Zorgnetwerk Sterrenkinderen wil zwangerschapsverlies uit de taboesfeer halen: “Praat erover”

Vergeten doen we sterrenkindjes uiteraard nooit, maar deze week voelen we nog net iets meer warmte in onze harten voor de kindjes die het helaas niet haalden. Krijg je te maken met een zwangerschapsverlies, dan blijf je met lege handen achter en is er te weinig steun en omkadering. Daar wil zorgnetwerk Sterrenkinderen graag meer aandacht voor vragen, maar geeft ook nog belangrijk advies: praat erover.

Haal het uit de taboesfeer

De kijkers van de populaire Eén-reeks Thuis hebben de laatste maanden kunnen meeleven met Adil en Christine, die een van hun twee kindjes verloren tijdens de zwangerschap. Voor veel ouders is dit helaas een bekend verhaal. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer een op de drie vrouwen geconfronteerd wordt met zwangerschapsverlies. Een cijfer waar we allemaal even stil van worden.

“Een zwangerschapsverlies is nog altijd iets waar we niet graag over praten”, zegt Stijn Henderick van Zorgnetwerk Sterrenkinderen. “Het blijft een taboe, maar gelukkig zien we de laatste tijd meer en meer bekende mensen die erover willen praten, zoals Meghan Markle. Ook de verhaallijn in Thuis is erg belangrijk voor ons. Je bereikt zo een groot publiek en maakt het onderwerp bespreekbaar.”

Een hart onder de riem

“Net door het feit dat er zo weinig over gesproken wordt, hebben veel mensen het idee dat ze er alleen voor staan”, zegt Stijn. “Waarom overkomt het net mij?, vragen ze zich af. Als je zou kijken naar wie hetzelfde heeft meegemaakt in hun omgeving zouden ze verbaasd zijn, maar vaak weet je ‘t niet. Eén op de drie vrouwen is een triest cijfer.

Kijk gerust eens rond op de volgende vergadering op het werk: één op de drie van je vrouwelijke collega’s heeft dit meegemaakt, maar vaak houdt ze het voor zich. We willen dat er openlijk over gepraat kan worden, met lotgenoten, maar ook met de omgeving. Op die manier weten de mensen om je heen waar je doorheen moet, welke invloed het heeft op je leven en kunnen ze je helpen.”

Hulp uit je omgeving

Het is vaak niet makkelijk om op de juiste manier te reageren als je weet dat iemand te maken kreeg met zwangerschapsverlies. Sommige mensen proberen het – goedbedoeld – te minimaliseren en zeggen bijvoorbeeld ‘Gelukkig ben jij gezond’ of ‘Je hebt toch al een kindje’, wat kwetsend kan overkomen. Anderen gaan het onderwerp liever mijden, net uit angst om iets verkeerds te zeggen.

Hoe kun je mensen helpen die net een kindje verloren hebben? “Het klopt dat mensen vaak bang zijn om iets verkeerd te doen of te zeggen”, weet Stijn. “Daarom leggen ze vaak de verantwoordelijkheid bij de persoon zelf: ‘Bel mij als ik iets voor je kan doen’. Heel erg goedbedoeld, maar vaak kun je beter even binnenspringen. Soms is gewoon zitten en praten bij een kopje koffie al voldoende. Het gaat om de nabijheid, het luisterend oor, de schouder om op te huilen.”

zeg niet ‘Bel mij als ik iets kan doen’, maar spring zelf even binnen

“Op een spontane manier kleine dingen overnemen kan ook een grote hulp betekenen. Als je heel recent geconfronteerd bent met dat verlies dan staat je wereld stil en dan kom je geen stap meer vooruit. Het is erg helend om te merken dat bepaalde dingen die jij niet kunt op dat moment voor jou gedaan worden.”

Nood aan professionele hulp

Als je bevallen bent en je komt met je kindje thuis, dan kun je op heel wat hulp rekenen, ook van professionals. De vroedvrouw komt langs, je kunt vragen stellen aan Kind & Gezin, kortom: er is een vangnet. Als je met lege handen thuis komt is er … niets?

