Met de huidige paaspauze én paasvakantie voor de deur brak een week geleden voor jonge ouders weer een intense periode aan. Drie weken lang is het schipperen tussen huishouden, kinderen en professionele verplichtingen. Katrien Verhegge van Kind en Gezin roept werkgevers op om mild te zijn voor de ouders in hun team: “Wees flexibel zodat je werknemers hun kinderen de aandacht kunnen geven die ze verdienen.”

Paaspauze: balans zoeken tussen werk en gezin

Door de collectieve sluiting van de scholen zien veel ouders zich weer in een netelige positie gewrongen. Niet alleen moeten ze drie weken lang voltijds hun eigen peuters, kleuters en lagere schoolkinderen zien te entertainen, daarnaast moet er uiteraard ook nog gewerkt worden. Een tweespalt die er na een jaar van lockdowns, bubbels van vier en corona-angsten bij veel ouders zwaar inhakt.

Katrien Verhegge, administrateur-generaal van agentschap Opgroeien: “Bij veel gezinnen met kinderen staat het water aan de lippen. Niet alleen de combinatie tussen werk en zorg voor de kinderen wordt moeilijk, het is vooral het chronische van de situatie die bij veel ouders begint door te wegen. Waar we aan het begin van deze pandemie nog weerbaar en veerkrachtig waren, heeft die draagkracht nu een flinke knauw gekregen. Veel ouders – vooral die van jonge kinderen dan – zitten op hun tandvlees.”

MOEILIJKER OM GRENS TE BEWAKEN MET JONGE KINDEREN

Dat vooral de ouders van jonge kinderen het stilaan moeilijk krijgen, lijkt logisch. Katrien: “Het lastigste aan thuiswerk met peuters en kleuters in de buurt, is dat zij moeilijk het verschil kunnen maken tussen ‘mama en papa die thuis zijn omdat ze vakantie hebben’ of ‘mama en papa die thuis zijn, maar wel moeten werken’. Je kunt dat aan een jong kind uitleggen, maar na een uurtje is dat begrip compleet verdwenen en staat hij weer aan je mouw te trekken. Voor deze ouders is het dan ook heel moeilijk om beide rollen van elkaar gescheiden te houden. Netjes van 9 to 5 werken in deze omstandigheden zit er gewoon niet in.”

Jonge kinderen kunnen echt niet het verschil maken tussen ‘mama en papa die vakantie hebben’ en ‘mama en mama die thuis moeten werken’

Signalen die Katrien zelf ook merkt in haar eigen omgeving: “Een kind op de schoot zien kruipen tijdens een videogesprek: tijdens de eerste lockdown was het nog leuk en grappig. Nu is er vooral een grote bezorgdheid: hoe moeten gezinnen dat voortdurende geswitch tussen hun verschillende rollen als ouder, partner, werknemer … blijven combineren?”

Geen opvangnetwerk meer

Eén van de lastigste aspecten van heel deze coronapandemie? Katrien: “Dat het netwerk waarop veel ouders anders kunnen rekenen om de zorg voor hun kinderen mee te dragen, nu is weggevallen. Op oma en opa kunnen ze niet rekenen, en ook mensen buiten je bubbel kunnen niet té veel doen. Daardoor is de druk op crèches, noodopvang en kleuterscholen nu extra groot, terwijl ook de werknemers daar stilaan op hun tandvlees zitten.”

Ook al is de situatie lastig, probeer je kind zoveel mogelijk thuis te houden. Ook het personeel in de noodopvang en crÈches zit op hun tandvlees. Lukt het echt niet, voel je dan natuurlijk niet schuldig om je kind toch te brengen

“Vang je kind ondanks de lastige situatie toch zoveel mogelijk thuis op. Spreek eventueel met een andere mama af om de zorg voor je kinderen een beetje af te wisselen of breng je kind in plaats van zes uur per dag, nu misschien maar drie uur naar de creche. Zo komen er toch weer een aantal uren vrij voor een ander kind. Op die manier ontlasten we het zorgpersoneel, zodat de crèches en de noodopvang ook op lange termijn wel gewoon open kunnen blijven voor iedereen die dat echt nodig heeft. Lukt het echt niet je kind zelf bezig te houden: voel je dan ook niet schuldig om hem toch naar de crèche te brengen. Ze zijn open en daar dienen ze voor.”

Tips voor ouders om de paaspauze door te komen

Hoe ouders het zich in deze lastige periode zelf zo makkelijk mogelijk maken? Katrien: “Voor hen geldt hetzelfde: wees mild voor jezelf. Besef dat je tijd in deze weken anders ingevuld zal moeten worden dan anders en neem een keer genoegen met ‘goed genoeg’. Ergens willen we allemaal de ‘bést mogelijke werknemer’ en de ‘bést mogelijke mama of papa’ zijn, maar sta jezelf toe het in deze lastige omstandigheden ook eens gewoon te doen wat haalbaar is.”

