De opvoeding als alleenstaande mama: 50 single mama’s aan het woord
Het gemis als je kind bij je ex is, financiële zorgen, eenzame avonden… Maar ook: die intense band met je kind, en zelf de opvoeding kunnen bepalen. 50 alleenstaande mama’s praten openhartig over de voor- en nadelen van het single ouderschap.
De opvoeding: altijd alles alleen beslissen
Lieve: “Als single mama moet je een beetje schizofreen zijn, en verschillende persoonlijkheden hebben. Je bent niet alleen mama, maar ook papa, kok, begeleider, bankier, opvoeder, vriendin, juffrouw, chauffeur, problem-solver… Daarvoor moet je echt wel sterk in je schoenen staan.”
Anneleen: “Alleen een kind opvoeden is zwaar. Je weet niet altijd of je het goed doet of niet. Ik probeer er het beste van te maken en te genieten van de kleine dingen.”
Emilie: “Je moet altijd alles alleen beslissen. Dat is lastig.”
Leen: “Hoe je het ook regelt… Het belangrijkste is dat de kinderen gelukkig zijn.”
Karolien: “Ik laat mijn dochter (te) vaak televisie kijken. Zo kan ik snel eten maken, of de afwas doen. Soms roept ze dan ‘mama, mama’. Dan voel ik me schuldig, omdat ik op dat moment geen tijd voor haar kan maken.”
Wendy: “Het moeilijkste waren de momenten waarop mijn zoon terug naar huis kwam en begon te protesteren, omdat hij bij zijn papa alles mocht. Ik moest hem elke keer opnieuw de regels en afspraken aanleren. En tegen dat hij ze opnieuw kende, moest hij weer naar zijn papa. Nu hij wat groter wordt, lukt het allemaal beter. Maar toch blijf je voelen dat er een groot verschil is in de manier van opvoeden. Dat is vaak heel frustrerend.”
Lieselot: “Ik geef eerlijk toe dat ik het zwaar vind om single ouder te zijn, op zowat alle vlakken. Beslissingen nemen in de opvoeding van de kinderen, je eigen sociale leven onderhouden, de geldzorgen… Aan de andere kant geeft het ook wel ontzettend veel voldoening als je ziet dat je kinderen het goed doen, als je samen leuke momenten creëert, wanneer ze in de loop van de nacht gezellig mee in bed kruipen, of wanneer je je vrije tijd enkel en alleen aan hen kunt besteden.”
Emmely: “Als mijn kind ziek is of een slechte dag heeft, zou ik zo graag eens aan iemand kunnen vragen: ‘Wil jij een kwartiertje overnemen, zodat ik heel even een adempauze kan nemen?’”
Het gemis: kon ik mijn kind maar elke dag zien
Lara: “Ik werd gek als mensen mij voor de zoveelste keer zeiden dat het toch wel handig was, dat co-ouderschap. ‘Je hebt dan een hele week tijd voor jezelf’. Sorry, daar heb ik NOOIT voor gekozen! Het heeft jaren geduurd eer ik die week niet het liefst onder de zetel ging liggen huilen. Het is zo ellendig om niet voor je eigen kinderen te kunnen zorgen.”
Sabine: “Ik heb mijn kids 24/7. Soms wou ik dat er nog een papa was, zodat ik even op adem kon komen. Aan de andere kant zou ik mijn kinderen voor geen goud willen missen.”
Ann-Sofie: “Mijn grootste ergernis? Dat mijn dochter al vijf jaar tegen haar zin naar haar papa moet en ik daar helemaal niks aan kan veranderen. Ze ziet daar elke keer van af. Bovendien laat de papa die week geen enkel contact tussen ons toe. Enkel via de juf hoor ik dan wat. Dat is, zowel voor mij als voor mijn dochter, echt de hel.”
Manon: “Het ergste vind ik die drie weken vakantie. De eerste week valt nog mee, de tweede week begin ik haar echt te missen, de derde week huil ik elke dag…”
Lesley: “Ik heb het nog steeds zo moeilijk tijdens de papaweek. Iedereen is jaloers op al die me-time. Maar ik zou direct ruilen om mijn lieve zoon weer elke dag te zien lachen.”
Caroline: “In die lege slaapkamer stappen, het speelgoed opruimen, de bordjes in de afwasmachine zetten… Het zijn maar een aantal zaken die nog elke keer raar aanvoelen als mijn kinderen vertrokken zijn naar papa. Ik zal er nooit aan wennen.”
