Op het einde van zijn kleutertijd mag je lieveling dan eindelijk naar de “grote” school, de lagere school. Een lange periode van studie is aangebroken. Wanneer is je kindje eigenlijk klaar om naar de lagere school over te stappen? Met andere woorden: wanneer is het ‘schoolrijp’ ?

Naar de lagere school: Nieuwe uitdagingen

Een kind wordt schoolrijp op het moment dat het klaar is om nieuwe dingen te leren en nieuwe uitdagingen aan te gaan. Om schoolrijp te worden moet een kind uiteraard ook de nodige ontwikkelingskansen krijgen en die kansen kunnen benutten. Schoolrijpheid is dus nog iets anders dan schoolplicht of leerplicht. Leerplichtig worden alle kinderen immers vanaf de eerste september van het jaar waarin ze zes jaar worden.

De vereiste basisvaardigheden

Wat zijn nu de basisvaardigheden die een kind moet hebben om in het eerste leerjaar te kunnen stappen ? Vooreerst moet het klaar zijn om te leren lezen, schrijven en rekenen. Een kind moet voortaan ook in klasverband kunnen werken en het werktempo aankunnen. Het moet dus op alle vlakken een bepaald – moeilijk meetbaar – niveau hebben behaald: motorisch, sociaal, karakterieel en verstandelijk. Uiteraard hebben nogal wat kinderen de nodige problemen in het eerste leerjaar. Het is dan de opdracht van de school om aan die problemen iets te doen.

Elke vogel zingt zoals hij gebekt is

Hier zijn enkele van de meest voorkomende problemen waar de zesjarige mee te maken krijgt:

• de leeftijd: op 1 september van het jaar waarin je kind zes wordt, is het ene kind al flink wat ouder, respectievelijk jonger dan het andere. Op die jonge leeftijd zijn enkele maanden verschil niet zonder belang. Bovendien heeft elk kindje zijn eigen ritme.
• de verwachtingen van de leraar: leraren moeten rekening houden met de individuele verschillen bij elk kind. Hoewel er van uitgegaan wordt dat kinderen in het eerste leerjaar dus “schoolrijp” zijn, zijn er toch ook mogelijke verschillen tussen individuele kinderen.
• de ontwikkeling van de verschillende vaardigheden: niet elk kind heeft dezelfde mogelijkheden gekregen om zich motorisch, sociaal, karakterieel en verstandelijk te ontwikkelen. Misschien is het ook ziek geweest of heeft het niet de juiste voedingsbodem gevonden om zich op al die vlakken even goed door te zetten.

Informatiedoorstroming

Omdat elk kind anders is, is een goede doorstroming van informatie is tussen de begeleiders die het kind volgen in de kleuterklas en diegenen die er mee bezig zullen zijn in het eerste leerjaar van het grootste belang. Het is vanzelfsprekend dat de kleuterleidster die het kind al even gevolgd heeft voor de nodige informatiedoorstroming kan zorgen. Ook de ouders spelen hier natuurlijk een sleutelrol.

Wel schoolplichtig, niet schoolrijp

Wat gebeurt er nu als je kindje wel leerplichtig is, maar om één of andere reden niet echt schoolrijp (bijvoorbeeld omdat het een andere taal spreekt of lang ziek geweest is)? Je kan je kindje natuurlijk het derde kleuterklasje laten overdoen. Het kan ook naar het eerste leerjaar gaan, maar daar dubbelen is moeilijker te verwerken dan in het derde kleuterklasje. Als de kleuter achterop hinkt door een gebrek aan kansen of aan mogelijkheden om die kansen te benutten (een trage ontwikkeling en een jonge leeftijd), kan het de derde kleuterklas met extra hulp doorlopen. Als het dan weer moeilijkheden heeft op duidelijk herkenbare vlakken, kan het met de nodige extra hulp naar het eerste leerjaar. Voor kinderen die het systematisch moeilijk hebben, is ook het Bijzonder Onderwijs een optie.