Birdnesting: een nieuwe manier van co-ouderschap?

Scheiden doet lijden, niet in het minst voor de kinderen. Om dat leed te verzachten kiezen sommige ouders voor ‘birdnesting’: een regeling van co-ouderschap waarbij niet de kinderen, maar wel de ouders week om week van huis wisselen. Hoe dat precies werkt en welke voor- en nadelen dat met zich meebrengt? We zetten ze even op een rij.

Scheiden: een rouwproces met afscheid nemen

Als twee ouders beslissen om uit elkaar te gaan, dan betekent dat niet alleen het begin van een rouwproces voor henzelf, maar ook voor de kinderen: een stevige gebeurtenis die veel veranderingen in gang zet en die een grote emotionele schokgolf met zich meebrengt. Een scheiding betekent voor kinderen altijd een ervaring van verlies. In de eerste plaats verliezen ze hun vertrouwde gezin als veilige basis: het gezinsleven met de dagelijkse routines en kleine gewoontes zoals ‘samen ontbijten op zondag’ of ‘samen in de zetel na het avondeten’, bestaat plots niet meer. Dat vertrouwde en veilige leven moet plaatsmaken voor een periode van onzekerheid en zoeken: waar gaan mama en papa wonen? Hoe zullen de nieuwe routines eruitzien? Hoe zal het contact tussen beiden verlopen? 

Daarnaast verliezen de meeste kinderen ook de dagelijkse aanwezigheid van beide ouders: meestal zullen die ervoor kiezen om beiden op een andere plek te gaan wonen en de kinderen week om week bij zich te hebben. Dat op zich is voor kinderen al een hele aanpassing.

Sommige ouders kiezen daarom steeds vaker voor een ander systeem: ‘birdnesting‘. Hierbij behouden ze het ouderlijk huis om hun kinderen erin te laten wonen, en wisselen zelf week om week af: de ene week komt papa om voor de kinderen te zorgen, de andere week mama. De week dat ze er niet zijn, vliegen ze uit (zoals vogels van hun nest) en wonen ze in een tweede woonst of eventueel bij hun nieuwe partners.

Voordelen van ‘birdnesting’

Het grootste voordeel van ‘birdnesting’ is dat de noden van je kind voorop worden gesteld: ze hoeven geen afscheid te nemen van hun vertrouwde en veilige thuis, en dat betekent voor hen toch alvast één verlies minder. Van mama of papa zal week om week nog wel afscheid genomen moeten worden, maar dat valt misschien iets minder zwaar als de rest van hun leven wel gewoon overeind blijft zoals het was. Emotioneel kan die ’thuis als rode draad’ voor kinderen in elk geval heel wat betekenen.

Tweede voordeel: er hoeven niet meteen grote beslissingen genomen te worden. In het begin van een scheiding kan de toekomst nogal onzeker zijn: waar gaan beide partners wonen? Hoe gaan ze dat financieel regelen? Birdnesting geeft ouders de kans hun leven een beetje op orde te krijgen vooraleer er een nieuw onderkomen moet zijn dat meteen ook een thuis kan bieden voor het hele gezin. Daarom wordt birdnesting door veel gescheiden koppels die in co-ouderschap gaan ook als tijdelijke regeling naar voren geschoven: zolang als beide koppels nog zoeken naar een nieuwe stek, blijft het ouderlijk huis onverkocht en het leven van de kinderen vrij stabiel en onveranderd.

Nog meer voordelen van ‘birdnesting’:

• Je kinderen hoeven niet voortdurend over en weer te sjouwen met spullen. Pyjama, teddy, tandenborstel en schoolboeken: hun leven blijft zich netjes op één plek centreren. Dat zorgt voor continuïteit en structuur, iets dat voor jonge kinderen niet onbelangrijk is.
• De stabiliteit van één huis en één plek biedt je kinderen emotioneel houvast in een periode waarin er emotioneel al erg veel aan de gang is.
• Bij ‘birdnesting’ hoeft geen speciaal co-ouderschapsplan opgesteld te worden: de regeling is erg duidelijk. Er is altijd één ouder aanwezig.
• Je beschikt als ouder over een tweede huis dat helemaal geen link heeft met je gezin. Die ‘eigen plek’ en ruimte voor zichzelf kan voor sommige partners handig zijn om afstand te nemen van hun vorige relatie en de breuk te verwerken.

Nadelen van ‘birdnesting’

Uiteraard brengt ‘birdnesting’ ook een paar nadelen met zich mee, vooral voor jou als ouder dan. Je kinderen kunnen weliswaar netjes op één plek blijven, maar jij splitst je leven wel op in twee stukken. Voor iemand die net emotioneel door een hobbelige periode gaat, kan dat natuurlijk ook lastig zijn. Aan de andere kant: zo ervaar je als ouder wel hoe het voor je kind moet zijn om om de zoveel dagen al je spullen bij elkaar te pakken en met heel je hebben en houden naar een andere woonst te trekken, mochten jullie toch ooit beslissen om van ‘birdnesting’ over te stappen naar een meer klassieke co-ouderschapsregeling.

Nog meer nadelen van ‘birdnesting’:

• Het financiële plaatje: je gezinswoning overeind houden voor de kinderen is een nobele gedachte, maar financieel niet voor iedereen haalbaar. Naast samen de lening (of de kosten) voor het ‘oude’ huis afbetalen, komt daar voor beide ouders afzonderlijk immers ook nog eens een tweede huis of appartement bij. Om de kosten te drukken kiezen sommige ouders er daarom voor ook dat huis te delen. Een moeilijkheid daar wel: een nieuw leven, met een nieuwe relatie starten wordt een pak lastiger als je ook die plek nog deelt met je vorige partner.
• Een nieuwe start maken is moeilijk: omdat je nog zo vaak geconfronteerd wordt met je oude ’thuis’ en ook met je ex-partner kan het emotioneel moeilijk zijn om je volledig los te koppelen. Een nieuwe start maken, kan daardoor iets moeilijker zijn dan wanneer jullie allebei voor een nieuwe woonst kiezen.
• Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden: als jij en je ex-partner week om week in hetzelfde huis moeten wonen, vraagt dat om strikte afspraken. Hoe wil je het huis ontvangen als je erin komt? Welke kleine ergernissen kan je echt niet door de vingers zien? En hoe zullen de huishoudelijke taken verdeeld worden? Net zoals daarvoor, of vraagt deze nieuwe regeling toch ook om het herbekijken van oude gewoontes?
• Je leven sleept aan: als ouder ben je voortdurend aan het ‘wisselen’ tussen twee omgevingen. Dat kan voor een tijdje, maar op lange termijn worden veel ouders er toch moe van. Veel koppels die aanvankelijk starten met ‘birdnesting’ kiezen op termijn dan ook voor een andere regeling.

Conclusie: ‘Birdnesting’ is een prima manier om het je kinderen makkelijker te maken om de scheiding te verteren, maar het is toch ook meer een ‘doorgroeimethode‘: eens iedereen weer op z’n pootjes is terechtgekomen, kan er gekozen worden voor een methode die iets meer ruimte biedt aan beide partners om elk weer een nieuw en eigen leven op te bouwen, volledig onafhankelijk van elkaar.

Meer lezen over scheiden en opvoeding:

• Help, een scheiding: met deze tips maak je het je kinderen iets makkelijker 
• Opvoeden ná corona: “Bereid kinderen voor op een complexe wereld” 
• Mentaal welzijn voor ouders: 7x zo kom je zelf tot rust 

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!