Manon: “De avonden waarop ik alleen ben, kook ik niet. Soms eet ik zelfs niet. Ik kan er weleens van genieten om uit te slapen, maar als ik dan wakker word, is het zó stil in huis…”
Els: “Als single mama moet je leren loslaten. Ik probeer de vrijgekomen tijd – die vaak eenzaam is – in te vullen door bijvoorbeeld al te poetsen. Zo moet ik dat niet meer doen als de kinderen er zijn.”
Sociaal leven: een opvangnet hebben is zo belangrijk
Nele: “Die stilte als de kindjes ’s avonds in bed liggen en je eindelijk tijd hebt voor jezelf en voor een goeie babbel… Jammer genoeg antwoorden de muren niet.”
Chantal: “Ik spreek zelden af met vriendinnen of collega’s. Ik vind het lastig om mijn jongens alleen thuis te laten, zodat ik me zou kunnen amuseren. Mijn gedachten zijn de hele tijd bij hen, waardoor ik toch niet veel heb aan zo’n avond.”
Eve: “Als single mama is een sociaal netwerk heel belangrijk. Er komen regelmatig onverwachte dingen op je pad, en dan is het fijn als er anderen zijn die even kunnen bijspringen: de kinderen naar hun hobby brengen, een avondje oppassen…”
Chantal: “Een nieuwe relatie is moeilijk. Telkens als ik iemand ontmoet, blijken mijn kinderen er te veel aan te moeten wennen. En dan haak ik af.”
Tineke: “Ik kan rekenen op een goede achterban, wat het single ouderschap een stuk gemakkelijker maakt. Oma helpt enkele dagen per week bij het brengen en ophalen van school. Zo kan ik nog steeds activiteiten voor mezelf doen zonder dat ik telkens naar een babysit hoef te zoeken. Als ik het bekijk, ga ik vaker op stap dan vriendinnen die een koppel vormen.”
Charis: “Als alleenstaande mama is elke dag een gevecht, maar voor mij maakt de liefde van mijn kind alles goed.”
Steph: “Laten we alsjeblieft niet pretenderen dat vrouwen het moeilijker hebben dan mannen. Ook de gescheiden vaders hebben financiële zorgen en eenzame avonden. Daarin verschillen ze niet van ons, de mama’s.”
Ann: “Ik moet heel vaak passen voor uitstappen of reizen, omdat ze te duur zijn. Na een tijdje gaan mensen ervan uit dat je toch niet meegaat, en stoppen ze met je uit te nodigen. Zo raak je een beetje geïsoleerd. Zeker wanneer de kids er niet zijn, kan die eenzaamheid wegen.”
Els: “Mensen zeggen heel gemakkelijk dat je tijd moet inlassen voor jezelf. Maar dat gaat altijd ten koste van je kind. Aan het schuldgevoel dat je daarbij hebt, wordt niet gedacht.”
Financieel: puzzelen en keuzes maken
Berlinde: “Het moeilijkste is om zo vaak ‘nee’ te moeten zeggen. Extra zakgeld, nieuwe kleding, een jaarlijkse reis… Het zit er niet in. Terwijl je je kinderen toch wat cultuur en bagage wilt meegeven.”
Els: “Ook al krijg je regelmatig alimentatie voor je kind, je blijft een alleenstaande. De elektriciteits- en waterfactuur en alle verzekeringen zijn even hoog voor mij als voor tweeverdieners.”
Chantal: “Ik ga elke dag werken en om de twee weken ook op zaterdag, en nog is het moeilijk om rond te komen. Ik zou zo graag nog eens een bh’tje, kleedje of sieraad kunnen kopen.”
Cindy: “Elke woensdag en zaterdag gaat mijn dochter naar oma, omdat ik moet werken. Ze vindt dat niet altijd leuk, maar dan probeer ik uit te leggen dat we de centjes nodig hebben. Onlangs nam ze haar portemonnee en zei ze: ‘Mama, ik betaal wel’. Het brak mijn hart.”
Eve: “Financieel moet je puzzelen en keuzes maken: zullen we een skireis maken, of liever een kampeervakantie en tussendoor een nachtje weg? Ook een avondje uit is al snel duurder als alleenstaande, omdat je steeds een babysit moet inschakelen.”
Anke: “Dankzij de alimentatie en toeslagen hebben we een goed leven.”
Anneleen: “Financieel is het niet makkelijk. Gelukkig krijg ik hier en daar hulp van familie en vrienden. Zij komen al eens oppassen, of geven me de kleding door die te klein werd voor hun kindjes.”
