Zo creëer je een warm nest voor je kind

Een gelukkig leven begint bij een goede start! Voor kinderen betekent dat: kunnen terugvallen op een warm en veilig nest waar ze zich geliefd en graag gezien voelen. Waarom dat zo belangrijk is en hoe je van je huis een ‘warm nest’ maakt? De belangrijkste do’s-and-don’ts op een rijtje.

Waarom een warm nest zo belangrijk is voor je kind

“We leven vandaag in een erg drukke samenleving waarin we niet alleen van de ene activiteit in de andere geslingerd worden, maar waarin we ook nog eens erg veel moeten kunnen. Ook bij kinderen is dat al het geval: ze moeten goed presteren op school, er op z’n minst een paar erg interessante én sportieve hobby’s op nahouden en liefst nog goed kunnen opschieten met klasgenootjes en de vrienden van de jeugdbeweging ook. De druk om ‘aan bepaalde verwachtingen te voldoen’ op alle vlakken, ligt zelfs bij onze kleuters en peuters al erg groot”, legt Katrien Ballinckx, familiaal bemiddelaar en therapeute uit.

“Om zichzelf in al die drukte niet te verliezen, is het belangrijk dat kinderen altijd kunnen terugkeren naar een warm nest: een plek waar er eindelijk even helemaal niets moet, waar ze onvoorwaardelijk zichzelf kunnen zijn en altijd graag gezien worden.” Kinderen die kunnen rekenen op een plek waar ze kunnen voelen ‘dat ze goed zijn zoals ze zijn’, zullen de stress die ze oplopen in de buitenwereld veel sneller terug van zich af kunnen laten glijden en hun batterijtjes – door liefde en warmte – weer helemaal vol laten lopen.”

Onvoorwaardelijke liefde en eigenwaarde

Die onvoorwaardelijke liefde zorgt ervoor dat:

• kinderen een gezonde portie eigenwaarde ontwikkelen: ze krijgen een positief zelfbeeld en leren dat ze het waard zijn om graag gezien te worden – ook zonder dat ze daarvoor iets moeten presteren.
• Kinderen uit een warm nest zullen daardoor ook met veel meer zelfvertrouwen op onderzoek durven gaan in de buitenwereld, en meer durven ondernemen. Wie immers weet dat er ergens altijd een netje is dat hem of haar – wat er ook gebeuren mag – met zorg en liefde zal opvangen, zal niet bang zijn om te proberen en te falen.
• Daarnaast zullen kinderen die opgroeien in een warm nest ook veel gezondere relaties met andere mensen kunnen uitbouwen. Omdat ze van thuis al aangeleerd kregen dat hun hart openstellen voor anderen resulteert in mooie en warme contacten, zullen ze niet wantrouwig staan tegenover anderen en ook niet bang zijn om écht in contact te staan met mensen.

Veerkracht en talenten ontwikkelen

Tot slot zullen kinderen uit een warm nest ook uitgroeien tot veel veerkrachtigere volwassenen die voeling hebben met wie ze zijn en daardoor ook in hun volle kracht in het leven kunnen staan: “Kinderen die thuis graag gezien worden om wie ze zijn, voelen veel meer ruimte om te ontdekken waar hun talenten liggen en om die ook te ontplooien. Ze zijn immers al goed om wie ze zijn: wat ze graag doen of waar ze zich later in zullen specialiseren, heeft daar absoluut niets mee te maken.”

Warm nest: een aantal bouwstenen

De bouwstenen voor een warm nest liggen volgens Katrien best voor de hand, maar zijn in onze drukke wereld toch lang niet meer zo vanzelfsprekend. Daarom: de belangrijkste elementen voor een ‘warme thuis’ op een rij!

1. Zorg ervoor dat je relatie goed zit

De belangrijkste bouwsteen voor een warm nest, is een partnerrelatie waarin alles relatief op wieltjes loopt: “Zijn er voortdurend spanningen of ruzies in huis, dan zal je kind zijn thuis niet als een veilige omgeving ervaren waar het warmte en liefde kan tanken wanneer nodig. Merk je als ouder dan ook dat het evenwicht of de band tussen jou en je partner een beetje zoek is, probeer daar dan ook actief iets aan te veranderen. Praat met elkaar, zoek hulp of probeer op z’n minst toch die liefdevolle band van wederzijds begrip terug op gang te krijgen.”

