Help, mijn kind wil ‘s nachts altijd bij ons zijn
Te weinig slaap: het moet een van de meest besproken onderwerpen zijn onder mama’s. Want de redenen waarom kinderen, van piepklein tot iets groter, ons ’s nachts uit onze slaap houden, zijn talrijk. Omdat die gebroken nachten best wel een impact hebben, beantwoordt kinderslaapcoach Karen Claes met plezier de vragen van onze lezeressen.
Deze week beantwoordt Karen deze vraag
Onze dochter van drieënhalf weigert om te slapen. ‘Ik wil bij jou’ zijn de standaard woorden die ze gebruikt. Ik zit naast haar tot wanneer ze in slaap valt en sluip dan stiekem weg. Dat heeft mij al uren gekost, maar het werkt wel.
Ik heb dat er uiteraard voor over, maar het wordt wel enorm vermoeiend op termijn. We werken beiden in het onderwijs en ik geraak soms niet meer aan mijn voorbereidend werk. Het grootste probleem is dat ze ‘s nachts telkens uit haar bed komt, en bij ons in bed kruipt. We hebben soms de energie niet om haar terug in haar bed te leggen.
We hebben al een beloningssysteem uitgedokterd, we zijn al kwaad geweest, lief geweest, … niets helpt. We zorgen voor een vast uur om te gaan slapen, een slaapritueel (badje, samen in de zetel wat qualitytime, tanden poetsen, boekje lezen…) Ook nachtlampjes en dergelijke brengen niets op.
Letterlijk doorslapen bestaat niet
Hallo lieve mama,
Jouw verhaal is voor veel ouders heel herkenbaar. Ik lees dat jullie al een hele weg afgelegd hebben, al veel geprobeerd hebben,… maar dat het toch heel veel energie blijft vragen waardoor jullie nog verder aan het zoeken zijn naar wat er voor jullie gezin werkt.
Ik kijk altijd ruimer dan de slaap alleen. Wat ik eerst en vooral altijd wil meegeven aan de gezinnen die ik begeleid, zijn realistische verwachtingen over baby-, peuter- en kleuterslaap. In onze samenleving denken we dat niet doorslapen abnormaal is. Eigenlijk bestaat ‘doorslapen’ in de letterlijke betekenis van het woord niet. Wij als volwassenen worden doorheen de nacht ook nog regelmatig wakker. We draaien ons dan eens om, leggen ons kussen goed,… en slapen dan (meestal) vlot weer verder.
Eigenlijk bestaat ‘doorslapen’ in de letterlijke betekenis van het woord niet. Wij als volwassenen worden doorheen de nacht ook nog regelmatig wakker
Ook baby’s en kinderen hebben die wakkere momenten doorheen de nacht, dat is dus heel normaal. Soms lukt het om weer verder te slapen, maar op andere momenten doorheen de nacht zie je vaak dat je kindje jou nodig heeft om weer verder te kunnen slapen.
De nood achter het wakkere moment
Belangrijk is dus om te kijken welke nood er achter dat wakkere moment zit. Dat is bij elk kind anders, maar heel vaak is het gewoon de nood aan even contact maken met jou, nabijheid, geruststelling, een knuffel… Soms is het ook een praktische nood, zoals dorst. Daar kun je samen rond gaan oefenen, door bijvoorbeeld een drinkbeker met water naast het bedje te zetten en je kindje zelf het water te laten nemen als die vraag komt doorheen de nacht. Hetzelfde wanneer je kindje het tutje kwijt is, ook dat kan je stap voor stap samen gaan oefenen.
Voor de nood aan nabijheid is dat wat moeilijker. Daar bestaat niet zo’n praktische oplossing voor als bij een slokje drinken. Dat is ook de reden dat het meestal niet zomaar opgelost is met een beloningssysteem, nachtlampje, of de manier van reageren. Je dochtertje geeft het zelf mooi aan door te zeggen dat ze bij jou wil zijn.
