Schermtijd: 8x tips om je kind online te begeleiden

Van YouTube kijken op de tablet tot chatten met vrienden op de iPhone: je kind anno 2021 weghouden van schermen is zowat onmogelijk. Maar welke media zijn geschikt voor welke leeftijd? Hoeveel schermtijd is té veel? En hoe zorg je ervoor dat je kind online niet op ongeschikte content botst? Een paar tips om je kind goed te begeleiden.

Googelen, TikTok-dansen en Snapchatten

Laat ons wel wezen: schermen zijn alom tegenwoordig. Of je je peuter op zondagochtend nu een uurtje voor Dora-tv zet, hem een tablet in de hand duwt als zoethoudertje in de wagen of je lagere schoolkind toestaat contact te houden met z’n vriendjes via een eigen smartphone: zoon- of dochterlief anno 2021 helemaal niet in contact laten komen met schermen en online media is geen optie. Erg hoeft dat niet te zijn, integendeel zelfs. De toekomst waarin je kind als volwassene terecht komt, is digitaler dan ooit. Op jonge leeftijd de kneepjes van het vak al onder de knie krijgen, is belangrijk.

Toch brengt het nieuwe digitale tijdperk voor heel wat ouders ook nieuwe uitdagingen met zich mee: hoeveel schermtijd mag ik mijn kind precies geven? Is te veel ‘brainless’ YouTube of tv kijken niet slecht voor de hersenen? Mag ik mijn kind zomaar alle apps laten gebruiken? En hoe behoed ik mijn tiener voor mogelijk ongepaste content op sociale media, zonder zijn privacy te schenden? Stuk voor stuk ‘hete hangijzers‘ waar veel ouders nog volop hun weg in zoeken.

Om jonge mama’s en papa’s hierin toch een beetje te begeleiden, voerde Mediawijs een onderzoek naar het mediagebruik en de mediaopvoeding in Vlaamse gezinnen. Op basis van de bezorgdheden en twijfels die ouders daar naar voren schoven, stelde het Vlaams kenniscentrum een aantal richtlijnen en tips op om kinderen goed te begeleiden in hun gebruik van schermen en online media.

Schermtijd: 8 x tips om je kind te begeleiden

Pak je als ouder iets op een bepaalde manier aan, dan heb je daar waarschijnlijk een goede reden voor. Toch kan het nuttig zijn om je blik af en toe eens te verruimen. Heb je twijfels over de manier waarop je omgaat met het schermgebruik van je kind? Misschien kunnen deze tips je helpen.

1. Ga samen op ontdekking

Samen ‘aan de media gaan’ is leuk en leerrijk voor jullie allebei. Je toont meteen interesse in de leefwereld van je kind en laat zien dat je een positieve houding hebt ten opzichte van media. Handig, want daardoor zal je kind sneller naar je toe komen als er zich een probleem voordoet.

2. Geef het goede voorbeeld

Kinderen leren veel van mensen in hun omgeving. En niet in het minst van hun ouders. Wil je liever niet dat je kind na het eten nog naar de tablet of smartphone grijpt? Probeer er dan zelf ook van te blijven. Ook je kind ervan overtuigen dat drie uur lang voor de buis hangen echt niet kan, is veel moeilijker als je elke avond zelf in de zetel neerploft.

3. Een oogje in het zeil houden?

Je jonge kind proberen te beschermen tegen ongepaste content of andere online stoorzenders door technische controle in te bouwen, kan. Mocht je als ouder voor deze optie kiezen, overleg dat dan wel eerst met je kind zelf. Doe je dat niet, dan zou er weleens een krakje in jullie vertrouwensband kunnen komen.

Instellingen zoals zoekgeschiedenis nakijken, apps/website blokkeren, aankopen onmogelijk maken, tijdslimieten instellen enzovoort zijn een optie. Maar een goed gesprek is altijd de eerste en belangrijkste stap, zeker als je weet dat dit soort instellingen vaak makkelijk te omzeilen zijn. Als je meteen goede afspraken maakt met je kind, dan is deze controle misschien helemaal niet nodig.