2. Laat je kind zichzelf zijn

Nog een belangrijk onderdeel voor een ‘warm nest’, is onvoorwaardelijke liefde voor je kind zelf: laat je kind helemaal zichzelf zijn en laat het voelen dat je hem of haar graag ziet – ongeacht wat ze goed kunnen (of net niet goed kunnen). “Alleen zo zullen kinderen de ruimte en vrijheid voelen om zichzelf te ontdekken, om hun persoonlijke talenten te leren voelen en die ook verder tot ontwikkeling te brengen.

Op die manier groeien ze dan weer uit tot zelfzekere volwassenen die vertrouwen op hun eigen kwaliteiten en die helemaal in hun eigen kracht kunnen gaan staan. Heeft je kind bijvoorbeeld niet zo’n talent voor wiskunde of taal? Dan is prachtige tekeningen maken of YouTube-en toch óók helemaal oké? Moedig je kind actief aan om te doen wat het graag doet en waar het goed in is.”

3. Probeer niet te veel te oordelen of te beïnvloeden

Let als ouder ook op dat je de noden van je kind voldoende onderscheidt van je eigen noden: “Probeer je kinderen wat hobby’s of talenten betreft zeker niet een bepaalde richting uit te duwen, gewoon omdat je iets als ouder zelf nooit goed hebt gekund of iets door omstandigheden nooit hebt kunnen doen dat je wel had willen doen. Vermijden dat je je kind onbedoeld als een ’tweede kans’ gebruikt, is hier absoluut de boodschap.

Je concentreren op de noden van je kind, geldt dan eigenlijk ook bij elke keuze die je als ouder voor dat kind moet maken. Een voorbeeld: is het mijn zoon of dochter die naar deze school wil, of ben ik het die het aanzien van de school in kwestie misschien belangrijk vind? Is het mijn kind dat bij de scouts wil gaan, of krijg ik het gewoon een beetje Spaans benauwd bij de gedachte dat hij of zij niet graag in grote groepen functioneert. Probeer bij alles vooral te kiezen in functie van je kind.”

4. Wees emotioneel beschikbaar voor je kind

“Nog belangrijker voor je kind om een ‘warm nest’-gevoel te ervaren, is dat je ook uitgebreid de tijd neemt om oprecht in contact te staan met je kind. Alleen wie ruimte en tijd vrijmaakt om er écht te zijn voor z’n kind – niet alleen fysiek, maar ook emotioneel en mentaal – zal dat kind het gevoel kunnen geven dat het de moeite waard is en dat er écht iemand is waarbij hij of zij terecht kan als het moeilijk is.

Wat ouders hierbij altijd in de gaten moeten houden, is: wat heeft mijn kind nodig? Is dat puur praktisch een warme maaltijd, is dat een luisterend oor bij moeilijkheden op school of is het misschien echt een fysieke knuffel op een droevig moment.”

Tip: Heb voldoende aandacht

Om dat te kunnen inschatten, moet je voeling hebben met je kind. “Dat je als ouder oprecht aandacht probeert te hebben voor je kind en zijn of haar noden zo goed mogelijk probeert te vervullen, lijkt op zich zó voor de hand liggend, maar dat is het in onze drukke samenleving zeker niet meer“, waarschuwt Katrien. “Al te vaak laten we ook thuis ons hoofd nog afleiden door wat er op het werk gebeurd is, zitten we op onze smartphone te scrollen of lezen we online nog wat nieuws.”

Een tip voor moderne, werkende en drukbezette ouders is dan ook: als je thuis bent, probeer dan ook eens écht ’thuis te zijn: speel met je kind, of luister naar wat het te vertellen heeft. Kinderen voelen namelijk echt wel of je er met je hoofd – én je hart – bij bent of niet.

5. Maak het gezellig

Nog een tip om het warme-nest-gevoel te bevorderen: maak het eens gezellig. Las op tijd en stond een beetje qualitytime in. Organiseer een baknamiddag of een gezellige filmavond met pizza’s en kampen bouwen. Ook de sfeer in huis en hoe je je woonst aankleedt kunnen trouwens wel degelijk bijdragen tot een warm en gezellig gevoel. En nee, niet alles hoeft altijd spic en span te zijn; er leven namelijk kinderen in je huis. Een paar gebruikte regenlaarsjes of nog een stapeltje speelgoed in de hoek: een klein beetje ‘levendige’ rommel kan echt geen kwaad.

