Hobbystress: leggen we te veel druk op onze kinderen?

Maandag na school naar de zwemles. Twee avonden per week voetbaltraining. Op woensdagnamiddag op muziek- én tekenles. Waarom proppen we de familie-agenda toch zo vol? En wanneer steekt hobbystress de kop op? We vroegen het aan kinder- en jeugdpsychologe Shakira Ronsmans.

Waarom is een hobby goed voor (de ontwikkeling) van je kind?

Kinder- en jeugdpsychologe Shakira Ronsmans is ervan overtuigd dat een hobby op verschillende domeinen een ‘boost’ kan betekenen voor de ontwikkeling van je kind:

• Op sociaal-emotioneel vlak kan een hobby bijdragen tot een sterker zelfbeeld, maar ook tot zelfcontrole op het vlak van gedrag. Kinderen leren zo hun sociale vaardigheden verbreden en bouwen samen met hun ouders een groter sociaal netwerk uit. Ze leren in uiteenlopende hobby’s met verschillende karakters om te gaan, en hierbij tegelijk ook zichzelf te zijn of te blijven.
• Een hobby die je graag doet en waarin je interesse hebt, vergroot de intrinsieke motivatie en wilskracht bij een kind.
• Kinderen leren niet alleen zichzelf beter kennen, maar ontdekken via een hobby soms ook hoe ze beter kunnen omgaan met alledaagse stress. Denk maar aan kleine negatieve ervaringen, zoals een wedstrijd verliezen of een voet verstuiken. Maar evengoed: de boost die hun zelfvertrouwen krijgt wanneer die tekening hen eindelijk gelukt is of wanneer ze eindelijk dat versje van een liedje kunnen zingen.
• Door tegenslagen te overwinnen, worden kinderen geleidelijk aan ook veerkrachtiger. Veerkracht is belangrijk om in het dagdagelijkse leven met allerlei stressfactoren om te gaan.
• Kinderen leren via hobby’s niet alleen hun capaciteiten en vaardigheden beter kennen, maar ook hun valkuilen en grenzen.

Emotionele én lichamelijke ontwikkeling

Een hobby heeft niet enkel een invloed op de emotionele ontwikkeling, maar ook op de lichamelijke. Vaak leren kinderen door een fysieke hobby hun lichaam en geest beter kennen, net als het belang van hun eigen gezondheid in het algemeen.

Maar: opgelet met te veel druk of spanning

Bij de keuze van een hobby is het belangrijk om na verloop van tijd samen met je kind te ‘evalueren’ en stil te staan bij de hobby en hoe je zoon of dochter zich erbij voelt. Soms kan een kind immers ongemerkt veel druk of spanning ervaren, angst om te falen of lichamelijke klachten hebben. Is dat het geval? Dan zit er iets fout.

Hoe kies ik een geschikte hobby voor mijn kind?

Shakira Ronsmans: “Ga samen met je kind op zoek naar zijn interesses. Dit kun je doen door informatie op te zoeken op het internet, jezelf te informeren via sportverenigingen, communicatie met de school of via vrienden en kennissen.

TIPS:

• Bespreek altijd met je kind wat je van hem verwacht vooraleer je naar de hobby gaat kijken of je kind misschien al inschrijft.
• Stem samen af wat jij denkt van de hobby, maar vraag ook naar de mening van je kind.
• Nadien is het belangrijk om de hobby enkele weken (maanden) vol te houden, en enkel wanneer een kind zich écht niet goed voelt naar een andere oplossing te kijken.
• Ook wanneer een kind nergens gemotiveerd voor lijkt, kan het helpen om een proefles te volgen of in het begin samen deel te nemen aan de hobby.

Vanaf welke leeftijd kan je kind met een hobby starten?

Shakira Ronsmans: “Sommige kinderen gaan al dansen vanaf peuterleeftijd. Anderen willen of vinden pas hun hobby wanneer ze tiener of jongvolwassenen zijn. Als je merkt dat je kind er zelf vraag naar heeft en zich bijvoorbeeld snel verveelt of net boordevol energie zit, is de tijd rijp om een hobby te overwegen.

