Stotteren bij kinderen onder de loep
Als ouder maak je je misschien zorgen als je kind stottert en heb je wellicht 101 vragen. We zetten daarom alles op een rijtje: waarom begint een kind te stotteren, bij wie kun je terecht voor hulp en wat kun je als ouder doen?
Wanneer beginnen kinderen plots te stotteren?
Tussen de leeftijd van drie en vijf jaar gaan twintig op de honderd kinderen een stotterfase door. Van de vijf procent die stottert zal uiteindelijk één procent dat ook effectief blijven doen.
Maar meteen panikeren is echt niet nodig. ‘Normale’ onvloeiendheden komen voor bij alle kleuters en zijn een deel van de normale taalontwikkeling. Het kleintje herhaalt dan soms klanken, lettergrepen en woorden, maar ze verstoren de spraak niet.
Kleutertjes die stotteren, produceren vergelijkbare herhalingen, maar aan een hogere frequentie en vaak op kortere stukken, zoals klanken of lettergrepen. Daarnaast kunnen ook verlengingen en blokkeringen voorkomen.
GOED OM TE WETEN:
Voor de leeftijd van zes jaar komt stotteren aanzienlijk vaker voor dan bij personen die ouder zijn. Dat betekent dus dat stotteren vaak herstelt, spontaan of door een vroegtijdige behandeling. Op tijd ingrijpen heeft dus zéker nut!
Welke impact heeft stotteren?
Zeer jonge kinderen kunnen zich al goed bewust worden van hun onvloeiendheden. Ze kunnen dan weleens last hebben van:
- angst
- frustratie
- woede
- vermijdingsgedrag
- bijkomende reacties bovenop het stotteren, zoals knipperen met de ogen.
Maar ook voor de ouders kan het behoorlijk zwaar zijn. Mama’s en papa’s zullen zich vaak bezorgd en onzeker voelen over deze situatie.
Wanneer ga je op zoek naar hulp?
- Ben je zelf bezorgd? Wacht dan niet langer.
- Als het probleem al meer dan drie maanden duurt. Er zijn periodes dat een kind meer stottert dan andere periodes.
- Wanneer het in de familie voorkomt.
- Als er nog andere spraak-, taal- of ontwikkelingsproblemen zijn.
- Als je kind meer gaat ‘duwen’ op bepaalde klanken of het praten probeert te vermijden.
Hiervoor kun je terecht bij een logopedist die gespecialiseerd is in stottertherapie. Na een onderzoek of informatief gesprek wordt bepaald of therapie al dan niet noodzakelijk is. Maar in de meeste gevallen mogen de ouders zelf aan de slag met behulp van een aantal tips.
Een paar tips om je kind te helpen
- Probeer wat tijd te laten tussen wat jij zegt en wat een kind zegt. Zo hebben ze minder het gevoel dat ze snel moeten kunnen reageren.
- Ook oogcontact is van cruciaal belang.
- Spreekdruk vermijden helpt ook. Stel daarom vooral gesloten vragen in plaats van open vragen waarop veel antwoorden mogelijk zijn.
- Help het kind het verhaal mee te structuren en toon aan dat je hem of haar begrijpt: “Hijhijhij heeft op mij gegegegeroepen!” reageren met: “Heeft hij op jou geroepen?”
- Houd instructies zoals ‘adem eerst diep in en uit’ achterwege.
- Wees niet extra bezorgd wanneer het stotteren erger lijkt te worden. Het kan soms escaleren wanneer een kind bijvoorbeeld moe of opgewonden is.
- Maak stotteren bespreekbaar.
Meer aandacht voor stotteren
Ter gelegenheid van Internationale Wereldstotterdag stelt kinder- en jeugdpsychiater Kaat Ponnet haar prentenboek ‘Help, mijn woorden blijven steken’ voor. Samen met illustratrice Sylvia Van den Brande vraagt ze meer aandacht voor stotteren, meer bepaald bij kleuters.
De avonturen van Rupsje Ronel belichten enkele psychische en lichamelijk uitlokkende factoren van stotteren zoals vermoeidheid en emotie, maar tonen evengoed aan dat omgevingsfactoren een belangrijke rol spelen.
Daarnaast komen in het prentenboek algemeen therapeutische handvaten aan bod, waaronder weerbaarheid, stilstaan bij je gevoel om emotionele overspoeling te voorkomen, niet-helpende gedachten vervangen door helpende gedachten, doseren, aanvaarding en mindfulness.
Koop ‘m hier!
Voor meer informatie over Wereldstotterdag of zelfhulpvereniging voor mensen die stotteren kun je op vzwbest.be terecht.
Bronnen: boek ‘Komen Spreken over stotteren’, Thomas More folder ‘Informatie over stotteren voor ouders’
Ook lezen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!