“Het hangt allemaal af van hoe ver je was in je zwangerschap. Ben je 28 weken ver, dan kom je vaak ook als er iets mis is op de afdeling gynaecologie of materniteit terecht. Hier is uiteraard meer expertise rond het onderwerp. Hier helpen ze je niet enkel, maar verwijzen ze ook door naar organisaties die bezig zijn met lotgenotencontact. In België is het ook zo dat je vanaf een zwangerschap van 180 dagen recht hebt op een aantal sessies kraamzorg bij jou thuis. Heel weinig mensen weten dat.

Wanneer je echter vroeg in je zwangerschap te maken krijgt met een verlies is die doorverwijzing miniem. Ik heb het helaas zelf tweemaal moeten ondervinden. Als je je kindje heel vroeg in de zwangerschap verliest, kom je meestal op een spoeddienst terecht, waar het op een klinische en medische manier wordt afgehandeld en waar nauwelijks verdere nazorg is. Dat is een heel spijtige zaak. Het is niet omdat jouw kind nog niet heel duidelijk de vormen van een echt mensje had, dat het niet traumatisch is. Op dat vlak is er nog heel veel werk.”

Waar kan ik terecht?

Er is wel expertise, maar zelf op zoek gaan naar hulp is voor ouders die net een kindje verloren zijn niet evident. Daar wil zorgnetwerk Sterrenkinderen wat aan doen. Met de steun van CM hebben ze een laagdrempelig hulpverleningsplatform opgericht.
“Een keer per week bemannen wij een online chatsysteem”, vertelt Stijn. “Ouders kunnen, al dan niet anoniem, vragen stellen of gewoon hun verhaal doen. Op basis van dit gesprek kijken zij of er een verdere begeleiding nodig is en verwijzen we door naar de juiste persoon.”

via de chat kunnen ouders al dan niet anoniem hun verhaal doen of vragen stellen

Perinataal verliesconsulent

“Op dit moment is er helaas te weinig specifiek aanbod in het zorglandschap voor deze mensen. Daarom zijn we zelf gestart met een opleiding tot perinataal verliesconsulent. Deze opleiding staat open voor alle beroepen uit de sector, zodat er overal wat meer expertise komt. Voor je aan de opleiding begint, voeren we screeningsgesprekken om te polsen naar de achtergrond en motivatie. Vorig jaar hadden we een erg diverse groep, wat tot heel interessante gesprekken leidt omdat iedereen het vanuit zijn persoonlijke invalshoek bekijkt.”

Als je te maken krijgt met zwangerschapsverlies kun je dus terecht bij een perinataal verliesconsulent. “Je kunt het vergelijken met een gesprek bij de psycholoog of therapeut”, aldus Stijn. “Het enige jammere is dat het niet wordt terugbetaald in België en ook dat is iets waar we ons blijvend voor willen inzetten. De prijs is niet evenredig met de nood. Voor veel mensen die net een kindje zijn verloren is het financieel niet haalbaar om een traject bij een therapeut of consulent op te starten.”

Nood aan hulp?

Heb je nood aan een gesprek, dan kun je elke woensdag tussen 9.30 en 11.30 uur terecht op de chat van zorgnetwerk Sterrenkinderen.

Manu Keirse, peter van zorgnetwerk Sterrenkinderen en rouwexpert, geeft op vrijdag 10 december een gratis online lezing. Wil je hier graag bij zijn, stuur dan een mailtje naar info@sterrenkinderen.be.

Eerder spraken wij met Ditte, die openhartig praat over haar sterrenkindje Flor.

Meer lezen over zwangerschapsverlies:

• Kinderwens na zwangerschapsverlies: wanneer ben je er klaar voor?
• Als kinderen krijgen niet vanzelfsprekend is: 2 experts vertellen hoe je wensouders kunt ondersteunen
• Zo raak je mekaar niet kwijt na een miskraam

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!