4. Zorg voor een goede digitale balans

Het is niet meteen een reden tot paniek als je kind een tijdje helemaal opgaat in die ene nieuwe game. Maar waak er wel over dat er ruimte is voor voldoende andere activiteiten waarbij schermen geen rol spelen. Al die verschillende activiteiten prikkelen immers een ander deel van de ontwikkeling: terwijl buiten spelen goed kan zijn voor de gezondheid van je kind, is spelen met tastbaar speelgoed goed voor de motorische ontwikkeling, en prikkelt lezen de fantasie en creativiteit van je kind dan weer.

Vergeet ook niet dat al die online tools je kind stimuleren in z’n ontwikkeling. Wil je zoon of dochter immers mee zijn in de digitale wereld van morgen, dan heeft hij als ‘digital native’ zeker een streepje voor. Vooral gamen krijgt in de ogen van veel ouders al eens een negatieve bijklank. Dit is volledig ten onrechte, want kinderen leren ook veel bij van games.

Telidja Klaï, klinisch kinder- en ontwikkelingspsychologe en expert rond alles wat met kinderen en media te maken heeft: “Heel veel games bestaan uit constructiespel, creativiteit, virtuele relaties met andere kinderen en problem solving. Zolang je kind in balans gamet, steekt hij er dus vooral iets van op en is er geen vuiltje aan de lucht. Het wordt pas problematisch als hij echt niets anders meer wil doen.” 

5. Maak duidelijke afspraken en hou je kind daaraan

Je hoeft niet voor alles een regeltje te bedenken, maar zorg dat je kind jullie afspraken respecteert. Die zijn er niet voor niets, dus je mag best wel op je strepen staan. Het is ook niet verkeerd om pakweg een eigen account op sociale media te weigeren als je vindt dat ze er te jong voor zijn. “Maar de rest mag wel!” is zeker niet altijd een geldig argument om toe te geven.

Vanaf welke leeftijd je kind klaar is voor een smartphone? Of wanneer hij een account op sociale media als TikTok of Instagram zou mogen hebben? Telidja Klaï geeft raad: ‘Klopt het dat een kind best pas op z’n twaalfde een smartphone krijgt?’.

6. Groei mee met je kind

Duidelijke afspraken zijn belangrijk, maar ze regelmatig durven te herbekijken misschien nog belangrijker. Bij jonge kinderen is het normaal om de teugels iets strakker te houden, maar naarmate je kind ouder wordt, kan je het stap voor stap meer vrijheid geven en zelfstandig op verkenning laten gaan.

7. Maak je niet té veel zorgen

Probeer je kind niet angstvallig te controleren of weg te houden van schermen. Media zijn best oké. En nee, het kan echt geen kwaad om de tablet voor even in te schakelen als babysit. Iedereen doet het en je kind is er waarschijnlijk nog blij mee ook: je hoeft je daar dan ook echt niet schuldig over te voelen.

8. Twijfels: hoe doen andere ouders het?

Media zijn helemaal top, maar ze brengen soms ook risico’s met zich mee. Heb je geen idee waar je op moet letten of hoe je iets moet aanpakken? Andere ouders, leraren en opvoeders hebben misschien wel goede raad. Steek gerust je licht eens op. Ben je het niet eens met wat iemand anders je aanraadt? Vergeet dan niet dat jij je kind het beste kent, durf dus ook je eigen buikgevoel te volgen.

Wil je je echt verdiepen: neem dan zeker eens een kijkje op de website van Mediawijs, het Vlaams kenniscentrum voor alles wat met kinderen en media te maken heeft. Regelmatig verschijnen er dossiers rond heel specifieke thema’s zoals ‘cyberpesten’ en ‘eerste hulp bij sexting’. 

Meer lezen over kinderen en schermtijd:

• Schermtijd en jonge kinderen: wat is oké? 
• 5 x gouden raad als je kind online gaat 
• Klopt het dat je niet zomaar foto’s van je kinderen op sociale media mag posten? 

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!