1 op de 6 koppels wordt geconfronteerd met vruchtbaarheidsproblemen. Bart en zijn vriendin wilden dolgraag kinderen, maar na veel teleurstelling besloten ze hun kinderwens op te bergen.

Bart: “Het was tijdens een van onze eerste dates dat Isabelle en ik tegenover elkaar zaten en het over kinderen hadden. Zij was 28 en ik 30, een leeftijd waarop bepaalde keuzes voor ons al duidelijk waren. Een gezinnetje bleek een van onze gemeenschappelijke dromen. Isabelle wist dat al op haar vijftiende, voor mij was het altijd al vanzelfsprekend omdat ik zelf uit een groot gezin kom. Nooit gedacht dat het ons niet zou lukken.”

De natuur forceren

“We trouwden vrij snel, Isabelle stopte met de pil en we zouden de natuur zijn gang laten gaan. We waren geduldig en lieten ons niet gek maken door onze omgeving. Toen we na anderhalf jaar nog niet zwanger waren, informeerden we ons voor het eerst bij de gynaecoloog. Er volgden onderzoeken en het universitaire ziekenhuis waar we werden begeleid, startte een fertiliteitstraject op. We kwamen na seminatie uit bij ivf en ICSI, nieuwe termen die veelbelovend leken en wij waren vol vertrouwen. Iedereen weet dat de kans bestaat dat zwanger worden niet meteen lukt, maar met een beetje hulp alsnog wel.

Isabelle startte vol goede moed de hormoonbehandeling, ik werd haar steun en toeverlaat. Onze agenda werd bepaald door Isabelles cyclus en het ziekenhuis. Dat was intens en niet altijd makkelijk. Maar we waren er voor elkaar – altijd – en hielpen elkaar doorheen moeilijke en frustrerende momenten. Voor je het goed en wel beseft, zit je namelijk in een medische mallemolen. We doorliepen cyclus na cyclus en behandeling na behandeling. Het was na de derde, teleurstellende behandelingscyclus, we waren toen bijna drie jaar ver in ons medisch traject, dat het ons voor het eerst begon te dagen dat dit niet normaal was.

Al die geavanceerde medische behandelingen en toch geen zwangerschap? Toen we bij de vierde terugplaatsing in gesprek waren met de dokter zag ik het ineens heel helder. De arts toonde op zijn computer het embryo dat zou teruggeplaatst worden. Ik keek naar het scherm en zag iets wat eigenlijk helemaal niet leek op een embryo – je weet wel, het beeld dat iedereen kent uit de biologielessen en uit de foto’s die op de afdeling gynaecologie hangen. En opeens voelde dat verlangen naar een kind niet meer goed, het voelde alsof we de natuur op een verkeerde manier aan het forceren waren.

Toen we na die consultatie naar huis reden, deelde ik mijn gedachten met Isabelle en werd het ons duidelijk dat een eigen kindje er voor ons niet in zou zitten. Het was iets wat moest zakken, wat ons heel verdrietig maakte. En vermits we beslist hadden om de stap naar donatie of naar adoptie niet te zetten, betekende het dat we de hoop op een gezin zouden moeten opgeven. Uiteindelijk hebben we nog één laatste poging ondernomen – tevergeefs – waarna we besloten te stoppen met de behandeling. Daarmee beslisten we ook over onze toekomst, dat die zonder kinderen zou zijn.”

Een blijvend litteken

“Isabelle en ik zijn allebei rationele mensen, en hoewel het duidelijk was dat we niet voorbestemd waren om ouders te worden, vraagt zo’n verlies – want dat is het – tijd om te verwerken. Isabelle beleefde het erg intens en bewust. Met veel intens verdriet en soms periodes waarin ze geen perspectief meer zag. Maar ze worstelde zich erdoorheen, en heeft zich ondertussen definitief neergelegd bij een leven zonder kinderen. Ze veranderde van job, en werkt nu als coach om mensen met een onvervulde kinderwens te begeleiden.

