Binu Singh: “De stem van het jonge kind was voor velen lange tijd onbestaande”

De kleine K, het dagziekenhuis van UZ Leuven voor kinderen van 0 tot 6 jaar met opvoedings- en ontwikkelingsproblemen, vierde afgelopen maand haar zevende verjaardag. Binu Singh, kinderpsychiater en bezieler van de kleine K, schreef op vraag van gezinnen die ze begeleidt, mensen uit het veld en tal van ouders het boek ‘Van hart tot hart’. We vroegen haar wat ze heeft zien veranderen in de manier waarop we naar jonge kinderen kijken.

De kleine K wordt zeven

Dokter Binu Singh, proficiat met de verjaardag van de kleine K. Hoe kijk je terug op  de eerste zeven levensjaren van de kleine K?

Binu Singh: “Wel, in 2015 werd ik uitgenodigd bij het UPC (universitair psychiatrisch centrum) van de KU Leuven. Voor mij was dat echt de conceptie van dat geesteskindje. Er waren toen middelen voorzien voor een dagziekenhuis voor kleuters. Ik heb meteen de vraag gesteld of er in die heel gespecialiseerde derdelijnszorg, geen plaats moest zijn voor 0- tot 3-jarigen. “Ga je wel patiënten hebben?” kreeg ik als vraag terug. Maar met de middelen die ik kreeg, mocht ik doen wat ik kon.

Negen maanden later – hoe symbolisch kan het zijn – was de kleine K geboren. Ik bracht een team bij elkaar en samen gingen we op pad om een zorgprogramma voor 0- tot 3- jarigen te ontwikkelen. Nu bestaat de kleine K zeven jaar en is ze al een stuk uitgebreid met een extern dagziekenhuis en binnenkort een poliklinische raadpleging. We hebben echt als een gezin mét een village dat kind ‘grootgebracht’. Bij die verjaardag hoort een verrassingscadeau en dat werd het boek Van hart tot hart.”

Zelfzorg als fundament

Wie en wat hoop je met het boek te bereiken?

Binu Singh: “Al heel lang kreeg ik die vraag om de inzichten die de kleine K bracht te bundelen. ‘Andere ouders, mensen in de kinderopvang, beleidsmedewerkers… eigenlijk iedereen moet dit toch óók weten’, vertelden ouders steeds. Maar ik wou geen turf vol wetenschappelijke proffentaal met belerende adviezen schrijven. We worden vandaag zo overspoeld door informatie dat we het contact met onze buik en ons hart kwijtraken. Dat is precies wat ik wil omdraaien.

“Naast ouders hoop ik elke volwassene met een rol rondom het jonge kind te bereiken, ook beleidsmakers”

In het boek wil ik op een toegankelijke en rustige manier mensen inspireren om stil te staan bij een aantal onderbouwde feiten over wat jonge kinderen nodig hebben. Maar nog meer wilde ik de lezers ook laten stilstaan bij wat ze zelf voelen en gevoeld of gemist hebben als kind. Zo kun je, helemaal in verbinding met je hart en buikgevoel, je eigen weg vinden. Dat is het fundament om voor jezelf en uiteindelijk ook voor je kind te zorgen.

Naast ouders, pleeg- en adoptieouders en grootouders hoop ik elke volwassene met een rol rondom het jonge kind te bereiken, ook beleidsmakers, om te kijken naar wat we beter kunnen doen voor het jonge kind op vlakken als opvoeding, onderwijs, hulpverlening, kinderopvang en ouderschapsverlof.”

Het hele zorgsysteem in vraag durven stellen

Wat heb je zien veranderen de afgelopen zeven jaar in de manier waarop we kijken naar jonge kinderen?

Binu Singh: “Ik ben heel blij dat we meer en meer praten over hoe we met jonge kinderen bezig zijn. Daar is een duidelijke evolutie. De stem van het jonge kind is voor velen lange tijd onbestaand geweest. Nu mag die een beetje beginnen klinken en is er bereidheid om er ook naar te luisteren, maar we zijn er nog niet. We hebben nog een weg af te leggen om een betere balans te vinden tussen noden van ons als volwassenen en noden van jonge kinderen.

“We moeten in eerste instantie vooral kijken naar de primaire verzorgers van het jonge kind. Op welke manier gaan we die maximaal steunen?”

Het gaat zo niet goed in de kinderopvang en dat weten we al jaren. Maar nu komt het onder de aandacht en krijgt de stem van het jonge kind eindelijk bijklank in zijn boodschap dat er echt iets moet veranderen. We moeten het hele systeem in vraag durven stellen. Dat het geschiedkundig zo geëvolueerd is, betekent niet dat het systeem goed is.”

Primaire verzorgers ondersteunen

Heb je concrete voorstellen om de kinderopvang te hervormen?

“Ik wil geen waslijst aan concrete maatregelen bespreken, daarvoor bestaan werkgroepen met experten. Maar we moeten in eerste instantie vooral kijken naar de primaire verzorgers van het jonge kind. Ouders, pleegouders en adoptieouders; op welke manier gaan we die maximaal steunen? Hoe gaan we hen faciliteren om goed voor zichzelf te zorgen, zodat ze voor het kind kunnen zorgen? Hoe gaan we daartoe andere zorgfiguren zoals grootouders mee ondersteunen of een kwalitatieve kinderopvang voorzien?”

Andere landen geven het voorbeeld

“We kunnen de mosterd gemakkelijk halen in andere Europese landen. Uiteraard de Scandinavische landen, maar ook Frankrijk, Duitsland en zelfs Polen doen het een pak beter. We mogen ons dus niet langer verstoppen achter onze middelen die beperkter zijn dan in ‘het rijke Finland’. In Polen slaagt men erin moeders beter te beschermen tegen hoge stress in de zwangerschap en ouders langere tijd te geven met hun kind dan bij ons. Dat moeten wij toch ook kunnen?”

‘Van hart tot hart’ is te koop op drbinusingh.com of in een (online) boekhandel. Op Instagram deelt Dr. Binu Singh regelmatig informatie over de zorg voor jonge kinderen. Die vindt ze soms ook in de eigen Indiase cultuur waarin ze werd grootgebracht. Op 1 november geeft Binu Singh een gratis lezing op Boektopia en is er een signeersessie.

Ook interessant:

• Alarm in de kinderopvang: ouders vertellen over hun ervaringen
• Goeie vraag: hoeveel kost kinderopvang?
• 15 ultieme opvoedtips van kinderbegeleiders