Daarom is emotioneel contact bij baby’s belangrijk
Een pasgeboren baby is voor zowat alles van jou afhankelijk: van het verversen van zijn luiers tot het krijgen van eten toe. Maar één van de allerbelangrijkste dingen die je je baby kunt geven echter? Vooral geborgenheid en emotioneel contact zijn essentieel voor de ontwikkeling van je spruit.
1001 eerste dagen: een vliegende start
Weinig wezentjes die hulpelozer ter wereld komen dan een mensenbaby: in de eerste maanden na de geboorte is je kleine kindje nog voor zowat alles van jou afhankelijk. Van het geven van de borst of de fles tot het verversen van zijn luiers en zelfs het voelen van menselijke nabijheid en warm contact toe. Dat laatste is een echt niet te onderschatten onderdeel van je zorg. Lieve Swinnen, kinderpsychiater bij De Hoeksteen: “Het allerbelangrijkste wat een baby nodig heeft, is voelen dat er mensen om hem heen zijn waarop hij kan vertrouwen en die er – ook in tijden van grote nood – altijd voor hem zullen zijn.”
Sensitief reageren op je baby
Om je baby dat veilige, geborgen en vertrouwde gevoel te geven moet je als ouder twee dingen doen. Lieve: “Ten eerste is het belangrijk om als ouder zo sensitief mogelijk op je baby te reageren. Dat kan in het prille begin natuurlijk een uitdaging zijn, want je moet je baby nog leren kennen en nog onderzoeken met welke kreetjes hij precies om welke dingen vraagt. Probeer als ouder zo goed mogelijk op je baby in te tunen en te kijken, luisteren en te reageren op zijn signalen. Op die manier leert je kind dat mensen veilig en betrouwbaar zijn en dat er in deze wereld altijd personen zijn op wie hij kan terugvallen als hij het moeilijk heeft.”
Bijstaan en opvangen van stress
Een tweede belangrijk iets dat je als ouder voor je baby op emotioneel vlak kan doen, is hem bijstaan in het opvangen van stress. Lieve: “Een pasgeboren baby kan zijn emoties en zijn stressniveau nog niet zelf reguleren. Om zijn stresslevel bij bijvoorbeeld honger, dorst of eenzaamheid, weer naar beneden te krijgen, heeft hij zijn ouders nodig. Door als ouder in te voelen wat je baby nodig heeft en er responsief op te reageren, door hem bijvoorbeeld eten te geven of hem bij je te nemen in de draagdoek voor een beetje one-on-one knuffeltijd, leer je hem via coregulatie dat stress niet per se iets negatiefs hoeft te betekenen en dat je op andere mensen kúnt rekenen om het weer naar omlaag te halen.”
Ouders die responsief zijn voor de noden van hun baby en er betrouwbaar op reageren, bieden hem de best mogelijke bouwstenen om een veilige gehechtheidsrelatie aan te gaan. Die veilige eerste band met z’n allereerste verzorgers (meestal de ouders, maar dat kunnen ook perfect andere mensen zoals grootouders of een pleeggezin zijn), bepaalt voor een groot stuk hoe je baby zich emotioneel zal ontwikkelen en hoe hij later liefdevolle relaties met anderen zal kunnen aangaan.
Heeft hij op jonge leeftijd al mogen ondervinden dat mensen hem komen helpen als hij in nood verkeert? Dan zal hij later ook sneller geneigd zijn z’n toevlucht te zoeken tot andere mensen wanneer hij met zorgen of problemen zit? Want hij vertrouwt mensen en hij heeft geleerd dat hij het waard is om geholpen en graag gezien te worden. Die niet mis te verstane les moet zowat het allerbelangrijkste zijn dat je je kleine spruit kunt meegeven.
Veilig gehecht: contact maken met je baby
Om die veilige gehechtheid en dat vertrouwen in de mensheid op gang te brengen, is het dus vooral belangrijk dat je emotioneel contact kunt maken met je baby: dat je hem kunt laten voelen dat je er bent voor hem, dat je emotioneel betrokken bent en zoekt naar wat hij nodig heeft.