Ik onderging de situatie meer. ‘Dan maar een leven zonder kinderen’, dacht ik. Er was verdriet, maar ik liet geen tranen. Ik heb het minder bewust verwerkt, heb zoals veel mannen minder connectie met mijn emoties. Dat heeft zijn voordelen, maar ook zijn nadelen. Op onvoorspelbare momenten overvalt het verdriet me, terwijl ik niet altijd meteen weet vanwaar het slechte gevoel komt. Ik had bijvoorbeeld regelmatig een onbestemde boosheid in me, nadat we met de behandeling gestopt waren. Toen Isabelle me erop wees en me er deed bij stilstaan, was het duidelijk waar die vandaan kwam.

Andere moeilijke momenten waren de zwangerschappen in onze familie en bij onze vrienden, eigenlijk zwangere buiken tout court. Je weet dat die zullen komen, dat die er zijn en toch bleef dat lang lastig. In het begin meden we de babyborrels en kraambezoeken. Dan deden we iets leuks met ons twee, en trokken we ons bijvoorbeeld terug in de sauna. Dicht bij elkaar, dat gaf troost. En we weten nu al dat we ons later ook best schrap zetten voor de ‘wij worden oma en opa’-aankondigingen in onze familie en vriendenkring. Het blijft een litteken, een wonde waarvan de pijn heel plots heel voelbaar kan zijn.”

What’s next?

“We zijn nu enkele jaren na de tevergeefse pogingen, en hebben elk onze draai gevonden. Na die moeilijke periode gaf ik Isabelle een ring, een symbool voor het kindje dat we niet hebben. Op moeilijke momenten zie ik haar ernaar grijpen of kijken. En ik merk dat het troost biedt, zoals een ritueel dat hoort te doen. Zelf bekijk ik mijn onvervulde kinderwens filosofisch, een beetje spiritueel. Het leven is een ontdekkingstocht: kun je het ene pad niet bewandelen, dan volg je een ander. Het deed me stilstaan bij ‘what’s next?’ Waar anders kinderen zorgen voor een sociaal netwerk, voor nieuwe vrienden. .. was ik nu meer op mezelf aangewezen. Ik engageerde me voor het buurtcomité en besloot me in te zetten voor mensen die in armoede leven. Op die manier kun je ook het verschil maken, en je leven betekenis geven.

Ik merk dat het me goed doet, de leegte wordt gevuld. Ik besef ook dat een leven zonder kinderen ook een zorgelozer leven is. De kinderen die we niet hebben, kunnen ons geen zorgen baren. Ze kunnen niet verongelukken met de fiets … Misschien is de redenering krom voor sommigen, maar het helpt mij wel te relativeren. Het lukt me vandaag ook beter om over ons leven zonder kinderen te praten, wat lang niet het geval was. Als ik me nu ergens moet voorstellen, bijvoorbeeld voor een nieuw werkproject, dan zeg ik erbij: ‘Ik heb geen kinderen, en wij vinden dat spijtig. Maar kijk, het is nu zo.’ Die eerlijkheid raakt mensen en is weleens herkenbaar voor anderen. Het zorgde al voor erg mooie gesprekken. En het toont hoe belangrijk het is om erover te praten.”

Tijdelijke kinderen

“Als je als koppel geen kinderen kunt krijgen, zou dat je uit elkaar kunnen drijven. Ons bracht dit hele parcours net dichter bij elkaar. Het leerde ons dankbaar te zijn voor kleine dingen. Hoewel het ooit moeilijk was om onze broers en zussen papa en mama te zien worden, genieten we er nu van om hun kinderen over de vloer te krijgen. Met mijn petekind heb ik een bijzondere band, het is fijn om belangrijk te mogen zijn in haar leven. En ja, het voelt dubbel om hen weer te zien vertrekken: ‘oef’, want twee kinderen of meer in huis zijn we echt niet gewoon (lacht), maar ook het besef dat het maar tijdelijk onze kinderen zijn. Dat maakt ons misschien even ongelukkig. En dat mag. Dat hebben we geleerd, dat verdriet toelaten belangrijk is, en erbij hoort in het leven.”

Meer verhalen van papa’s:

• Wim is een van de weinige mannelijke kraamzorgers: “als ik vrouwen zie groeien in hun als moeder, geniet ik daar zelf ook van”
• Sybe wil dolgraag alleenstaande vader worden: “Ik had al een draagmoeder en een eicel, maar de ethische commissie besliste er anders over”
• Papa openhartig: “Het besef een handicap te hebben, kwam weer binnen toen mijn vrouw zwanger was”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!