heeft zijn eigen tempo. Op vijfjarige leeftijd plast nog 15 tot 20% van de kinderen ’s nachts in bed. Op zevenjarige leeftijd is dat 10%, op tienjarige leeftijd 3% en op veertienjarige leeftijd nog 1%.

Wat zijn de oorzaken?

De exacte oorzaak voor bedplassen is niet zo makkelijk te achterhalen, maar meestal spelen de volgende drie factoren een rol:

Je kind wordt niet wakker als zijn blaas vol is. Hij slaapt er gewoon lekker doorheen.
De blaas van je kind is overactief of instabiel en trekt ongewild en onbewust samen, ook al is ze niet gevuld.
Je kind produceert ’s nachts meer urine dan zijn blaas aankan.

Is bedplassen psychologisch?

Oma is gestorven, er komt een broertje bij, je kind wil aandacht,… Je zou denken dat dit soort ‘bekommernissen’ het bedplassen in de hand werken, maar dat is nooit wetenschappelijk bewezen. Stress, angst of vermoeidheid kunnen het probleem wel verergeren of de behandeling moeilijker maken. Psychologische problemen zijn dus zelden de hoofdoorzaak van bedplassen, ze kunnen hoogstens voor tijdelijk en niet frequent bedplassen zorgen.

Is bedplassen erfelijk?

Ja, we weten zelfs welke genen hiervoor verantwoordelijk zijn. Als jij of je partner een bedplasser was, dan heeft jullie kind 44% kans om ook een bedplasser te zijn. Als dat bij allebei het geval was, stijgt die kans tot 70%. Is niemand in de familie een bedplasser, dan heb je 15 tot 25% kans om zelf te gaan bedplassen. Veel hangt af van je blaasspier en het feit of je gemakkelijk gewekt kunt worden.

Komt het vaker voor bij jongens dan bij meisjes?

Ja, bedplassen komt twee keer zoveel voor bij jongens als bij meisjes, al is het niet helemaal duidelijk wat daar de reden voor is.

Wanneer moet ik met mijn kind naar de dokter?

Bedplassen kán vanzelf overgaan, maar het is niet altijd aan te raden om daar op te wachten. Zodra jij, je partner of je kind het bedplassen als een probleem ervaart, moet je ingrijpen. Ga naar de huisarts voor het zelfbeeld van je kind te laag wordt. Wacht niet te lang. Als zevenjarige bedplasser heb je 5% kans om, als dit niet wordt behandeld, levenslang bedplasser te blijven. Het omgekeerde is ook waar: zolang je kind het probleem niet begrijpt, heeft het geen zin om in te grijpen. Je kind moet er zélf wat aan willen doen.

Wat kan de dokter doen?

Je huisarts zal je om te beginnen een heleboel vragen stellen. Ook kan hij je aanraden om een aantal weken een plas- en drankkalender in te vullen. Daarop geef je onder andere aan hoeveel je kind op welk tijdstip gedronken heeft, hoeveel urine hij aanmaakte en of er ongelukjes zijn gebeurd. Zo’n kalender geeft je arts een beter beeld van de oorzaak van het bedplassen en soms kan het bijhouden ervan al voor een verbetering zorgen.

Je arts zal vervolgens een therapie aanraden:

Zo is er bijvoorbeeld de plaswekker, die op lange termijn het meest effectief is.
Slechts in uitzonderlijke gevallen zal je arts ook geneesmiddelen voorschrijven. Is vooral een hoge urineproductie de oorzaak van het bedplassen, dan kan dat bestreden worden met medicatie.

Wat kan ik zelf doen?

Het succes van een therapie is erg afhankelijk van de motivatie van je kind. Het is dan ook heel belangrijk om je kind aan te moedigen en ook zelf vol te houden.

Ook de volgende punten kunnen helpen:

Blijf kalm, rustig en positief.
Laat je kind ’s avonds geen al te grote hoeveelheden drinken. Een algemeen drinkverbod ’s avonds hoeft niet, maar probeer toch vooral het drinken overdag te stimuleren.
Geef je kind niet vlak voor het slapengaan nog een hoofdmaaltijd te eten.
Herinner je kind regelmatig aan een toiletbezoek. Dat hoeft zeker niet dwingend of strikt, want dan gaat je kind misschien persgedrag vertonen.
Een plasje voor het slapengaan is altijd een goed idee.
Gebruik luierbroekjes om praktische ongemakken te vermijden.

Wat moet je vooral níét doen?

Beschuldig je kind nooit.
Je kind straffen heeft geen zin: er is geen enkel kind dat vrijwillig bedplast.
Noem je kind nooit ‘lui’ of ‘een baby’. Ook uitspraken als ‘iedereen is al zindelijk, en jij niet’ zijn uit den boze.
Werk niet met een beloningssysteem. Lukt het niet, dan krijgt je kind net een schuldgevoel, en de beloningen lijden zelden tot droge nachten.
Verbied je kind niet om ’s avonds te drinken.
Maak je kind niet wakker ’s nachts. Dit helpt niet om controle over de blaas te krijgen.
Laat je kind geen cafeïne- of theïnehoudende dranken drinken.
Melk, kaas, yoghurt en andere zuivelproducten vermijd je beter vlak voor het slapengaan.

Bronnen: uzleuven.be, cm.be, drogenachten.be, mamabaas.be

Lees ook:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!