Oorontstekingen bij je kind: wat nu?
Ai ai, je kleintje is hangerig, koortsig en klaagt — als het al wat groter is — over pijn in zijn oortjes. Een oorontsteking is dan vaak het pijnlijke verdict. Maar hoe herken je een oorontsteking nu en wat doe je best?
Oorontstekingen bij kinderen
Oorontstekingen komen vooral bij kinderen voor. Vaak beginnen ze met een verkoudheid, die het slijmvlies van de neus- en keelholte doet opzwellen. Of een kind al dan niet vatbaar is voor oorontstekingen, hangt samen met heel wat factoren.
Oorontstekingen: waarom vooral bij kinderen?
NKO-arts Christian Desloovere: “Dat heeft te maken met de buis van Eustachius, de verbinding tussen de neus- en keelholte en het middenoor. Bij kinderen werkt die nog niet optimaal: hij is korter dan bij volwassenen en bestaat nog voor twee derde uit kraakbeen, een vrij soepel materiaal, in plaats van uit been. Daardoor kunnen infecties makkelijk vanuit de neus omhoog kruipen naar het oor.”
De signalen van oorontstekingen
- Baby’s zijn vaak prikkelbaar en lastig. Ze grijpen naar hun oor of wrijven erover.
- Kleintjes met een oorontsteking beginnen vaak te huilen als je ze in bed of in de box legt. De doorbloeding in het hoofd neemt dan even toe, waardoor het oor ‘klopt’.
- Peuters kunnen ook braken of klagen over buikpijn. Daarmee geven ze aan dat ze zich niet lekker voelen.
Wel of niet naar de huisarts?
- Baby’s en peuters tot twee jaar laat je best onderzoeken door een arts, omdat een oorontsteking bij hen makkelijker tot complicaties leidt. In uitzonderlijke gevallen kan de ontsteking bijvoorbeeld uitbreiden naar het been achter het oor. Als de ontsteking richting hersenen gaat, kan ze hersenvliesontsteking veroorzaken.
- Bij oudere kinderen geneest het oor vaak vanzelf. Het trommelvlies barst spontaan, waardoor het ontstoken vocht eruit kan lopen. Je kunt de pijn verlichten door paracetamol (siroop of zetpillen) te geven. Om de neus goed schoon te houden, spoel je het regelmatig met een fysiologische zoutoplossing. Eventueel zijn ontzwellende neusdruppels een optie. Is er na een tweetal dagen geen beterschap? Ga dan naar de huisarts die — alleen als dat echt nodig is — antibiotica kan voorschrijven.
- Laat je kind vaker drinken als het verkouden is. Bij het slikken gaat de eustachiusbuis open en kan het slijm weg. Een fopspeen heeft hetzelfde effect.
Buisjes: hét wondermiddel?
“Elke oorontsteking laat echter een litteken achter, hoe klein ook”, legt kinderarts Petra Schlichting uit. “Een kind dat veel ontstekingen heeft in korte tijd, kan blijvende gehoorschade oplopen, doordat er een gaatje in het trommelvlies komt. Bovendien moeten we vaak antibiotica geven bij een oorontsteking en dat is niet goed.
Argumenten genoeg om buisjes te overwegen. En die hebben hun nut wel degelijk bewezen, volgens specialisten. Bovendien zijn buisjes de oplossing in het geval van een ‘lijmoor’: bij kinderen die vaak last hebben van een oorontsteking, kunnen vocht en slijm zich ophopen achter het trommelvlies. Het kind hoort dan minder goed, met als gevolg een verstoorde taal- en/of spraakontwikkeling. Het effect van buisjes is dan vaak spectaculair. Na een paar weken merk je dat die kindjes in een ongelooflijk tempo leren praten.”
Dat artsen te makkelijk zouden kiezen voor buisjes, vindt kinderarts Petra Schlichting onzin. “Een volledige narcose blijft — hoe klein ook — een risico. Geen enkele arts neemt dat zomaar. De ingreep gebeurt trouwens altijd in overleg.”
Zo werken buisjes
Eigenlijk kun je het oor vergelijken met een fles: als die vol zit en je keert ze snel om, loopt het water er niet uit. De flessenhals is in dit geval de buis van Eustachius, de bodem is het trommelvlies. Als je in de bodem een gaatje maakt, kan het water weglopen.
- Met buisjes maakt de arts dus eigenlijk een gaatje in het trommelvlies. Zo kan de vloeistof er makkelijker uit via de eustachiusbuis. Buisjes blijven bij kinderen ongeveer zes maanden tot één jaar zitten.
- Daarna worden ze spontaan afgestoten. Het trommelvlies groeit nadien gewoon dicht.
De tijd dat een kind met buisjes niet mocht zwemmen, is trouwens al lang voorbij. De nieuwe buisjes zijn statisch geladen, zodat er niet zo makkelijk water in komt. Duiken is wel af te raden: er ontstaat dan meer druk, die via de buisjes naar het binnenoor gaat.
Ondersteunende maatregelen en thuistips
Naast medische interventies zijn er enkele thuismaatregelen die kunnen helpen bij een oorontsteking bij kinderen.
1. Warmtecompressen: Het aanbrengen van een warmtecompres op het pijnlijke oor kan verlichting bieden. Zorg ervoor dat het kompres niet te warm is en plaats het gedurende korte periodes op het getroffen oor.
2. Comfortabele slaaphouding: Het is belangrijk om het kind in een comfortabele slaaphouding te leggen. Een licht verhoogd hoofdeinde kan helpen om de druk in het hoofd te verminderen.
3. Vermijd roken in de buurt van het kind: Blootstelling aan tabaksrook kan het herstelproces vertragen en het risico op complicaties vergroten. Zorg ervoor dat er niet gerookt wordt in de nabijheid van het kind.
4. Oordruppels: In sommige gevallen kunnen oordruppels, zoals voorgeschreven door een arts, helpen bij het verminderen van pijn en ontsteking. Het is essentieel om alleen oordruppels te gebruiken die zijn aanbevolen door een medisch professional.
5. Geduldige monitoring: Houd het kind nauwlettend in de gaten en observeer of er verbetering is in de symptomen. Als de klachten aanhouden of verergeren, neem dan opnieuw contact op met de huisarts.
6. Gehoorbescherming: Bij blootstelling aan luide geluiden kan het dragen van gehoorbescherming, zoals oorkappen, helpen om verdere irritatie te voorkomen.
Het belang van preventie
Naast het behandelen van de symptomen is het cruciaal om te streven naar preventieve maatregelen om het risico op herhaalde oorontstekingen te verminderen. Enkele tips:
1. Handhygiëne: Regelmatig handen wassen helpt de verspreiding van infecties te voorkomen.
2. Vaccinaties: Het bijhouden van de aanbevolen vaccinaties kan helpen bij het voorkomen van bepaalde infecties die kunnen leiden tot oorontstekingen.
3. Vermijd blootstelling aan zieke mensen: Probeer contact met zieke mensen te vermijden.
4. Allergieën: Als het kind gevoelig is voor allergieën, is effectief beheer van allergietriggers belangrijk om het risico op oorontstekingen te verminderen.
Lees ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!