Dat je daarbij altijd al zijn noden herkent en hem instant de meest pasklare oplossing voorschotelt, zoals eten wanneer hij honger heeft of slaaptijd wanneer hij moe is, is daarbij niet het belangrijkste. Guy Bosmans, professor klinische kinderpsychologie aan de KU Leuven: “Je baby moet vooral voelen dat je hem wíl helpen, ook al lukt dat natuurlijk niet altijd van de eerste keer. Hij moet voelen dat je bezorgd bent om hem en dat je als ouder vrijwel alles in het werk zou stellen om zijn zorgen op te vangen. Baby’s zijn heel responsieve en gevoelige wezens: ze zijn heel vatbaar voor dit soort van non-verbale communicatie. Ook al sla je de bal als ouder, zeker in het prille begin, al eens een paar keer mis: zolang je baby voelt dat je er bent voor hem en dat de intentie om hem te helpen er is, zit het wel goed.”
Emotioneel contact maken: hoe pak je het aan?
Met een pasgeboren baby emotioneel contact maken is soms een uitdaging. Een paar tips om je te helpen:
- Kijk goed naar je kind. Veel zeggen kan je kleine baby nog niet, maar ook met hun ogen en handjes proberen ze je veel duidelijk te maken. Leer dus goed naar je kind kijken, probeer zijn systeem te begrijpen en leer kennen hoe hij het precies gebruikt.
- Leer je kind lezen. Wist je dat een baby voor alles wat hij nodig heeft – eten, slapen, spelen – een andere frequentie in huilen ontwikkelt? In het begin kan het lastig zijn de kreetjes van je baby te herkennen, maar wie goed luistert, krijgt de signalen van zijn kind al snel door.
- Tune in op je baby. Het klinkt misschien een beetje abstract, maar probeer emotioneel in te tunen op je baby. Probeer je eigen emotionele systeem of je radar te gebruiken om contact te maken met het stresssysteem van je baby. Hoe voelt je kind zich? Denk je dat je daar als ouder een handje bij kunt helpen? Probeer jouw emotionele en stress-regulerende systeem aan dat van je baby te verbinden en probeer hem te kalmeren door hem bij jou te nemen.
Geen idee wat je kind nodig heeft? Probeer dan gewoon fysiek contact te maken. Neem hem bij jou in de draagzak, of probeer even skin-op-skin: zelfs het ritme van jouw hartslag en jouw ademhaling zullen hem al rustiger maken.
- Probeer je baby zo vaak mogelijk in de ogen te kijken: de ogen worden immers niet voor niets de spiegels van onze ziel genoemd. Gezichtsuitdrukkingen en emoties zal je baby naarmate hij ouder wordt, steeds beter leren herkennen. Spiegel je baby ook regelmatig in zijn gelaatsuitdrukkingen. Zo leg je niet alleen contact, zo leer je hem ook verschillende emoties herkennen en die te linken aan de verschillende gelaatsuitdrukkingen die daarbij horen.
- Sla een praatje. Ook dat klinkt misschien een beetje duf, omdat je baby uiteraard nog niets kan zeggen, maar de kreetjes die je baby slaakt, hebben voor hem wel degelijk betekenis. Bevestig hem daarom op tijd en stond even in die verbale kraaitjes en doe lekker met hem mee. Hoe meer je zelf tegen je baby spreekt, hoe sneller hij effectief wat taal zal oppikken natuurlijk.
- Wordt je baby een beetje ‘eenkennig’ en kampt hij met verlatingsangst? Probeer hem daar dan vast wat in te trainen door kiekeboe te spelen. Zo leer je hem dat je niet per se ‘weg’ bent als hij je even niet ziet. En dat als je wel even weg bent, je ook altijd weer terug komt, en dat dus niet per se reden tot paniek hoeft te zijn.
Zéker ook lezen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!