Help, de overgang naar het groot bed verloopt niet zoals gehoopt
Je kleine kindje is eindelijk klaar voor een groot bed, wat een stap! Maar die overgang verloopt niet altijd zoals gehoopt. Waar loopt het fout? We vroegen het aan kinderslaapcoach Karen Claes.
Overgang naar groot bed
Wanneer is je kindje klaar om de overgang naar een groot bed te maken?
Kinderslaapcoach Karen Claes: “De meeste kindjes maken de overgang naar een peuterbed of éénpersoonsbed tussen 2,5 en 4 jaar. Het is een hele stap voor je kindje, die je best niet te snel neemt. Het is belangrijk dat je kindje er klaar voor is. Vaak is er echter sprake van een andere reden waarom de overgang gemaakt wordt: de komst van een broertje of zusje, de hoop dat bepaalde slaapproblemen opgelost zullen worden, het idee dat bij de start op school een groot bed hoort, etc.
Als de overstap op te jonge leeftijd gebeurt, er te veel veranderingen zijn op hetzelfde moment of je kindje er nog niet klaar voor is, dan kan dit nieuwe slaapuitdagingen met zich meenemen. Bijvoorbeeld telkens uit bed komen – bij bedtijd of doorheen de nacht – of niet meer alleen in slaap kunnen vallen omdat dat veilige gevoel van het babybed plots weg is.”
Hoe weet je dan of je kindje er klaar voor is?
“Zolang je kindje goed slaapt in het babybed, er genoeg ruimte is en hij of zij er zelf niet om vraagt, zou ik het zo laten. Een spijlenbed geeft de meeste kindjes een knus en veilig gevoel, dag mag je dus zeker zolang mogelijk vasthouden.
Veel kindjes stellen op een bepaald moment zelf de vraag omdat ze gehoord hebben dat een klasgenootje een nieuw bed heeft of omdat ze net zo’n bed willen als zus of broer.
Kies ook voor een rustige periode, je vermijdt namelijk beter te veel verandering op hetzelfde moment. Liever niet wanneer er een broertje of zusje geboren wordt of wanneer je kindje start op school bijvoorbeeld.”
Wat zijn realistische verwachtingen?
“Wanneer je kindje de overgang naar een groot bed maakt, verwacht je dat hij of zij ook flink in bed zal blijven nadat je het bedtijdritueel hebt doorlopen. Dat is een heel logische verwachting, maar alles behalve makkelijk voor je kind. Dit vraagt immers een goede impulscontrole (eerst nadenken voordat hij of zij iets doet), maar die is bij jonge kinderen nog volop in ontwikkeling waardoor ze impulsen moeilijk kunnen onderdrukken. Je kindje zal het zeker begrijpen wanneer je vraagt om in bed te blijven zodra het licht uit is, maar het effectief doen is voor veel kindjes nog geen realistische verwachting op deze leeftijd.
Hou er ook rekening mee dat de ontwikkeling van je kindje ook een invloed kan hebben op de slaap. Als je kindje bijvoorbeeld het laatste dutje achterwege laat of zindelijk wordt, dan gaat dit vaak gepaard met moeilijker inslapen, meer nood aan nabijheid of vaker wakker worden ’s nachts.”
Als het toch niet lukt…
Hoe reageer je best wanneer de overgang niet zo vlot loopt als gehoopt?
“Kijk welke nood eronder zit bij je kindje. Vindt hij of zij het een beetje spannend? Is je kindje bang? Weet het niet goed wat de verwachtingen nu zijn met dat nieuwe bed?
Het belangrijkste is dat je kindje ontspannen is bij het slapengaan en zich veilig voelt. Een rustig en gezellig bedtijdritueel is hier alvast een belangrijk onderdeel van. Hoe het er dan verder uitziet, is voor elk kind anders. Voor het ene kind is het voldoende om te weten dat mama of papa in de buurt is, of nog even komt kijken. Voor het andere kan dit betekenen dat ze het liefst van al mama of papa dicht bij hem of haar heeft in de kamer.
Als je kindje telkens uit bed komt, kan die nabijheid ervoor zorgen dat het wel lukt om in bed te blijven. Een bedtijd-strijd is voor niemand fijn, beter voorkomen dan genezen. Stel dat je kindje voor de overgang wel zonder problemen zonder jou in de kamer in slaap kon vallen, is die hulp meestal ook maar tijdelijk nodig en kun je dit terug afbouwen indien je merkt dat de rust is teruggekeerd.
Je kunt er ook voor kiezen om je kindje telkens terug naar bed te brengen wanneer het uit bed komt en niet in de kamer of in de buurt te blijven. Maar kijk ook hier naar de reden waarom je kindje uit bed komt en zoek hier samen een oplossing voor.
Bij alle mogelijke scenario’s is het belangrijk om uit te leggen aan je kindje wat je verwacht, en die verwachting ook vast te houden zodat het duidelijk is. Rekening houden met de noden van je kind, betekent niet dat je geen grenzen mag aangeven en een aantal verwachtingen mag hebben rond de bedtijd.
In sommige situaties kan een overstap terug naar het spijlenbed ook een hulp zijn. Zeker als je merkt dat je kindje er nog helemaal niet klaar voor was.”
Zijn er nog andere hulpmiddelen?
- Een slaaptrainer kan helpen om voor je kindje visueel te maken wanneer je verwacht dat hij of zij in bed ligt, en wanneer het tijd is om op te staan.
- Een beloningssysteem kan voor sommige kindjes een hulp zijn. Ik werk er zelf zelden mee, maar als je het gebruikt, zorg dan dat de verwachting ook hier realistisch en duidelijk is. ‘Flink slapen’ is voor je kindje heel vaag en onduidelijk. Haal er één klein dingetje uit, bijvoorbeeld ‘Nora blijft in bed tot het lichtje groen’ is of ‘Nora is stil nadat het licht bij bedtijd uit is’. Verwacht geen perfectie van je kind. Als het niet gelukt is, is er de avond of nacht nadien een nieuw oefenmoment.
- Formuleer je verwachtingen altijd zo dat je kindje weet wat het moet doen en vermijd zoveel mogelijk het woordje ‘niet’. Gebruik ‘Nora blijft in bed nadat het licht uit is’ in de plaats van ‘Nora komt niet uit bed’.
- Geduld: geef het tijd
Succes!
Met dank aan Kinderslaapcoach Karen Claes.
Meer slaaptips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!