Belangrijk is om te kijken welke nood er achter dat wakkere moment zit. Vaak is dat nabijheid, geruststelling, een knuffel… Soms is het ook een praktische nood, zoals dorst
Het eerste waarop we dan inzetten, is zoveel mogelijk verbinding doorheen de dag. Een hele dag in de opvang, of op school voor deze leeftijd, vraagt best wel veel van een kind. Tegelijkertijd wil het ook zeggen dat er weinig tijd en ruimte is om in te zetten op die nabijheid en verbinding, omdat jullie simpelweg niet in de buurt zijn op die momenten. Er zijn wel andere zorgfiguren, maar dat is niet hetzelfde als mama en papa.
Ik ben zelf mama, dus ik weet heel goed dat het allesbehalve evident is om – na een werkdag waarbij het hele huishouden nog moet gebeuren – de tijd te vinden om in te zetten op die verbinding. Mijn advies? Probeer het wel, al is het maar een kort, exclusief moment voor je kindje waarop jullie samen even spelen, tijd maken om te knuffelen en vertellen…
Ruimte maken tijdens het bedtijdritueel
Het bedtijdritueel is daarvoor een heel waardevol moment. Maak er tijd voor, begin er vroeg genoeg aan zodat het niet snel-snel moet gebeuren. Zo blijf je rustig wanneer je kleuter beslist om haar pyjama extra traag aan te doen en hoef je niet op de klok te kijken. Dan is er tijd voor het boekje en een liedje. Het doel van het bedtijdritueel is dat dit een fijn, verbindend, rustig moment is zodat de overgang van dag naar nacht makkelijker wordt.
De voorspelbaarheid waar jullie zo sterk op inzetten is hierin ook heel belangrijk. Slapengaan is voor veel kindjes een moment dat ze niet zo leuk vinden. Het is het moment dat je van veel verbinding en nabijheid, naar geen verbinding en nabijheid gaat. Sommige kinderen maken hier helemaal geen probleem van, anderen vinden dat echt niet leuk en hebben het liefst dat je bij hen blijft.
Jullie beslissen over samen slapen
Wat er op dat vlak en doorheen de nacht kan en wat er niet kan voor jullie gezin, dat kunnen alleen jullie beslissen. Sommige gezinnen vinden het helemaal geen probleem om hun peuter of kleuter doorheen de nacht bij hen in bed verder te laten slapen. In jullie vraag lees ik dat jullie toch liever zouden hebben dat ze heel de nacht in haar eigen bedje slaapt. Hier bestaat geen goed of fout in. Helemaal prima dus dat jullie hier een (liefdevolle) grens trekken binnen jullie gezin.
Beslis je om daar anders op te reageren, bijvoorbeeld door je dochtertje elke keer terug naar haar eigen bedje te brengen doorheen de nacht? Dan is het wel heel belangrijk dat je hierover praat met haar, dat je uitlegt waarom je dat gaat doen. Oefen al eens overdag hoe je dat gaat doen ’s nachts, maak het samen met haar visueel door het op papier te zetten en er een mooie tekening rond te maken…
Praat erover met je kindje. Leg uit waarom er een bepaald ritueel is. Oefen ook eens overdag, of maak het visueel door er samen tekening van te maken
Je schrijft dat het wel werkt om haar rustig te laten inslapen door bij haar te blijven, maar dat het ook best tijdrovend kan zijn. Als je merkt dat het inslapen lang duurt, is het ook goed om even te kijken naar het ritme van je kindje. Is ze moe genoeg bij de bedtijd? Of misschien té moe?
Wanneer een kindje al over z’n bedtijd heen is, maakt het lichaam cortisol, een stresshormoon, aan waardoor het inslapen langer kan duren en ook moeilijker wordt. Kijk dus heel goed naar de slaapsignalen van je kindje en speel daarop in. Na een drukke schooldag kan het heel goed zijn dat je kindje al sneller moe is dan na een rustig dagje thuis.
Slaapassociaties vervangen vraagt tijd
Als laatste wil ik nog meegeven dat het ook wel kan zijn dat er een bepaalde slaapassociatie ingeslopen is. Soms gebeurt dat uit bed komen en naar de kamer van mama of papa gaan op automatische piloot. Verwacht dus geen wonderen op één of twee nachten, maar geef de verandering wat tijd. Het heeft nu eenmaal wat tijd nog om de ‘oude’ associatie te vervangen door een nieuwe. En dat lukt het beste door het samen heel vaak te oefenen en te blijven herhalen.
Heel veel succes!
Karen
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!