Nog meer tips om de paaspauze door te komen:

• Katrien: “Hoe je precies omgaat met de nieuwe lockdown, hangt natuurlijk af van de leeftijd van je kinderen, maar een degelijke planning lijkt me voor niemand overbodig. Probeer zoveel mogelijk structuur uit te zetten, en maak die ook duidelijk aan je kinderen. Zijn ze nog jong, bedenk dan creatieve oplossingen zodat je dagroutine ook voor hen zo duidelijk mogelijk wordt. Hang bijvoorbeeld een groot krijtbord in de keuken en werk met kleurtjes. Bij rood is mama aan het werk, bij groen mag ze gestoord worden.”
• Wees realistisch en mild in je planning: “Probeer niet het onderste uit de kan te halen. Laat het plan om elke minuut van de dag zo optimaal mogelijk te benutten varen, en plan wat speling in. Leg de lat niet te hoog: niet voor jezelf, en niet voor je kinderen.”
• Plan voldoende positieve tijd in met je kinderen: “Akkoord: de situatie is niet ideaal, maar probeer de luttele tijd die je met je kinderen kunt doorbrengen niet te combineren met allerhande huishoudelijke taakjes en andere dingen. Plan je tijd met de kinderen in, maak er dan ook iets leuks van. Dat is goed voor jullie allebei.”
• Benoem wat lastig is en zoek lotgenoten om je leed mee te delen: “Veel ouders zitten vandaag in dezelfde situatie. Erkennen dát je het lastig hebt en daar per telefoon even een uurtje over zeuren tegen elkaar, kan al heel wat druk van de ketel halen.”
• Ben je met twee: wissel dan regelmatig af. Laat je partner verlof nemen in de voormiddag om met de kinderen bezig te zijn. In de namiddag doe jij dan hetzelfde, zodat hij flink kan doorwerken.”

Mildheid, flexibiliteit en solidariteit

In een poging het jonge ouders de komende drie weken zo makkelijk mogelijk te maken, roept Katrien – vanuit haar functie bij Opgroeien, het vroegere Kind en Gezin en Jeugdhulp, maar zeker ook als mama van drie volwassen kinderen – werkgevers op om voldoende flexibiliteit aan de dag te leggen: “Leg in deze komende, vermoeiende weken de nodige mildheid aan de dag voor werknemers met kinderen. Wees je ervan bewust dat business as usual voor hen nu even onmogelijk is. En spreek die aangepaste verwachting ook duidelijk uit, zodat je werknemers zich niet constant schuldig of gewrongen moeten voelen.” 

Je bent als werkgever op dit moment deel van ’the village’ die mensen nodig hebben om hun kinderen met de best mogelijke kansen te laten opgroeien

Die mildheid kan bovendien nog op andere manieren getoond worden: “Toon je begrip of betrokkenheid eens door een kleine attentie, wees flexibel in hoe je werknemer z’n werkdag mag invullen of geef de kans om tijdelijk wat minder opdrachten te vervullen. Geef je werknemers vooral de ruimte om hun kinderen de aandacht te geven die ze verdienen. Je bent als werkgever op dit moment een deel van de ‘village’ of het netwerk dat mensen nodig hebben om hun kinderen in deze omstandigheden met zoveel mogelijk kansen te laten opgroeien.” 

SOLIDARITEIT IS DE SLEUTEL

Ook al leggen de coronamaatregelen de opties voor buitenstaanders om jonge ouders te ontlasten flink aan banden, helpen kan wel degelijk. Katrien: “Ik roep altijd voorzichtig op tot solidariteit bij andere werknemers: heb je zelf geen kinderen, zou je dan tijdelijk net dat tandje bij kunnen steken zodat de mensen uit je team mét kinderen een beetje minder taken op zich kunnen nemen? Het is een riskant standpunt, want de pandemie weegt natuurlijk op iedereen, maar je weet nooit dat er bij die mensen wel nog een beetje extra draagkracht is. En eens de scholen weer opengaan en corona overwaait, kan er natuurlijk perfect een wederdienst gedaan worden.”

Aan omstaanders zou Katrien vragen: “Heb je vrienden, buren, familie met kleine kinderen: check dan eens wat je voor hen zou kunnen doen. Al was het maar een lasagne voor de deur gaan zetten of een á twee uurtjes buiten met de kinderen gaan wandelen of buiten spelen: veel is er niet mogelijk, maar alle kleine beetjes helpen.”

Meer lezen over zelfzorg voor drukke ouders:

• Zelfzorg in coronatijden: 10x zo zorg je ook goed voor jezelf 
• Zelfzorg: 10x boeken voor drukke ouders 
• Parentale burn-out: wat is het en hoe voorkom je het? 

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!