Bevallen in eigen kracht: 5x zo bereid je je lichaam voor

Door hanne vlogaert

21 sep 2022

Bevallen hoef je niet te leren, je eigen lichaam weet namelijk perfect wat het moet doen. Alleen kan je hoofd je daarbij al eens aardig in de weg gaan zitten. Hoe je je lichaam helpt om zich dat oeroude instinct weer te herinneren? Een paar tips op een rij.

Bevallen als oerinstinct: zo werkt het

Leentje Van Dijck, vroedvrouw bij De Geboortepraktijk: “Als je alle horrorverhalen en schreeuwende, bevallende vrouwen op televisie moet geloven, zou je niet denken dat het lichaam van een vrouw er perfect voor gemaakt is om te bevallen. Vrouwen doen het al eeuwenlang en ‘kinderen krijgen’ maakt essentieel onderdeel uit van het leven. Bevallen is iets wat daarbij hoort en dat je lichaam op eigen kracht perfect hoort aan te kunnen.”

Een kind op de wereld zetten wordt tegenwoordig bijna gezien als een zware ingreep

Wat is vandaag het probleem?

Leentje: “Veel vrouwen zijn de voeling met het oerinstinct dat bevallen eigenlijk is een beetje kwijtgeraakt. Ze weten vaak ook niet meer exact hoe ze contact kunnen maken met hun eigen lichaam.

Ten eerste komt dat omdat we in een erg rationele wereld leven. We zijn veel bezig met ons hoofd, waardoor we de connectie met ons lichaam sowieso een beetje verloren zijn. Ten tweede is alles wat met geboorte en bevallen te maken heeft de laatste eeuw enorm ‘gemedicaliseerd’ is. Een kind op de wereld zetten wordt niet langer gezien als iets wat je als vrouw perfect op eigen kracht kunt, maar bijna als een zware ingreep. Het is iets wat in het ziekenhuis moet gebeuren en waar veel artsen, medicatie en apparatuur aan te pas komt.

Maar een normale, zonder complicaties verlopende bevalling hoeft dat helemaal niet te zijn. Doordat we bevallen als iets anders bekijken dan het natuurlijke proces dat het is, zijn vrouwen het vertrouwen in hun eigen lichaam en hun natuurlijke kunde om te bevallen wel een beetje kwijtgeraakt.

Om dat basisvertrouwen in je eigen lichaam te herstellen en om met heel je aandacht in dat lichaam te zitten tijdens de natuurlijke flow, organiseren we een workshop ‘bevallen in eigen kracht’. Op basis van een aantal technieken willen we vrouwen weer naar hun eigen lichaam leren luisteren. Zo leer je weer meesurfen op de golven van je lichaam in plaats van die tegen te werken.”

Wat leer je in een workshop ‘bevallen in eigen kracht’?

Leentje Van Dijck: “Van nature beschikt ons lichaam over twee zenuwstelsels: het parasympathische zenuwstelsel en het sympathische zenuwstelsel. Het eerste treedt in werking als we ontspannen zijn. Onze hersenen maken beta-golven en relaxerende hormonen als oxytocine en endorfine aan. Onze spieren ontspannen en ons spijsverteringsstelsel kan draaien. Het tweede systeem schiet in actie als we onder stress staan. We maken dan adrenaline aan, onze spieren spannen zich op en we komen in een algemene staat van alertheid. Klaar om te vluchten of vechten wanneer er gevaar dreigt.

Wat we in een workshop ‘bevallen in eigen kracht’ proberen te doen, is vrouwen uit die stressmodus laten komen en hun lichaam naar hun parasympathische zenuwstelsel te doen overschakelen. Om daarin te slagen is het natuurlijk wel nodig dat ze zich eerst ontspannen, zich zeker en veilig genoeg voelen om te bevallen. En daarvoor hebben ze dus eerst een basisvertrouwen in hun eigen lichaam nodig. Alleen wie erop vertrouwt dat z’n lichaam het aankan om te bevallen kan zonder angst en relatief ontspannen aan de arbeid beginnen.”

Terug naar je lichaam: wat kun je zelf doen?

Hoe zorg je er als zwangere vrouw voor dat je het vertrouwen in je lichaam om te bevallen herstelt? En hoe krijg je weer voeling met dat lichaam? Daar zijn wel een aantal technieken voor. Een paar tips op een rij.

1. Oefen een simpele buikademhaling

Veel vrouwen zijn door het drukke leven of door het vele werken met hun hoofd vergeten hoe ze connectie moeten maken met hun eigen lichaam. De simpelste manier om die verbinding terug op gang te krijgen, is op basis van je ademhaling. Want die is er altijd en is zo eenduidig dat het een handig hulpmiddel is. Je kunt je aandacht erop richten en je geest weer tot stilstand leren komen. Doordat je adem ook letterlijk een flow naar binnen toe maakt, leer je weer oog te hebben voor je lichaam.

