Waar kun je na een zwangerschapsverlies terecht?

Zwanger worden en zijn is sowieso een rollercoaster van emoties. Je weet dat je lichaam, slaap, relatie, carrière en vrije tijd er net even anders zullen uitzien. En dat is op zijn zachtst gezegd best spannend. Helaas komt aan een zwangerschap, pril of niet, soms een abrupt, pijnlijk einde. Minstens een op de zes vrouwen maakt een zwangerschapsverlies mee.

We vroegen daarom aan vroedvrouw Melissa Vallons van praktijk Op de roze wolk op wie je een beroep kunt doen bij een zwangerschapsverlies.

Zwangerschapsverlies: meer en meer bespreekbaar

“Zwangerschapsverlies wordt vandaag, gelukkig maar, steeds meer bespreekbaar. Dat mensen zoals Julie Van de Steen openlijk praten over die ervaring, is heel waardevol. Want een zwangerschapsverlies laat diepe littekens achter. Als mensen rondom je het nog niet meemaakten, onderschatten ze de impact vaak.

Er wordt zomaar verwacht dat je je op een bepaald moment over dat verlies zet, alsof er een termijn op staat op het verdriet. Nochtans denkt iedere mama die een zwangerschapsverlies meemaakte, bij het horen van een soortgelijk verhaal of op Wereldlichtjesdag, terug aan haar kindje dat er niet mocht komen. De impact op je moederhart is dus gigantisch.”

Mama’s en papa’s verwerken anders

“Dat litteken kun je zo klein mogelijk houden als je na het zwangerschapsverlies een goede uitleg krijgt. Begrijpen wat er gebeurd is, voelen dat er naar je geluisterd wordt, je verhaal kunnen vertellen… is heel belangrijk voor mama’s.

Ook voor papa’s is dat verlies enorm. Mannen en vrouwen verwerken het verlies wel vaak anders. Veel mannen zoeken afleiding: ze storten zich op hun werk of spreken vaker af met vrienden. Bij vrouwen ligt het meestal anders. Ze hebben het net nodig stil te staan bij dat verlies en erover te praten. Het gebeurt vaker dat een relatie het verlies niet overleeft, ook al hebben man en vrouw evenveel verdriet en pijn.”

Recht op gesprekken bij je vroedvrouw

“Praten is dus heel belangrijk, met je partner, een vriendin of een professional zoals een vroedvrouw of perinatale coach. Na een zwangerschapsverlies, hoe pril die zwangerschap ook was, heb je recht op drie gesprekken bij je vroedvrouw. Dat kan in haar praktijk of bij je thuis. Werkt je vroedvrouw aan een geconventioneerd tarief, dan zijn die gesprekken volledig terugbetaald door de mutualiteit.

Na het veelal technische, medische bezoek aan het ziekenhuis, overloopt zij de vragen die nadien bij je zijn opgekomen.

Heeft je gynaecoloog verschillende opties aangeboden (die bijvoorbeeld nodig zijn bij een missed abortion), dan kan je vroedvrouw die medische termen voor je duiden. Zij kan je ook geruststellen voor een volgende zwangerschap: nee, je lichaam heeft je niet in de steek gelaten, maar heeft net gedaan wat het moest doen.

Merk je dat het verdriet blijft hangen, dan kan zij je ook doorverwijzen naar een perinatale coach of psycholoog in jouw regio die gespecialiseerd is in zwangerschapsverlies.”

Na een zwangerschapsverlies: dit kun je zelf doen

Wat je zelf kunt doen, hangt een beetje af van wat jou kan helpen.

Je administratieve rechten en plichten

• Bij een zwangerschapsverlies voor 140 dagen vanaf de bevruchting, heb je het recht je kindje te laten begraven of cremeren. Je hebt dus ook recht op drie consultaties bij je vroedvrouw.
• Verlies je je kindje tussen 140 en 179 dagen na de bevruchting, dan heb je bovendien de keuze om een aangifte en opmaak van akte van een levenloos kind te doen, waarbij je een voornaam mag opgeven.
• Verlies je je kindje na 180 dagen zwangerschap, dan is de aangifte bij de burgerlijke stand verplicht. In de akte van een levenloos kind mag je zowel voor- als familienaam opgeven. Een begrafenis of crematie is dan eveneens verplicht en je hebt recht op moederschapsrust. Na zes maanden zwangerschap heb je tot slot recht op het startbedrag.

Wat je thuis kunt doen

“Thuis luister je best naar je eigen noden. Wil je erover praten? Het kindje laten zien? Wil je gewoon rust en stilte om alles te laten bezinken? Voor de omgeving is het niet eenvoudig om in te schatten wat ze kan doen. Je kunt als naaste best vragen aan de ouders wat ze nodig hebben en hoe je hen kunt helpen. Sommige jonge ouders hebben het nodig op verhaal te komen of uit te huilen, maar ook door even te zorgen voor oudere kindjes, kun je soms veel doen.

Onthou voor jezelf dat er geen termijn op je verdriet staat. Alles loslaten is een belangrijke stap in het rouwproces. Pas daarna kun je omgaan met de realiteit van een leven zonder je baby. Om dat nieuwe evenwicht te vinden, is praten, zeker met je partner, heel belangrijk.”

Tips voor het rouwproces

Herinneringen opbouwen helpt je ook in dat rouwproces. Dat kan met:

• een geboorte- of rouwkoffer
• muziek die je koppelt aan de gebeurtenis
• creatieve activiteiten zoals tekenen of schilderen
• wandelen, zwemmen of fietsen in de natuur

Ging het om een erg prille zwangerschap en is er dus geen officiële begrafenis? Ook dan kun je zelf een afscheidsritueel creëren met de mensen in je omgeving.

Alarmsignalen

Er zijn wel enkele alarmsignalen bij een zwangerschapsverlies:

• een (lange periode van) verwaarlozing van je uiterlijk
• het moeilijk hebben met simpele beslissingen
• overmatig roken en drinken
• hyperactief zijn
• slapeloosheid
• zelfmoordgedachten
• hallucinaties

Merk je die op bij jezelf of jonge mama’s (en papa’s) in je omgeving, dan schakel je best de hulp in van de huisarts.

Bron: Melissa Vallons, Kind en Gezin

Meer hulp van onze vroedvrouw

• Je bevalling inleiden: te vermijden of (wanneer) net niet?
• Worden bevallingen zwaarder? De vroedvrouw over horrorbevallingen
• “De borstvoeding liep de eerste keer moeilijk. Hoe geef ik het opnieuw een kans?”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!