Kinderziektes: zo kun je ze herkennen, behandelen én voorkomen!
Kinderziektes zijn vaak voorkomende aandoeningen bij jonge kinderen. Ze worden veroorzaakt door virussen of bacteriën. Het goede nieuws: tegenwoordig kun je je kinderen ertegen beschermen door hen te laten vaccineren.
In dit artikel bespreken we de meest voorkomende kinderziektes in België, de symptomen, hoe je ze kunt behandelen én welke maatregelen je kunt nemen om ze te voorkomen.
De meest voorkomende kinderziektes op een rij
1. Waterpokken
Waterpokken, of windpokken, zijn zeer besmettelijk en worden veroorzaakt door het varicella-zoster-virus. De ziekte verspreidt zich via de lucht of door direct contact met de blaasjes.
Symptomen:
- Rode vlekjes die veranderen in jeukende blaasjes
- Lichte tot matige koorts
- Vermoeidheid en algemene malaise
Behandeling:
Waterpokken genezen meestal vanzelf binnen één à twee weken. Om de jeuk te verlichten kun je zinkzalf of een verkoelende gel gebruiken. Paracetamol kan helpen om koorts en pijn te verlichten, maar vermijd het gebruik van ibuprofen, omdat dit bij waterpokken complicaties kan veroorzaken.
Preventie:
In België maakt het waterpokkenvaccin geen deel uit van het standaard vaccinatieschema, maar het is wel beschikbaar op verzoek. Het vaccin is vooral aan te raden voor risicogroepen, zoals kinderen met een verzwakt immuunsysteem.
2. Rodehond (Rubella)
Rodehond, veroorzaakt door het rubellavirus, is meestal mild bij kinderen. De ziekte kan echter ernstige gevolgen hebben voor ongeboren baby’s wanneer een zwangere vrouw besmet raakt.
Symptomen:
- Kleine rode vlekjes die over het hele lichaam verschijnen
- Gezwollen lymfeklieren, vooral in de nek
- Lichte koorts en soms spierpijn
Behandeling:
Er is geen specifieke behandeling voor rodehond, maar de symptomen verdwijnen meestal vanzelf binnen een paar dagen. Voldoende rust en hydratatie zijn essentieel voor een snel herstel.
Preventie:
In België wordt rodehond voorkomen door het toedienen van het MBR-vaccin (mazelen, bof, rodehond) op de leeftijd van 12 maanden en een herhalingsvaccin op 10 à 13 jaar. Dit vaccin biedt een effectieve bescherming tegen de ziekte.
3. Mazelen
Mazelen is een zeer besmettelijke virusziekte, die wereldwijd nog steeds voor uitbraken zorgt, vooral in gebieden met een lage vaccinatiegraad. Het kan ernstige complicaties veroorzaken, zoals longontsteking of hersenontsteking.
Symptomen:
- Hoge koorts, vaak boven de 39°C
- Uitslag met rode vlekjes, die begint in het gezicht en zich uitbreidt over het lichaam
- Hoesten, loopneus en ontstoken ogen
- Witte vlekjes in de mond (Koplik-vlekjes)
Behandeling:
Er is geen specifieke antivirale behandeling voor mazelen. De ziekte moet haar natuurlijke verloop afleggen, maar symptomen zoals koorts en pijn kunnen behandeld worden met paracetamol. Bij ernstige complicaties is een ziekenhuisopname soms nodig.
Preventie:
Het MBR-vaccin biedt effectieve bescherming tegen mazelen. In België is dit vaccin opgenomen in het basisvaccinatieschema en wordt het gratis aangeboden.
4. Bof
Bof is een virale infectie die de speekselklieren aantast en die wordt verspreid door speekseldeeltjes. De ziekte verloopt meestal mild, maar in sommige gevallen kunnen complicaties optreden, zoals hersenvliesontsteking of onvruchtbaarheid bij mannen.
Symptomen:
- Pijnlijke zwelling van de speekselklieren, vooral rond de kaak en oren
- Koorts
- Moeite met slikken en kauwen
Behandeling:
Bof verdwijnt meestal binnen één tot twee weken zonder specifieke behandeling. Het gebruik van pijnstillers zoals paracetamol kan helpen bij het verlichten van de symptomen. Het is belangrijk om voldoende water te drinken en zure voedingsmiddelen te vermijden.
Preventie:
Net zoals tegen rodehond en mazelen biedt het MBR-vaccin een goede bescherming tegen bof. Vaccinatie wordt sterk aangeraden en maakt deel uit van het basisvaccinatieprogramma in België.
5. Kinkhoest (Pertussis)
Kinkhoest is een zeer besmettelijke bacteriële infectie die ernstige hoestbuien veroorzaakt. Het kan vooral gevaarlijk zijn voor baby’s jonger dan zes maanden, omdat zij nog niet volledig gevaccineerd zijn.
Symptomen:
- Aanvallen van hevige hoest die eindigen met een piepende ademhaling
- Braken na een hoestaanval
- Uitputting na de hoestbuien
Behandeling:
Antibiotica worden voorgeschreven om de bacterie te bestrijden, vooral als de ziekte vroeg wordt ontdekt. Bij jonge kinderen of baby’s kan een ziekenhuisopname nodig zijn om ademhalingsproblemen te behandelen.
Preventie:
In België wordt kinkhoestvaccinatie gegeven in het kader van het basisvaccinatieschema. De vaccinatie wordt aanbevolen voor baby’s vanaf twee maanden, met boosters later in het leven. Zwangere vrouwen wordt ook aangeraden om zich te laten vaccineren om hun baby vanaf de geboorte te beschermen.
Preventieve maatregelen tegen kinderziektes
In België speelt het vaccinatieprogramma een cruciale rol bij het voorkomen van ernstige kinderziektes zoals mazelen, bof en kinkhoest. Door vaccinatie help je niet alleen je eigen kind beschermen, maar ook anderen in de gemeenschap, vooral mensen die om medische redenen niet gevaccineerd kunnen worden.
Daarnaast is een goede hygiëne belangrijk om de verspreiding van virussen en bacteriën te beperken. Regelmatig handen wassen, hoesten in de elleboog en het vermijden van contact met zieke personen zijn effectieve maatregelen.
Wanneer moet je naar de dokter?
In de meeste gevallen genezen kinderziektes vanzelf, maar het is belangrijk om een arts te raadplegen als:
- De koorts langer dan drie dagen aanhoudt.
- Het kind moeite heeft met ademen of apathisch lijkt.
- Er tekenen van uitdroging zijn, zoals weinig plassen of droge lippen.
- Het kind jonger is dan drie maanden en koorts heeft.
Worden alle kinderziektes genummerd?
Niet alle kinderziektes worden genummerd. De genummerde kinderziektes verwijzen specifiek naar een historische indeling van enkele veelvoorkomende ziektes die gepaard gaan met huiduitslag (exantheem). Deze nummering omvat:
- Mazelen (eerste ziekte)
- Roodvonk (tweede ziekte)
- Rodehond (derde ziekte)
- Ziekte van Filatov-Dukes (vierde ziekte, niet meer erkend)
- Vijfde ziekte (erythema infectiosum)
- Zesde ziekte (exanthema subitum)
Andere veelvoorkomende kinderziektes zoals kinkhoest en bof zijn ook belangrijke infecties bij kinderen, maar vallen niet onder deze genummerde indeling. De nummering was vooral bedoeld om ziekten met huiduitslag te classificeren, maar dit systeem is verouderd en niet volledig.
Nog meer lezen over kinderziektes:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!