Een geboortewens opstellen: daarom is het een goed idee (en dit moet erin)

Een geboortewens: wat is het?

Leentje Van Dijck, vroedvrouw bij De Geboortepraktijk: “Een geboortewens is een document waarin aanstaande ouders optekenen wat ze precies verwachten van de geboorte. Samen met je partner leg je vast hoe je de bevalling in de meest ideale omstandigheden ziet verlopen: waar wil je bevallen? Hoe zou je de weeën graag opvangen? In welke sfeer zou je je graag bevallen? Hoe zou je die graag scheppen? En wie wil je er precies allemaal bij?

Daarnaast denken ouders best ook al eens na over wat ze van de kraamtijd verwachten: de eerste dagen thuis met je baby kunnen bijzonder verwarrend en chaotisch zijn. Op voorhand bedenken hoe je het graag zou aanpakken en bij wie je eventueel terechtkunt voor hulp, kan voor gemoedsrust zorgen.”

LEIDRAAD, GEEN STRIKTE HANDLEIDING

Let wel: een geboortewens is geen strikte handleiding. Leentje: “Dat jullie oorspronkelijk besloten hadden om in bad te bevallen en om zeker geen vacuümpomp toe te laten om het kindje ter wereld te brengen, wil niet zeggen dat dat uiteindelijk ook zo gaat gebeuren. Onverwachte wendingen horen nu eenmaal onlosmakelijk bij een zwangerschap en een bevalling. Wees je er dan ook goed van bewust dat de geboortewens die je zo zorgvuldig hebt opgesteld een handige leidraad is om naar terug te grijpen, maar geen wet die in steen gehouwen staat.

Gebruik je plan vooral als een makkelijke manier om met je man en met de zorgkundigen om je heen te communiceren, en wees bereid om ervan af te zien als het echt niet anders kan.”

Geboortewens: waarom is het een goed idee?

GEMOEDSRUST

Als een bevalling dan toch zo onvoorspelbaar is, heeft het dan wel zin om op voorhand een plan op te maken met daarop al je wensen? Leentje: “Zeker wel. Op voorhand nadenken over de mogelijke houdingen waarin je wilt bevallen, de manier waarop je jezelf wel ziet ontspannen tussen de weeën door en of je al dan niet openstaat voor een ruggenprik of andere vormen van pijnstilling, zorgt er niet alleen voor dat je goed geïnformeerd bent, het maakt ook dat je op een erg bewuste manier naar de bevalling toeleeft. Ook dat biedt waarschijnlijk al gemoedsrust op het moment zelf: je hebt je immers goed voorbereid en bent je bewust van alle opties die er voor je openliggen.”

HANDIG VOOR DE MENSEN OM JE HEEN

Bovendien is het ook voor de mensen om je heen handig als je wensen vastgelegd werden in een tastbaar document. Leentje: “Zoals gezegd is geen enkele geboorte voorspelbaar. Door je wensen vast te leggen in een document – en dat document ook met de zorgkundigen om je heen te delen – verzeker je jezelf ervan dat er ook in de hectiek van het moment niets gebeurt dat je absoluut niet wilt.

Het document is ook een handige tool voor je man om naar terug te grijpen, want jijzelf zou op dat moment weleens te druk bezig kunnen zijn met persen of weeën opvangen. Spreek op voorhand goed met je partner af dat als er dingen zijn die je absoluut niet wilt – zoals een knip of een ruggenprik – hij er streng op moet toezien dat dat niet gebeurt zonder jouw uitdrukkelijke toestemming. Het kan natuurlijk zijn dat je zelf in the heath of the moment zelf van gedachte verandert of dat complicaties ertoe nopen om toch tot bepaalde handelingen over te gaan, maar dat moet dan zeker eerst even langs jou passeren.”

Een geboortewens: wat mag/moet er allemaal in?

Wat je precies allemaal wil opnemen in je geboortewens, hangt natuurlijk af van koppel tot koppel. Maar deze dingen zijn zeker het overwegen waard:

• Leentje: “Wij beginnen een geboortewens altijd met wat meer informatie over het koppel zelf. Wie zijn ze? Hoe willen ze dat er met hen wordt omgegaan? Hoe krijgen ze informatie het liefst door: willen ze alles heel erg tot in detail weten, of zorgt te veel begeleiding er eerder voor dat ze stress krijgen? Zijn ze eerder angstig aangelegd en hebben ze moeite met stressvolle situaties? Of zijn het net heel rustige mensen die de dingen allemaal wat meer op hun beloop laten? Hoe beter je het koppel kent en weet hoe ze functioneren als mens, hoe groter de kans dat de bevalling een fijne ervaring wordt waarbij iedereen goed op elkaar is afgestemd.”
• Waar wil je bevallen: thuis, geboortecentrum of ziekenhuis
• Wie mag er bij de bevalling aanwezig zijn: vroedvrouwen, gynaecoloog, partner of eventuele emotionele bijstand of doula, zorgkundigen in opleiding, etc.
• Hoe sta je tegenover medicatie en pijnstillers: wil je een natuurlijke bevalling proberen? Wanneer wil je toch overgaan tot een ruggenprik?
• Zit je met vragen, angsten of bekommernissen rond de bevalling?
• Wat verwacht je van de vroedvrouwen en de communicatie: op welke manier wil je dat er gepraat wordt? Heb je graag een hands-on begeleiding of mag de vroedvrouw wat meer op de achtergrond blijven?
• In wat voor sfeer zou je graag bevallen: wil je dat alles heel sereen en stil is? Wil je graag gedimde lichten of kaarsen zelfs? Is er een bepaald type muziek dat je zou kunnen helpen ontspannen? Zijn er nog bepaalde rituelen die jij en je partner tijdens het wachten en de arbeid graag zouden doen?
• In welke houding zou je graag bevallen: hurkend, op handen en knieën, rechtstaand? Zou je graag rondwandelen tijdens het opvangen van de weeën? En welke posities lijken je daar aangenaam? Zou je graag de optie hebben om in bad te gaan zitten of onder de douche te staan? En zou je graag een zitbal of baarkruk in de buurt hebben?
• Hoe zie je het verloop van de bevalling: heb je graag dat de vroedvrouw je er regelmatig aan herinnert van houding te wisselen of om op je ademhaling te letten? Zou je graag regelmatig positief bekrachtigd worden of heb je net graag dat de mensen om je heen niet te veel aanmoedigende woorden op je afvuren?
• Hoe sta je tegenover medische ingrepen en apparatuur: hoe sta je tegenover een knop zonder dwingende medische reden? En tegenover standaard toucheren: ben je daar oké mee of doe je het liever zelf?
• Heb je al eens nagedacht over een keizersnede: een standaard procedure is dat uiteraard niet, maar er als koppel op voorhand toch al even over nadenken, kan handig zijn. Mochten er tijdens de bevalling dan complicaties optreden, waardoor er alsnog tot een spoedkeizersnede moet worden overgegaan, dan ben je mentaal toch al een beetje voorbereid.
• Hoe zie je de geboorte zelf: wil je zelf het kindje aannemen? Mag je partner dat doen, of laat je dat toch liever aan de gynaecoloog of vroedvrouw over? Wil je partner de navelstreng doorknippen? En wil je graag een cordring – een ring van natuurrubber – gebruiken om de navelstreng af te klemmen, of gaan jullie toch liever voor de klassieke navelklem? 
• En wat gebeurt er daarna met de baby: wil je graag onmiddellijk huid op huid doen? En zorgen jullie zelf voor kleertjes om aan te doen? Mag de baby na een uurtje gewogen en gemeten worden, of heb je toch graag dat er langer gewacht wordt?
• Wil je tijdens de geboorte zelf op de hoogte gehouden worden van wat er gebeurt of heb je liever dat de vroedvrouwen je niet te veel vertellen? Zou je misschien zelfs zelf graag meekijken met een scherm of spiegel?
• Waar mag je partner in heel dit verhaal staan: aan je hoofd- of aan het voeteneinde? Hoe wil je dat hij/zij je ondersteunt? Hand vasthouden, massage, etc.
• Hebben jullie voor de rest nog speciale wensen? Of gebruiken van culturele of religieuze aard waarvan je wil dat ze gerespecteerd worden?
• Hebben jullie nog speciale wensen na de geboorte: wat gebeurt er met de nageboorte? Wil je die zien en moet die eventueel zelfs worden bewaard?
• Hoe sta je tegenover borstvoeding en hoe zou je daar graag mee starten? Wil je proberen om de baby natuurlijk de weg naar de borst te laten vinden? Of ga je liever meteen voor een flesje?

Communiceer je geboortewensen met zorgverleners

Leentje: “Een geboortewens is bedoeld om je vroedvrouwen en andere zorgverleners te laten weten wat je belangrijk vindt, zodat daar tijdens de bevalling ook naar gehandeld kan worden. Stel het document zorgvuldig op en spreek het op voorhand al door met je vroedvrouwen. Doe dit op tijd, ongeveer tussen 30ste en 35ste week van je zwangerschap. Geef goed aan hoe je wil dat er met jou wordt omgegaan tijdens de bevalling. De vroedvrouw kan je waar nodig nog verdere uitleg geven.

Samen kunnen jullie bepalen of je wensen haalbaar zijn. Misschien zijn er bij sommige dingen medische of praktische bezwaren? Vaak zijn er dan alternatieven beschikbaar. Zijn sommige wensen niet haalbaar of verander je ergens van gedachte, dan kun je je geboortewens na dit gesprek altijd nog aanpassen. Daarna steek je het finale document tussen je moederboekje: zo kunnen alle zorgverleners het op voorhand bekijken.”

Meer lezen over bevallen en kraamtijd:

• Bevallen in eigen kracht: zo bereid je je lichaam voor 
• Het is zover! Zo bereid je je voor op de bevalling
• 10x dingen om mee te nemen naar het ziekenhuis waar je misschien niet aan dacht 

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!