De letter ‘r’: waarom hebben veel kleuters er moeite mee?
Leren praten doe je niet van de ene dag op de andere. Het kost tijd en oefening om mooie volzinnen uit te spreken. Een struikelblok voor veel peuters is een correcte uitspraak van de letter ‘r’. We vroegen logopediste Maaike Hebbrecht hoe dat komt.
Die moeilijke letter ‘r’
Maaike Hebbrecht, logopediste: “In de Nederlandse taal is de letter ‘r’, samen met de ‘s’, technisch gezien een van de moeilijkere klanken. We zien dan ook dat kinderen daar de meeste problemen mee hebben.
De reden dat de ‘r’ zo moeilijk uit te spreken is, heeft te maken met de articulatiewijze. Er zijn twee manieren om een r uit te spreken:
– de huig-r wordt gemaakt in de keel,
– de rollende r met de tongpunt.”
Leer je dan de tongpunt-r of de huig-r aan kinderen?
Maaike Hebbrecht: “In het Nederlands maakt het geen verschil of een woord nu met een huig-r of een tongpunt-r uitgesproken wordt. Laat ons zeggen dat de huig-r veel makkelijker is om aan te leren. Het is ook regionaal en familiaal bepaald. De meeste Limburgers spreken met de huig-r, terwijl Antwerpenaars voornamelijk met een rollende ‘r’ praten. Als je ouders een huig-r hebben, neem je die over als kind. Maar het kan dan zijn dat de kleuterjuf een tongpunt-r heeft en dat het kind die dan gaat overnemen, of omgekeerd. Het is een kwestie van imiteren.”
Mijn kind is 5 en spreekt de letter ‘r’ nog niet uit. Moet ik me zorgen maken?
Maaike Hebbrecht: ”Nee, op vijfjarige leeftijd kan 75 procent van de kinderen de ‘r’ uitspreken. Dat wil dus ook zeggen dat 25 procent, 1 op 4 dus, het nog niet kan. Over het algemeen moet je het gewoon zijn tijd geven. Als we kijken naar kinderen van 9 jaar, kan 90 procent van de kinderen de letter ‘r’ uitspreken. Dus dat is 15 procent extra op vier jaar tijd. Sommige kinderen zijn motorisch wat sneller, andere op het vlak van taal. Ieder kind heeft zijn eigen tempo.”
Wanneer is hulp nodig?
Maaike Hebbrecht: “In het eerste leerjaar is het goed uitspreken van de ‘r’ nodig om te leren lezen en schrijven. We merken dat de kleuterjuf, of het CLB, kleuters dan ook doorstuurt voor een reeks logopediesessies. Na een paar sessies kan het probleem al opgelost zijn. Maar zoals ik eerder zei: meestal lost het zichzelf op. Als je merkt dat er in de taalontwikkeling nog andere tekorten zijn, meer klanken die niet verworven zijn, problemen met de zinsbouw en woordenschat, is er misschien een ontwikkelingsprobleem en neem je best contact op met een logopedist.”
Kun je je kind zelf helpen?
Maaike Hebbrecht: “Je kunt er beter niet zelf aan beginnen. Het is sowieso moeilijk om klanken aan te leren en je wilt het hen zeker niet fout aanleren. Een logopedist gaat ook onderzoeken of er andere oorzaken zijn. Het beste advies dat we je kunnen geven, is geduld. Je kind straffen is alvast niet aan te raden. Dat werkt frustrerend en heeft meestal het tegenovergestelde effect.”
Met dank aan logopediste Maaike Hebbrecht.
Ook interessant:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!