Elin: “Ik zou het heel fijn vinden om 4/5de te kunnen werken, zoals zoveel andere mama’s. Zij kunnen hun kinderen op woensdag zelf van school halen. Ik moet voltijds werken om rond te komen, en ben dus nooit in de mogelijkheid om mijn zoontje ’s morgens af te zetten of ’s avonds te gaan halen. Dat steekt wel.”
Karolien: “Ik koop meestal tijdens de solden of als er acties zijn. Ik heb ook al toffe en leuke koopjes gevonden in de kringloopwinkel.”
Tinne: “Het is niet gemakkelijk om alleen te zijn, zeker niet als je een huis moet afbetalen. Ik werk in het onderwijs en dat is gelukkig goed te combineren met een tweede job. Ik werk nu 7/7.”
Eve: “Ik kom niets tekort, maar er is ook geen buffer voor wanneer het minder zou gaan. Dat maakt me soms bang. Ik heb ook schrik om ziek te worden. Wie moet dan de boel regelen? Zo zijn er wel wat dingen om van wakker te liggen. Ik probeer er niet te veel bij stil te staan, want dat lost toch niets op. Maar af en toe overvalt het me weleens.”
Emilie: “Op vakantie gaan zit er niet in. En mijn dochtertje wil zó graag eens reizen met het vliegtuig, net zoals haar vriendjes.”
De voordelen: die sterke band en af en toe een dagje rust
Angela: “Alle kusjes, knuffels en mooie verhalen zijn voor mij! Ik hoef er niks van te delen.”
Ann: “Als de kids bij hun papa zijn, is er tijd om eens grondig te poetsen, of om zelf wat te herbronnen en tot rust te komen. Een relaxed bad, een lange wandeling in het bos… Daarna kan ik er weer een week tegenaan en fulltime mama zijn.”
Tineke: “In 2013 nam ik de beste beslissing ooit: bewust gaan voor een dochter, en single mama worden. Al tijdens de zwangerschap was het heerlijk om alles zelf te kunnen beslissen. En ook nu mijn dochter opgroeit, is het fijn om helemaal alleen haar opvoeding te bepalen. Natuurlijk zou het soms fijn zijn om het met een partner te delen. Maar er zijn altijd vrienden met kinderen om raad aan te vragen.”
Elin: “De band met mijn zoontje is heel intens. Als hij bij mij is, geniet ik er zó van om met hem bezig te zijn.”
Tinne: “Mijn kinderen zijn in het weekend bij hun papa en in de week bij mij. Het is fijn om in het weekend wat ‘rust’ te hebben of gewoon even tijd te hebben om wat zaken in het huishouden te doen.”
Karolien: “Ik ben er sterker door geworden. Mensen vragen me vaak hoe ik het toch doe, zo helemaal alleen. Maar je moet wel hé, je hebt geen keuze. Uiteindelijk komt alles wel op zijn pootjes terecht. Onlangs heb ik bijvoorbeeld twee Ikea-kasten helemaal alleen in elkaar gestoken. Dan ben ik best wel trots op mezelf.”
Myriam: “Mijn tip? Vertrouw een beetje op je ex, en gebruik de tijd in de periodes zonder kids als me-time. Ga lekker in bad, lak je nagels, lees een boek, slaap uit, doe klusjes waarvoor je de tijd nog niet had…”
Emilie: “Single mama zijn heeft een groot voordeel: je moet met niemand rekening houden. Nu heb ik wel het geluk dat ik geweldige ouders en zussen heb die me steunen.”
Chantal: “Ik was achttien jaar doktersvrouw en huisvrouw. Na de scheiding ben ik gaan werken als poetsvrouw. Ik gaf de luxe op, maar kreeg er tevredenheid en rust voor in de plaats. Daar varen ook mijn zonen wel bij. Nee, het leven als single mama is niet altijd makkelijk, maar met positieve gedachten kom je al een heel eind.”
Stacey: “Ik ben door het co-ouderschap een betere moeder geworden. Ik heb om de twee weken wat me-time en ik kan in de kinderloze week al mijn huishoudelijke klusjes doen. Daardoor ben ik tijdens de kinderweek meer mama dan vroeger.”
Karolien: “Sinds de geboorte van mijn dochtertje is de band met mijn ouders nog sterker geworden.”
Ann: ”Nee, het single ouderschap is niet altijd rozengeur en maneschijn, maar dat is het ouderschap voor koppels ook niet, vermoed ik.”
