“Mama, hoelang nog?” Alles over tijdsbesef bij kleuters

We nemen regelmatig termen als ‘straks’ en ‘later’ in de mond. Maar we staan er eigenlijk niet bij stil dat deze woorden voor kleuters nog maar weinig betekenis hebben. Ze maken wél al een onderscheid tussen dagen op basis van gebeurtenissen en activiteiten, en daarnaast kennen ze ook goed het verschil tussen dag en nacht. Maar wanneer krijgen deze kleine hummeltjes meer tijdsbesef?

Kleuters & tijdsbesef

Aangezien kinderen pas rond hun zes jaar leren kloklezen, mag je dat uurwerk voorlopig achterwege laten. Maar een onderscheid maken tussen de verschillende dagen begint aardig te lukken als ze kleuter zijn: “Nog drie keer slapen en dan gaan we naar oma.”

Op school leren ze ook denken in dagdelen (voormiddag en namiddag). Leerkrachten leggen hen ook vaak uit hoe de dag zal verlopen, van kringgesprekjes tot buitenspelen en fruitpauze. Zo stimuleren ze het tijdsbesef bij kleuters.

Verschillende soorten tijden

Naast de dagelijkse tijd heb je ook nog de:

• Biologische tijd: het verschil tussen dag en nacht en de wisseling van de seizoenen. Deze tijd hebben ze snel onder de knie. 
• Historische tijd: wat is er in het verleden gebeurd en wat gaat er in de toekomst gebeuren? Met deze tijd hebben kleuters net iets meer moeite.

Tijdsbesef stimuleren

Tijdsbesef kun je bij kleuters op diverse manieren stimuleren:

• Gebruik een speciale kinderwekker die je kind leert wanneer hij of zij moet gaan slapen en wanneer hij of zij uit bed mag.
• Laat je kleuter tien minuten zelf spelen aan de hand van de klok: tot de grote wijzer boven/beneden staat.
• Laat je zoon of dochter de verschillende seizoenen kennen aan de hand van leuke beelden of tekeningen.
• Leg verbanden tussen een activiteit en de tijd.
• Praat voldoende over zaken uit het verleden en dingen die zich in de toekomst gaan afspelen.
• Leer hem of haar de tijd meten met behulp van een kalender of zandloper bijvoorbeeld.
• Laat de kleuter de tijd ‘voelen’. Bijvoorbeeld door afwisselend allerlei spannende en eerder saaie taakjes doen, voor exact een minuut. Zo ervaren kinderen bewust het verschil tussen subjectieve en objectieve tijdservaring.

Heb jij nóg leuke suggesties?

Bronnen: oudersvannu.nl & jmouders.nl 

Meer mama-artikels over kleuters:

• De letter ‘r’: waarom hebben veel kleuters er moeite mee?
• Mijn kleuter inschrijven in een school: hoe pak ik het aan?
• 5x wetenschapsboeken voor kleuters