Een slaaptrainer: werkt dat wel?
Een slaaptrainer of slaapwekker geeft aan wanneer het tijd is om op te staan, maar ook wanneer je kindje nog even moet blijven liggen. Maar werkt dat wel? We vroegen het aan kinderslaapcoach Karen Claes.
Karen Claes: “Een slaaptrainer of slaapwekker kan zeker werken, maar niet bij alle kinderen én enkel als je hem op een juiste manier gebruikt. Jonge kinderen hebben nog geen tijdsbesef. Een slaaptrainer kan daarbij helpen, doordat die duidelijk aangeeft wanneer het tijd is om te slapen en wanneer je kindje mag opstaan. Omdat het belangrijk is dat je kindje voldoende begrijpt wat de bedoeling is, raad ik het niet aan voor kinderen jonger dan twee jaar. De meeste kindjes zijn er zelfs pas klaar voor rond de leeftijd van 2,5 jaar. Veel slaaptrainers werken immers met kleuren en kinderen begrijpen de betekenis van die kleuren meestal pas rond die leeftijd.“
Verschillende soorten slaaptrainers
Karen Claes: “Er bestaan verschillende soorten slaaptrainers. Voor mij geldt het principe: hoe simpeler, hoe beter en vooral hoe duidelijker voor je kind. Veel slaaptrainers hebben bijvoorbeeld drie kleuren: rood om te slapen, oranje wanneer het bijna tijd is om op te staan en groen als je kindje echt mag opstaan. De tussenkleur gaat meestal aan een halfuurtje voor het tijd is om op te staan. Stel dat je kindje op dat moment wakker wordt en nog 20 tot 25 minuutjes stil in bed moet wachten: dat is voor bijna geen enkele peuter een evidente opdracht.
Zelfs voor volwassenen is wachten al een hele opdracht, laat staan voor zo’n kleintje van 2 of 2,5 jaar. Zo’n kind heeft geen idee hoelang dat wachten nog zal duren als hij het tussenkleurtje ziet en moet een manier vinden om rustig de tijd vol te maken tot de wekker eindelijk op groen springt. Dat wachten is trouwens meestal even frustrerend voor jezelf als ouder. Er zijn namelijk maar weinig kindjes die dat halfuur kunnen overbruggen zonder dat ze je nodig hebben en zonder dat ze je roepen of beginnen te wenen.
Ik gebruik daarom het liefst van al een wekker met maar twee kleuren of twee mogelijkheden, bijvoorbeeld een wekker waarbij een diertje slaapt of wakker is. Het is veel duidelijker wanneer één kleur of beeld aangeeft dat het tijd is om te slapen, en de andere kleur dat je kindje mag opstaan. Je kunt als alternatief voor een slaaptrainer zelfs gewoon een nachtlampje in een stopcontact met timer stoppen: uit = slapen, aan = wakker (of omgekeerd).
Bij sommige slaaptrainers hoor je ook een mechanisme klikken wanneer het tijd is om op te staan, zoals oogjes die opengaan. Sommige kinderen zullen wakker worden van dat klikje, wat niet de bedoeling is. Als je kleintje gevoelig is voor geluiden, kies dan voor een slaaptrainer zonder zo’n mechanisme.“
De slaaptrainer werkt niet: de oorzaken
Karen Claes: “Vaak hoor ik ouders vertellen dat ze een slaaptrainer geprobeerd hebben, maar dat die niet werkte voor hun kindje. Dan vraag ik graag door om te horen waar het dan juist misging. De meest voorkomende oorzaken zijn:
1. De slaapwekker wordt op een onrealistisch uur gezet
Stel dat je kindje telkens om 6 uur klaar is om aan de dag te beginnen, zet de wekker dan niet om 7.30 uur, maar wel om 6 uur. Stap voor stap kun je de wekker vijf minuutjes verzetten. Verwacht niet dat je kindje plots in staat zal zijn om anderhalf uur te wachten. Sommige kindjes blijven ook gewoon wakker worden rond dat uur. Dan is het belangrijk om je verwachtingen bij te stellen en geen onmogelijke uur op de wekker te zetten. Dat zorgt toch enkel voor frustraties bij iedereen.
2. Ouders zijn niet consequent bij het gebruik van de slaaptrainer
Als je kindje soms toch een keer uit bed mag als het lichtje nog rood is of de oogjes toe zijn, en je de andere keer verwacht dat hij of zij in bed blijft, dan werkt de slaaptrainer niet. Ook al zeg je erbij dat het echt maar voor deze ene keer was.
3. Alle hoop wordt op de slaaptrainer gezet
Kijk zeker ook naar de oorzaken van het vroege wakker worden. Vaak is het nodig om ook iets bij te sturen in het ritme van je kindje. Denk aan het verschuiven of inkorten van een dutje, vroegere of latere naar bed gaan…
4. Er is geen ruimte om samen te oefenen met de slaaptrainer
De kans is groot dat je kindje je ‘s ochtends nog zal roepen, ook al staat er nu een slaaptrainer. Dat is normaal. Het vraagt tijd voor je kindje om eraan te wennen en ook te begrijpen wat precies de bedoeling is. Voor sommige kindjes is het op zo’n moment genoeg om even tot aan de deur te gaan, te zeggen dat het nog slaaptijd is en te verwijzen naar de kleur. Andere kindjes zullen je nabijheid nodig hebben om samen te wachten tot de wekker op in ‘opstaan-modus’ schiet. Als je wilt dat het werkt, maak het dan iets van jullie samen. Jij helpt je kindje om in bed te kunnen blijven tot het tijd is om op te staan.
5. Er wordt niet lang genoeg volgehouden
Herhaling is heel belangrijk. Zeker bij kindjes die aangeven dat de slaaptrainer hen eigenlijk helemaal niet interesseert, helpt het om vol te houden. Zo merken ze dat jij het wel belangrijk vindt. Wees niet teleurgesteld als je kindje niet superenthousiast is. Zie het als een hulpmiddel om visueel te tonen wanneer het slaaptijd is en benoem ook enkel dat, zonder er een strijd van te maken.
Als je merkt dat zo’n slaaptrainer veel druk legt op jezelf en je kindje, dan is het ook oké om toe te geven dat het voor jullie niet het ideale hulpmiddel is. Niet alle kinderen en ouders zijn ermee gebaat en dat is helemaal niet erg.“
Met dank aan Kinderslaapcoach Karen Claes.
Meer slaaptips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!