Vanessa’s man stapte uit het leven: “Je praat met je kind liever niet over de dood, tot het niet anders kan.”

Door Leila Kandil

10 sep 2021

In oktober 2016 kreeg Vanessa schokkend nieuws dat haar leven en dat van haar dochtertje voorgoed zou veranderen: haar man had zichzelf van het leven beroofd. Ze besloot tegen haar dochter eerlijk en open te zijn, ook al was dat aartsmoeilijk. “Niemand wil tegen zijn of haar kind van 4 jaar over de dood, zelfdoding en rouw moeten praten. Je wilt hen zo lang mogelijk voor dat soort thema’s afschermen. Maar soms kan dat niet.”

Donderslag bij heldere hemel

Plots stond de politie bij me op kantoor. ‘Shit, ik sta verkeerd geparkeerd’, was het eerste wat ik dacht. Toen vertelde de agente dat ze slecht nieuws voor me had

Vanessa: “Hoe en wanneer ik het nieuws kreeg? Dat is tot op vandaag nog een waas. Er zijn flarden van die eerste momenten die ik me niet kan herinneren. Plots stond de politie bij me op kantoor. ‘Shit, ik sta verkeerd geparkeerd’, was het eerste wat ik dacht. Een agente nam me mee naar het keukentje achterin en vroeg me of ik Vanessa was, de vrouw van Bart. Toen vertelde ze me dat ze slecht nieuws voor me had: Bart was overleden. Wat er meteen daarna gebeurde, weet ik niet goed meer. Ik weet wel nog dat ik mijn papa probeerde te bellen, maar dat dat niet lukte. Ik bleef maar willekeurige toetsen indrukken. Uiteindelijk zocht de agente zijn telefoonnummer voor me en gaf me de telefoon weer toen die al overging. Ik kon enkel maar zeggen dat Bart was overleden. Meer kreeg ik niet gezegd. De politieagente nam het gesprek van mij over en lichtte mijn ouders in. De agenten namen me nog mee naar Barts ouders en zijn broer om samen het slechte nieuws bij hen te brengen. In de namiddag vroeg ik mijn papa ons dochtertje Mila, toen vier jaar, van school te halen.

Toen ik Mila zag, heb ik haar apart genomen en meteen heel duidelijk verteld dat haar papa gestorven was

Toen mijn papa en Mila eindelijk thuiskwamen, merkte ik aan Mila dat ze erg onrustig was. Omdat ze in de auto al zoveel vragen voor mijn papa had, wist ze al wel dat er iets met haar papa gebeurd was, maar wat precies, wist ze nog niet. Toen ik haar zag, heb ik haar apart genomen en meteen heel duidelijk verteld dat haar papa gestorven was. Ze is toen heel heftig beginnen huilen, een kwartier lang. Na dat eerste gesnik was haar vraag: ‘Maar wie zal mij dan van school komen halen?’ Een paar minuten later zat ze met haar poppen te spelen. En dat is ze een hele namiddag en avond blijven doen, terwijl het in ons huis een komen en gaan was van vrienden en familie.”

Eerlijk zijn

Na dat eerste eeuwigdurende weekend kreeg ik meer uitleg over de juiste omstandigheden. Toen moest ik het wel geloven

Vanessa: “Ik heb geen seconde getwijfeld over hoe en wanneer ik het nieuws aan Mila moest of zou vertellen. Ideeën zoals ‘ik vertel haar dat papa in een diepe slaap is’ of ‘dat hij een ster aan de hemel is’ kwamen zelfs niet in me op. Ze moest het nieuws ook uit mijn mond horen. Ik wilde niet dat iemand anders dat in mijn plaats deed. En ik ben van bij het begin helemaal eerlijk geweest over de omstandigheden. Toen we zelf, net voor het weekend, het eerste nieuws kregen, hoorden we ook al wel dat hij zichzelf van het leven had beroofd, maar toen kon ik dat zelf echt niet geloven. Bart was altijd een heel vrolijke man, een echte grappenmaker. Tot op de dag van vandaag kan ik me geen enkele aanleiding inbeelden die ertoe kan hebben geleid dat hij uit het leven wilde stappen. Na dat eerste eeuwigdurende weekend werd ik uitgenodigd op zijn werk, waar ze hem hadden gevonden, en kreeg ik meer uitleg over de juiste omstandigheden. Toen moest ik het wel geloven.

