Jan wilde vanaf het begin van zijn vrouws zwangerschap heel betrokken zijn bij het ouderschap. Toch vond hij het moeilijk om zijn rol in te vullen.

Ongelijke start

“Ik zat al tijdens de zwangerschap met heel wat vragen en onzekerheden. En het was voor mij heel moeilijk om contact te maken met het idee dat ik weldra vader zou worden. Je kunt het zo goed mogelijk op afstand proberen volgen, maar dat is het dan ook zo’n beetje.

Ik voelde tijdens de zwangerschap voor het eerst aan dat je als man een beetje een tweederangsrol vervult. En daar had ik het best moeilijk mee

Net als mijn vrouw, schuimde ik boeken en het internet af naar informatie. Maar, in tegenstelling tot haar, vond ik die amper op mijn maat. Ik ontdekte wel hoe het vruchtje groeide. Maar over hoe ik me voelde, over wat me te wachten stond en hoe ik me eventueel kon voorbereiden, niet. De rol van de vader lijkt redelijk onbeschreven. Ik voelde toen voor het eerst aan dat je als man een beetje een tweederangsrol vervult. En daar had ik het best moeilijk mee.”

De bevalling beleefde ik heel nuchter en zakelijk. Er heerste wel een soort van gezonde spanning, maar ik voelde me vooral heel hulpeloos. Want veel kon ik niet betekenen. Ik was een en al ondersteuning van mijn vrouw en heel benieuwd. Ik heb alles van dichtbij gevolgd, want ik wilde het zo goed als ik kon mee beleven.

En dan was Alexander er plots. Hij werd in mijn armen gelegd terwijl mijn vrouw verzorgd werd. Ik zag en voelde dat kleine wezentje, maar een band was er niet meteen. En toen ging het even mis bij mijn vrouw. Niets ernstigs, bleek achteraf. Maar het halfuur dat ik toen met Alexander alleen op de kamer achterbleef, was heel akelig.”

Ik wilde er zo graag evenveel zijn

“Ik koos er van bij het begin voor om heel erg betrokken te zijn. Ik wilde alles zo snel mogelijk kunnen: een badje geven, de pamper verversen. En ik bleef ook drie maanden thuis. Een mogelijkheid die mijn werkgever ook aan mannelijke werknemers aanbiedt.

Mijn vrouw is zelfstandige en zij ging eerder dan mij weer aan de slag. Dus ik moest alleen voor Alexander kunnen zorgen tegen dat het zover was. En dat heeft zeker een verschil gemaakt. Doordat ik er zoveel was en ik zo veel voor Alexander kon doen, had ik het gevoel dat mijn vrouw en ik snel tot een bepaald evenwicht kwamen wat de zorg voor Alexander betreft.

De zorg voor Alexander ging bij mijn vrouw vanaf het allereerste moment zo natuurlijk en vanzelf. Terwijl ik hem die eerste momenten droeg als een clown

Want hoe je het ook draait of keert, je kunt er niet buiten dat een moeder iets anders is dan een vader. Het start met die zwangerschap en de bevalling die we moeten missen. En ook daarna voelde ik een bepaalde voorsprong bij haar. Mijn vrouw was voor haar bevalling niet meer bezig met baby’s of kinderen dan ik. Maar dat veranderde meteen toen Alexander er was. Ik droeg en verzorgde hem die eerste momenten een beetje stuntelig. Bij haar ging alles zo natuurlijk en vanzelf. En ze leek van bij het eerste moment beter tegen het tekort aan slaap te kunnen.”

Een maatschappelijk statement

“Die extra tijd thuis heeft voor mij als papa en voor het evenwicht voor ons als koppel echt wel een verschil gemaakt. Daar ben ik zeker van. Dat en de communicatie waar we veel belang aan hechten. Ik denk dat het echt heel belangrijk is om als mama en papa voldoende tijd voor elkaar te blijven maken. En te praten. En te luisteren.“

“Ik zou zelfs zo ver durven gaan, dat ik met mijn manier van aanpakken een soort van maatschappelijk statement wil maken. Als je weet dat alle studies bewijzen dat die eerste levensjaren van een kind zo belangrijk zijn voor hun hechting en veiligheid. Dan denk ik dat het toch echt wel belangrijk is om ook de randvoorwaarden voor beide ouders te schetsen en voorzien. Want een overbevraagde mama en aan afwezige papa, lijken me toch niet de beste start voor een kind.

Natuurlijk hoeft niemand mijn voorbeeld te volgen. Maar aan alle vaders die graag een actievere rol willen spelen zou ik zeggen: step up and be the change. Want als we als individu al niet opkomen voor dat waar we in geloven, dan komt de rest ook niet. We hebben zoveel tijd in ons leven. We zullen met z’n allen langer werken. Dan lijkt het me net een goed idee om die carrière wat meer te spreiden en tijd voor andere dingen te nemen wanneer dat nodig is. Die drie maanden gemiste maanden gaan toch het verschil niet maken? Daar geloof ik niet in.

Papa’s worstelen enorm met hun rol

“Bij ons liep alles zeker ook niet van een leien dakje, maar ik kan wel zeggen mijn vrouw en ik een goed evenwicht vonden in onze ouderrol. Maar dat is zeker niet voor alle koppels of papa’s zo en dat begrijp ik volkomen. Want als je niet zelf heel bewust een actieve vaderrol opneemt, dan zal het ook niet gebeuren.

Je start negen maanden later. En tegen dat het kindje er is, sta je als amateur tegenover een topcoureur. Veel papa’s gaan dan meteen weer (vaak voltijds) werken. Wanneer ze thuiskomen beginnen ze bijna meteen aan de nacht, die vaak ook heel slecht is. Ze missen veel  mooie – en rustmomenten van overdag. En wanneer je vrouw borstvoeding geeft, deel je als man ook niet in de voedmomenten.

Op het moment dat je kindje geboren wordt, is de relatie tussen een papa en z’n kindje nog een onbeschreven blad. Die band heeft vanaf dan tijd en ruimte nodig om te groeien. En het is zo belangrijk om daarin te investeren. Die tijd samen lijkt me cruciaal om die band te doen groeien. Maar jammer genoeg krijgen en nemen veel vaders die tijd en ruimte nog niet.

Ik was al 37 jaar toen ik papa werd. Ik had al veel gezien en stond sterk in mijn schoenen. Bovendien kreeg ik van mijn werkgever een mogelijkheid die niet elke man gegeven is. Ik kan me heel goed voorstellen dat wanneer je jonger bent en je niet dezelfde mogelijkheden hebt dat het dan veel moeilijker is om tijdens die eerste weken, maanden en jaren zo betrokken te zijn.

Ook als ik met vrienden praat, hoor ik toch vaak hoe moeilijk die eerste jaren zijn. Voor mama’s, maar zeker ook voor vaders. En daar lees je nooit over. Niet omdat die moeilijkheden er niet zijn. Maar omdat ze minder onder de aandacht komen? Ik heb echt wel wat vrienden die het zwaar hebben gehad en het gevoel hadden daar helemaal alleen in te staan. En dat is zo jammer.”

MEER LEZEN OVER GENDERSTEREOPTIEPEN EN OPVOEDEN:

• Steeds meer papa’s zoeken naar hun rol: hoe kunnen we helpen?
• Genderbewust opvoeden: hoe doe je dat? 
• Papa-talk: “‘Waarom moeten kinderen toch naar school? Kunnen we hem geen thuisonderwijs geven?’ snotter ik” 

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!