TIPS:

• Het kind moet zelf een vraag hebben naar meer prikkeling.
• Het kind moet er voldoende plezier aan beleven, evalueer dit ook na een tijdje.
• Denk eraan dat een hobby geen verplichting is. Sommige kinderen zijn inventief en creatief genoeg om zelf invulling te geven aan hun vrije tijd.

Meerdere hobby’s, is dat een goed idee? Of komt dat voort uit ‘fomo’?

Shakira Ronsmans: “Ik heb niet het gevoel dat ouders, die hun kinderen meerdere hobby’s laten uitoefenen, dit doen uit angst om dingen te missen. Het verschil is dat kinderen en jongeren veel sneller en vaker dan vroeger geprikkeld kunnen worden voor (nog) een hobby. Vaak is het een andere manier om ergens bij te horen of ergens beter in te worden. Dat is zeker geen probleem. Zolang je kind zich gestimuleerd voelt en je als ouder merkt dat je kind gelukkig is en dingen bijleert, is de hobby (of zijn de hobby’s) zeker nuttig.”

Hoe merk ik wanneer mijn kind het te druk heeft?

Shakira Ronsmans: “Wanneer je kind niet meer tot rust komt en zodanig veel stress ervaart dat zijn ontwikkeling stagneert of hij ongelukkig of gestresseerd lijkt (is je kind prikkelbaar, neerslachtig of gedemotiveerd?), dan is het belangrijk om de hobby of het aantal hobby’s te evalueren en te bekijken of er niet te veel druk of negatieve gevolgen aan die hobby verbonden zijn.

TIP:

Maak daarom samen met je kind een planning op, met daarin een gezond evenwicht tussen school, sport, tijd met het gezin, maar ook rust en ontspanning. En waak hier voortdurend over. Te weinig tijd en ruimte ervaren en langdurig stress hebben kan immers op lange termijn gevolgen hebben voor de ontwikkeling.”

Tips bij mogelijke hobbystress:

• Bekijk en bespreek op een rustige en veilige manier waarvoor of waardoor je kind stress krijgt. Zoek samen naar manieren om met de stress om te gaan. Dit kan zijn door er vaker over te babbelen, maar ook door jouw eigen of andere ervaringen te delen met je kind.
• Wanneer je een beter zicht op het probleem, kun je samen op zoek gaan naar manieren om met deze moeilijkheden om te gaan. Ga op zoek naar uitzonderingen: wanneer had je zoon of dochter minder stress? Wanneer was je kind ontspannen? Wat wil het zelf, wat is zijn vraag? Hoe komt het dat het dan soms wel lukt? Wie/Wat is hierbij belangrijk voor het kind en waarom? Wat is het verschil tussen de stress voor/tijdens of na de hobby? Wat zou de stress verminderen en waarom zou dit helpen?
• Probeer manieren te zoeken om spanning te verminderen. Hoe?
  • Het kan helpen om het probleem te bespreken met een verantwoordelijke van de hobby. Vaak hebben zij deze ervaring eerder al gehad. Overloop de sterktes, maar ook de valkuilen voor je kind en leer hiervan.
  • Bevestig positief door begrip te tonen.
  • Probeer zelf je zoon of dochter te steunen en te begrijpen, maar wees niet teleurgesteld als hij of zij eens een mindere dag heeft, dit hoort erbij.
• Indien de stress hoog blijft en je kind zelf kiest om de hobby te blijven uitoefenen, kan het helpen om extern te werken aan mogelijke vaardigheden om met stress om te gaan.
• Als je kind de hobby niet meer wil doen, weeg dit dan eerst goed af. Maar laat het dan ook voor wat het is. We kunnen niet altijd op voorhand weten of iets zal meevallen of niet en we kunnen en hoeven ook helemaal niet in alles goed te zijn.

Met dank aan Intra Extra .

Meer lezen over hobby’s:

• 6x niet zo traditionele hobby’s voor je kind
• Sterk staaltje timemanagement: “Mijn dochter heeft 8 hobby’s”
• De familieplanner: hét geheime wapen van georganiseerde ouders

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!=