6. Stel geen onrealistische of te lage eisen

Ook belangrijk voor een warm-nest-gevoel is dat je als ouder niet negatief tegenover je kind staat of je net veel te perfectionistisch instelt. “Dodelijk voor de eigenwaarde van een kind, zijn ouders die de lat veel te hoog leggen en hun kind daardoor indirect pushen om alles zo goed mogelijk te doen. Ook ouders die net het tegengestelde doen en hun kind voortdurend laten voelen dat ze twijfelen aan zijn of haar kunnen – bijvoorbeeld op vlak van school of toekomst – zullen daarmee de eigenwaarde van dat kind fel naar omlaag halen.

Beide uitersten zullen ervoor zorgen dat een kind veel banger wordt om iets te ondernemen in de buitenwereld: omdat ze niet willen falen (er werd hen immers geleerd dat ze alles moeten kunnen) en omdat ze door al die twijfels van hun ouders ook zijn gaan twijfelen aan zichzelf: zij zullen al die ‘moeilijke dingen’ vast niet kunnen, toch?

7. Zorg dat je zelf gelukkig bent

“Wat later in het rijtje, maar eigenlijk het belangrijkst van allemaal: zorg er als ouder voor dat je zelf goed in je vel zit. Alleen wie zelf niet in de knoop ligt zal immers genoeg emotionele ruimte hebben om de stemming, gevoelens en noden van zijn kind goed aan te vullen en er ook op in te kunnen spelen”, zo klinkt het bij Katrien. “Voel je dan ook dat je jezelf voorbij aan het lopen bent of lichtjes uitgeblust geraakt door te veel werk bijvoorbeeld, probeer dan ook actief op zoek te gaan naar hulpmiddelen of activiteiten die je op relatief korte termijn weer wat meer kunnen helpen zakken: neem bijvoorbeeld wat tijd voor jezelf, zoek hulp, een luisterend oor of volg bijvoorbeeld eens een cursus mindfulness.”

Zijn de problemen waarmee je zit eerder chronisch en lig je echt overhoop met jezelf, dan is het belangrijk om op zoek te gaan naar de oorzaken voor die blokkade en om de plooien terug glad te strijken. Ouders die immers lang een soort van verdriet of pijn met zich meedragen, zullen die voor een stukje doorgeven aan hun kind: “Kinderen voelen het heel snel als hun ouders zich niet goed voelen, en zullen zich automatisch zo aanpassen dat ze de pijn voor een stukje mee gaan dragen.” En dat is dus niet de bedoeling: kinderen moeten gewoon kind kunnen zijn en moeten ouders hebben die voor hen zorgen, niet andersom.

8. Bekrachtig de talenten van je kind

Ook belangrijk voor een warm gevoel en op termijn ook voor de eigenwaarde van je kind, is dat je het regelmatig positief bevestigt. “Zet de talenten van je kind dan ook eens actief in de verf – dit zonder door te slaan in al té veel schouderklopjes en een pamper-mentaliteit natuurlijk – en geef je kind op tijd en stond eens een compliment.

9. Stel grenzen

Iets dat door veel mensen misschien niet onmiddellijk in verband gebracht zal worden met een ‘warm nest’, maar wel cruciaal voor het bestaan ervan is dat je als ouder ook duidelijke grenzen durft stellen. “Laat je kind goed weten wat er van hem of haar verwacht wordt en wat kan en niet kan. Scherp afgebakende grenzen zorgen er immers voor dat je kind zich veilig voelt en binnen de mate van het mogelijke wel volop aan het experimenteren kan slaan.”

Grenzen stellen en je kind graag zien, betekent trouwens ook oog hebben voor moeilijk gedrag en dat onderzoeken. “Stelt een kind moeilijk gedrag, dan is dat altijd een signaal van een diepgaander probleem. Ga als ouder dan ook op zoek naar de dingen die achter het moeilijke gedrag liggen en zoek samen met je kind naar een oplossing.”

10. Knuffel

Tot slot: mensen zijn en blijven sociale dieren die niet alleen een enorme warmte-boost krijgen van gezellig samenzijn en met elkaar praten, maar ook van fysieke aanrakingen en knuffels. Zeker bij kinderen is dit een mooie en belangrijke manier om warmte te tonen. “Pak je kind dan ook regelmatig eens vast. Geef een knuffel als hij of zij het moeilijk heeft, maar laat ook op mooie momenten eens door een omhelzing letterlijk voelen hoe graag je hem of haar wel niet ziet.”

Meer lezen over ouderschap, een warme band en zelfzorg:

• Waarom een veilige hechting zo belangrijk is voor je kind 
• Werk en gezin combineren? Zo wordt het gemakkelijker 
• Hoe ga je als kersverse ouder om met chronisch slaaptekort? 

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!