Ik heb Mila altijd beloofd al haar vragen eerlijk te beantwoorden en dat zal ik ook altijd doen. Ik ben de belangrijkste persoon in haar leven en ik wil dat ze weet dat ze me kan vertrouwen

En hoewel heel wat mensen zich hardop afvroegen of dat wel een goed idee was, heb ik ook dat onmiddellijk aan Mila verteld. Ik legde haar uit dat papa ziek in zijn hoofd was, zonder dat wij het wisten. Dat er iets in zijn hoofd was dat maakte dat hij dood wilde gaan en dat hij dan zichzelf dood heeft gemaakt. En dat heeft ze eigenlijk meteen aanvaard. Ze stelde er op dat moment weinig vragen over. Pas een tijdje geleden, toen we samen naar een aflevering van ‘De Buurtpolitie’ keken en in het plot iemand had getracht zich van het leven te beroven door een overdosis medicijnen te slikken, vroeg ze me plots: ‘Mama, is dat ook hoe papa het gedaan heeft?’ En ook dan heb ik geen seconde getwijfeld om haar de waarheid te vertellen. Ik heb haar altijd beloofd al haar vragen eerlijk te beantwoorden en dat zal ik ook altijd doen. Ik ben de belangrijkste persoon in haar leven en ik wil dat ze weet dat ze me altijd kan vertrouwen.”

Praten over gevoelens

In dat eerste jaar na zijn overlijden ging het met Mila eigenlijk heel goed. Pas na dat eerste jaar is ze echt gecrasht

Vanessa: “We zijn nu drie jaar verder, maar het blijft nog altijd heel moeilijk. Vooral als Mila, nu acht jaar, zich tegen mij keert. Wanneer het haar te veel wordt, wordt ze heel opstandig en verbaal agressief naar mij toe. Dan breekt mijn hart. En ze is al zo’n grote meid. Dat werd ze eigenlijk al op haar 4 jaar, meteen na haar papa’s dood. In dat eerste jaar na zijn overlijden ging het met Mila eigenlijk heel goed. Nu weet ik dat ze zich heel sterk hield voor mij. Pas na dat eerste jaar, toen ik er weer met nieuwe moed tegenaan ging, is ze echt gecrasht.

Mila is heel gesloten. Ze vertelt amper over haar gevoelens. Wat dat betreft is ze helemaal mijn man. En daar ben ik dus superwaakzaam over. Ik zocht en zoek voortdurend naar manieren om haar ertoe aan te zetten haar gevoelens te uiten, of ze op z’n minst te voelen. En dat hoeft zeker niet per se bij mij. Als ze er maar over vertelt, tegen haar vriendinnen, haar grootouders, …

Jammer genoeg is zelfdoding nog altijd een groot taboe en is het moeilijk om bijvoorbeeld boeken op haar maat te vinden. Er zijn heel wat boeken over rouw, maar die zijn maar zelden herkenbaar voor Mila. Ik maakte ook een dik fotoalbum boordevol foto’s van haar en haar papa. Dat boek ligt onder haar kussen en neemt ze altijd met haar mee als ze ergens gaat logeren. Ze heeft ook een juweeltje met wat assen van haar papa in en mijn mama maakte een grote pop voor haar die een T-shirt en short van mijn man draagt. Intussen vond ik ook enkele werkboeken op haar maat en ze heeft een tekenblok waarin ze soms aan de slag gaat als het haar te veel wordt.

Praten met lotgenoten

Mila en ik sloten ons allebei aan bij een praatgroep met gelijkgestemden en dat doet ons allebei heel veel deugd

Ik heb van bij het begin ook hulp ingeroepen om ons te helpen bij ons rouwproces. Dat startte bij slachtofferhulp en nadien kwamen we bij het CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) terecht. Maar beide organisaties konden ons niet echt helpen op een manier die voor ons werkte. Uiteindelijk kwam Mila bij een psychologe terecht waar ze zich heel goed bij voelde. Bij haar volgde ze twee jaar individuele sessies. Nadien sloten we ons allebei aan bij een praatgroep met gelijkgestemden en dat doet ons allebei heel veel deugd.”

In het begin dacht ik echt: ‘Nu ben ik helemaal alleen op de wereld’. Maar nu weet ik dat dat niet zo is.

Vanessa: “Ikzelf vond geen psycholoog met wie het voldoende klikte. En dan werkt praten niet. Ik put wel heel veel kracht uit gesprekken met anderen die in een gelijkaardige situatie zitten. Zij hebben vaak maar een half woord nodig om helemaal te begrijpen hoe je je voelt en dat werkt heel goed voor me. Via Facebook kwam ik in contact met lotgenoten. Met een kleine groep komen we eenmaal per maand samen en dat zijn momenten waar Mila en ik heel erg naar uitkijken. Onze gesprekken gaan zeker niet altijd over onze overleden partners hoor, het gaat er vaak net ook heel luchtig aan toe. Weet je, herkenbare verhalen horen en zien doet gewoon deugd. Het is ook de reden waarom ik dit verhaal hier vertel. In het begin dacht ik echt: ‘Nu ben ik helemaal alleen op de wereld, niemand die me begrijpt of weet wat ik doormaak’. Maar nu weet ik dat dat niet zo is.”

Heb je vragen over zelfdoding? Dan kun je terecht op het telefoonnummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be

Meer lezen over verdriet en rouw?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!