Sabrina: “Elke week aftellen naar de dag dat mijn zoon terugkomt, tot zelfs kriebels toe. Intens genieten van zijn lach en knuffels. Om tegen het einde van de week toch weer een beetje uit te kijken naar de rust van de volgende week. Single mama zijn heeft voor- en nadelen, en leer je met vallen en opstaan. Maar geloof me: de liefde van en voor je kind, haalt je overal doorheen.”
Uit onze enquête!
De grootste angsten van single mama’s
- Geen jaarlijkse reis kunnen betalen voor de kinderen
- De hobby’s van de kinderen niet kunnen betalen
- De hogere studies van de kinderen niet kunnen betalen
- De kinderen geen mooi voorbeeld van een stabiele relatie kunnen geven
- Onvoldoende betrokken zijn bij de kinderen
Katrien Peters, kinder- en jongerentherapeute en oprichtster van Chillmama, een coachingbureau voor drukbezette mama’s: “Over die vakantie en hobby’s hoeven mama’s zich niet te veel zorgen te maken. Ik merk het bij mijn eigen kinderen, én een studie van Unicef over het mentale en materiële welzijn van kinderen bevestigt het: niets maakt kinderen gelukkiger dan tijd doorbrengen met hun mama of papa. Probeer dus vooral om genoeg tijd te maken voor je kinderen. Dat hoeft niet altijd spectaculair te zijn: samen de lunchbox klaarmaken en intussen een beetje praten is ook ‘samen tijd doorbrengen’. Ook over de prijs van de studies hoef je in principe niet wakker te liggen. Je kunt een studietoelage aanvragen, of aankloppen bij het OCMW. En ja, dat goede voorbeeld van een perfecte relatie… In een ideale situatie zijn de ouders inderdaad samen, maar in de realiteit is er soms zoveel ruzie dat uit elkaar gaan voor iedereen beter is. Belangrijk hierbij is vooral dat je niet slecht gaat spreken over de ex-partner waar het kind bij is. Kinderen blijven altijd loyaal aan beide ouders, en dan kan zo’n slechtmakerij heel verwarrend zijn.”
27% van de kinderen wordt na een scheiding opgevoed in co-ouderschap. 41% ziet papa van tijd tot tijd. 32% van de kinderen heeft geen contact meer met zijn of haar vader.
Top 5 moeilijkheden
- Geldzorgen
- Alleen instaan voor de opvoeding
- Het gebrek aan me-time
- Het gebrek aan slaap
- Het gebrek aan tijd om alles rond te krijgen
Expert Katrien Peters: Ik herken deze zorgen inderdaad bij mijn cliënten. Het kan helpen om mama’s op te zoeken die in dezelfde situatie zitten. Naar elkaar luisteren doet deugd, én je kunt er veel van leren: de manier waarop iemand anders het aanpakt, is soms net datgene waar je zelf niet aan had gedacht.”
En het goede nieuws is…
- Van alle single mama’s geeft meer dan één op vier zichzelf een algemene gelukscore van 8 op 10, één op vier geeft zichzelf een 7 op 10.
Katrien Peters: “Wat een mooie scores! Toch nog een advies: leg de lat niet te hoog. Wees mild voor jezelf. En twijfel niet om hulp te vragen of te aanvaarden. Niemand is perfect en superwoman bestaat niet!”
2. Single mama’s hebben een heel goeie band met hun kinderen: 18% geeft de relatie een 8/10, 33% een 9/10 en 28% zelfs een 10/10!
Expert Katrien Peters: “De band met je kinderen wordt vooral bepaald door de tijd en energie die je in hen steekt. In die zin betwijfel ik of de relatie van single mama’s met hun kinderen beter is dan bij de andere mama’s. Ik merk wel dat het voor single mama’s belangrijk is om hun eigen grenzen te kennen en te durven aangeven. Als je geen energie meer hebt voor jezelf, heb je die ook niet meer voor je kinderen. Je zult sneller snauwen of prikkelbaar zijn, of maar half luisteren als je kind iets vertelt, en dat kan jullie band beïnvloeden. Nog eens, denk eraan: hulp vragen en aanvaarden is geen schande.”
De single mom-enqête werd uitgevoerd door Libelle en Femmes d’Aujourd’hui in maart 2017.
Tekst: Evelien Roels
Lees ook:
- Tips voor alleenstaande mama’s
- Co-ouderschap: getuigenissen van gescheiden mama’s, papa’s én plusouders
- Zo overwin je de obstakels in een nieuw samengesteld gezin
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!