Leentje: “Wat je bijvoorbeeld kunt doen, is gaan liggen met je handen op je buik en een simpele buikademhaling proberen aan te houden. Adem naar je baby toe en laat je buik opzwellen als een ballon. Hou een tweetal tellen vast en laat je adem dan weer naar buiten stromen in een zachte zucht.”

2. Bodyscan

Wil je nog meer voeling krijgen met je lichaam? Probeer dan eens verder te gaan met een bodyscan. Ga opnieuw op je rug liggen en leg eventueel je handen op je buik. Adem naar je baby toe en wees je heel bewust van de connectie met het kindje in je buik. De positieve gevoelens van verbinding kunnen al bevorderend werken voor de gehechtheidsrelatie met je baby die al begint van in de buik.

Eens je je ontspannen voelt en je je aandacht bij je ademhaling (en bij de baby in je buik) kunt houden, probeer dan eens je lichaam te scannen. Werk van boven naar beneden (of andersom) en overloop heel bewust alle delen van je lichaam. Probeer elk lichaamsdeel heel bewust te voelen alvorens je je aandacht verplaatst naar het volgende. Som in je hoofd op wat je aan het scannen bent en probeer met je aandacht heel bewust bij dat stukje lichaam te blijven. Ben je bij je tenen aangekomen, werk dan weer van beneden naar boven tot je aan je kruin bent.

3. Vertrouw op je lichaam

Het basisprincipe van ‘bevallen in eigen kracht’ is dus dat je weer vertrouwen krijgt in de oercapaciteiten van je eigen lichaam om te bevallen. En die zijn er, zegt Leentje: “Het klinkt een beetje cru, maar denk maar aan vrouwen in ontwikkelingslanden: daar wordt er vaak veel minder medisch nagedacht over zwanger zijn en bevallen. Een kind op de wereld brengen, maakt daar nog gewoon deel uit van het dagelijks leven. Het ritme gaat bijna als volgt: bevallen, je kind in een draagdoek draaien en weer gaan werken op het veld. Het is een beetje kort door de bocht, maar door bevallen op die manier te benaderen, verlopen geboortes daar vaak ook veel vlotter en natuurlijker dan hier. Dat komt puur doordat vrouwen bang zijn om te bevallen en doordat ze hun lichaam minder goed hebben leren kennen dan in culturen waar men die natuurlijke flow veel meer in de vingers heeft.

Het vertrouwen in je lichaam terugvinden en de connectie met dat lichaam voeden, lijkt de sleutel. Leentje: “En dat blijkt ook bij ons. Vrouwen die met vertrouwen naar hun bevalling toestappen en geen angst hebben, kijken er achteraf ook vaker met positieve gevoelens op terug. Hoe meer angst en hoe minder connectie met je lichaam, hoe meer je spieren zich zullen opspannen en verkrampen. Dat maakt het moeilijker om in de flow je weeën op te vangen. Je werkt je lichaam dan als het ware tegen, waardoor vrouwen die angst hebben om te bevallen vaak een soort selffulfilling prophecy creëren en een pijnlijkere bevalling meemaken.

4. Schakel een vroedvrouw of doula in

Op voorhand een degelijke cursus of workshop volgen waarin je verschillende relaxatie- en technieken worden aangeleerd, kan een oplossing zijn. Leentje: “Belangrijk is ook dat je de oefeningen die je in zo’n cursus leert thuis regelmatig herhaalt, zodat je lichaam zich de technieken eigen maakt. Hoe beter je lichaam en geest er immers in getraind zijn, hoe makkelijker je die flow weer kunt oproepen in een stressvolle situatie zoals bevallen.

Mocht je het op de bevallingstafel toch net wat te spannend vinden, waardoor je de weg naar die ontspannen staat van je lichaam niet meer vindt, dan kan het belangrijk zijn iemand bij je te hebben die je daarbij helpt. Leentje: “Daarvoor zijn je vroedvrouw of doula er. Herinnert je lichaam zich door de pijn en stress even niet meer hoe het zich in die natuurlijke flow moet laten zakken? Dan kan de begeleiding van iemand die dat wél weet erg helpen.”

5. Luister niet naar horrorverhalen

Een laatste tip om te bevallen in eigen kracht: laat je niet opjutten door horrorverhalen. Leentje: “Zowel in populaire media als in je eigen vriendinnengroep durven waarschijnlijk al eens de meest verschrikkelijke verhalen over bevallen de ronde te doen. Zulke verhalen helpen je niet vooruit en kunnen zelfs averechts werken, want de kans dat ze je bang maken is reëel.

Ons advies: luister dan best ook niet te veel naar die verhalen en probeer je eigen verhaal te schrijven. Ga actief op zoek naar positieve bevallingsverhalen en bekijk bevallen inderdaad zoveel mogelijk als het oeroude en instinctmatige proces dat het is. Want als je mama, oma, overgrootmoeder en betovergrootmoeder en alle vrouwen voor haar het konden, waarom jij dan niet?

Meer lezen over weeën en bevallen:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!