Vroegtijdige HIV-testen en -behandeling kunnen pasgeboren levens redden

Vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen de overlevingskansen van pasgeboren baby’s die blootgesteld werden aan HIV aanzienlijk verhogen, stelt het rapport ‘Kinderen en Aids: derde inventarisatierapport’ (Children and Aids: third stocktaking report). Dit rapport is gezamenlijk voorbereid door UNICEF, de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), het Programma van de Verenigde Naties voor HIV/aids (UNAIDS) en het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (United Nations Population Fund, UNFPA).

‘Zonder aangepaste behandeling zullen de helft van de kinderen met HIV sterven voor hun tweede verjaardag ten gevolge van HIV-gerelateerde oorzaken’, zegt Ann M. Veneman, algemeen directeur van UNICEF. ‘De overlevingskansen liggen tot 75 % hoger voor HIV-positieve pasgeborenen bij wie de diagnose werd vastgesteld en de behandeling werd opgestart voor ze 12 weken oud zijn.’

In 2007 werden minder dan 10 procent van de kinderen van HIV-positieve moeders getest op HIV voor ze twee maanden oud waren. Het rapport pleit voor meer testen, zodat aangepaste behandelingen zo vroeg mogelijk kunnen worden opgestart.

‘Vandaag zou geen enkel jong kind moeten sterven aan aids’, zegt algemeen directeur van de WGO, Dr. Margaret Chan. ‘We weten hoe we deze tragische sterfgevallen kunnen voorkomen, maar nu moeten we focussen op de versterking van onze gezondheidssystemen om te garanderen dat alle moeders en kinderen zo vroeg mogelijk behandeld worden.’

Het testen van jonge kinderen in bepaalde landen die het ergst door HIV/aids getroffen werden, zoals Kenia, Malawi, Mozambique, Rwanda, Zuid-Afrika, Swaziland en Zambia, werd opgedreven. In 2007 gebruikten in totaal 30 landen met lage- en middeninkomens de zogenaamde ‘dried blood spot filter’- testen, tegenover 17 landen in 2005. Deze test maakt het mogelijk al heel vroeg de HIV-status te testen.

HIV-status zwangere vrouwen

Veel te weinig zwangere vrouwen zijn op de hoogte van hun HIV-status. In 2007 werden slechts 18 % van de zwangere vrouwen uit landen met lage of middeninkomens onderworpen aan een HIV-test en van zij die positief testten, werden slechts 12 procent verder onderzocht om het stadium van hun ziekte en het soort behandeling dat ze nodig hebben, vast te stellen.

‘Het voorkomen van de overdracht van HIV van moeder op kind is niet alleen efficiënt, maar ook een mensenrecht’, zegt Dr. Peter Piot algemeen directeur van UNAIDS. ‘We zien grote vooruitgang in veel landen, maar het is nodig dat we de testen en behandeling van zwangere vrouwen merkelijk opdrijven.’

Het rapport beveelt eveneens de verhoogde toegankelijkheid aan tot testen die de immuunfuncties van HIV-positieve moeders vaststellen, om het stadium van hun ziekte te bepalen en een basis te bieden voor beslissingen over een aangepaste behandeling die hun eigen gezondheidsnoden aanpakt en de kansen van overdracht van het virus op hun nageslacht reduceert.

Preventie

Gerichte preventie is de centrale opdracht van de VN-strategie inzake HIV en aids. Een belangrijk aantal jonge mensen blijven elk jaar besmet worden. 45 procent van alle nieuwe besmettingen komen voor bij de groep van 15 tot 24-jarigen. Jonge mensen maken deel uit van de nationale strategische plannen omtrent HIV/aids in West- en Centraal-Afrika. Zo bestaan er in Kameroen, de Democratische Republiek Congo en Nigeria programma’s die zich toespitsen op het terugdringen van risicogedrag, kwetsbaarheid en ongelijkheid bij jongeren, zowel binnen als buiten de school.

‘In een wereld met HIV en aids hebben jonge mensen nood aan begrijpelijke informatie en aan toegang tot diensten voor seksuele gezondheid en voortplanting om hun recht op gezondheid te beschermen,’ zegt Thoraya Ahmed Obaid, algemeen directeur van UNFPA. ‘Het voorkomen van HIV-besmetting van vrouwen is de eerste verdedigingslijn in het voorkomen van HIV-besmetting bij pasgeborenen. Jongeren betrekken in de inspanningen omtrent HIV is de beste manier om ervoor te zorgen dat programma?s gericht en doeltreffend zijn.’

Pediatrische aidsbehandelingen, preventie van overdracht van moeders op kinderen en preventie van nieuwe besmettingen bij adolescenten en jonge mensen zijn drie van de vier kerncomponenten van de internationale UNICEF-UNAIDS- campagne ‘Samen voor Kinderen, Samen tegen aids’ die worden behandeld in het nieuwe inventarisatierapport. Het laatste deel pleit voor de uitbreiding van de bescherming en zorg voor de ongeveer 15 miljoen aidswezen die één of beide ouders verloren hebben door aids, en roept op tot meer aandacht voor de noden van alle kwetsbare kinderen.