Van doula’s tot een oerbevalling: waarom steeds meer vrouwen ‘bewust’ willen bevallen

Door De commerciële redactie

27 feb 2021

Steeds meer bewust bevallen

Meghan Markle beviel met een doula aan haar zijde, Josje Huisman liet van haar placenta meteen ook een paar verkwikkende capsules draaien voor achteraf en gezondheids- en bewustleven-goeroe Rens Kroes verwelkomde haar jongste dochter thuis in bad, omringd door een resem Himalayalampjes en etherische oliën. Het valt op: de jongste generatie mama’s kiest niet zomaar voor een koude, medische bevalling in het hospitaal, maar steeds vaker voor een erg bewuste (thuis)geboorte met veel aandacht voor hun eigen wensen en vooral ook voor hun eigen lichaam. Natuurlijk bevallen, op niets meer dan de kracht van hun eigen lichaam en met veel aandacht voor hun mentale en emotionele toestand, én voor welke impact die toestand dan weer kan hebben op hun fysiek: daar draait het om. Waarom de huidige generatie vrouwen het toch zo begrepen heeft op bevallen als zogenaamde oerervaring? Hoe dat dan precies in z’n werk gaat? En hoe je het aanpakt als je het zelf wilt proberen? Wij lieten een aantal experten aan het woord.

Terug naar de essentie

Waar de jongste generatie vrouwen via deze natuurlijke en bewuste aanpak vooral naar op zoek lijkt, is een terugkeer naar de essentie van bevallen: als een oerervaring. De sturende gedachte daarachter: vrouwen bevallen al millennia lang van kinderen zonder al te veel problemen én zonder verdoving, dus waarom zou dat nu niet meer kunnen? Bevallen is iets heel natuurlijks dat bij het leven hoort, én iets dat een vrouwenlichaam perfect op eigen kracht hoort aan te kunnen. Tenminste: als er geen complicaties zijn. Een gedachte die Leentje Van Dijck, vroedvrouw bij De Geboortepraktijk prima kan volgen: “Bevallen is inderdaad een heel natuurlijk proces: de natuur heeft ervoor gezorgd dat een vrouwenlichaam er perfect op gebouwd is om zonder al te veel bijstand een kind ter wereld te brengen.

Vermedicalisering en onwetendheid

Helaas zijn we dat ‘natuurlijke’ beeld van bevallen door de eeuwen heen een beetje kwijtgespeeld. Alles wat met geboorte en bevallen te maken heeft, is de laatste eeuw enorm ‘vermedicaliseerd’.” Een kind ter wereld brengen wordt vaak niet meer gezien als iets dat je perfect zelf aankunt, maar meer als een ingreep met experts en medische apparatuur. Maar een normale, zonder complicaties verlopende bevalling, heeft dat helemaal niet nodig. “Bovendien zijn we vandaag erg ver van ons lichaam komen te staan. In onze samenleving gebeurt bijna alles met ons hoofd: werken, tv kijken, boeken lezen … Daardoor zijn veel mensen het contact met hun lichaam kwijt. We weten helemaal niet meer hoe dat lichaam zich voelt of hoe we het moeten gebruiken. Ook door dat ‘opgesloten zitten in het hoofd’ wordt een erg natuurlijke handeling als bevallen, veel moeilijker.” Ook onwetendheid zit daar voor iets tussen: terwijl vrouwen tot twee generaties geleden ooit in hun leven wel al eens een bevalling hadden meegemaakt, bijvoorbeeld bij hun moeder tante of zus, voor ze zelf moesten bevallen, is dat nu niet meer het geval. In plaats van die natuurlijke eerstelijnservaringen komen er vaak wel de schreeuwerige bevallingen van op tv en eventuele medische horrorverhalen van vriendinnen. Die toxische mix zorgt voor angst, wat er paradoxaal genoeg dan weer voor zorgt dat het lichaam van een vrouw tijdens de bevalling zal verkrampen, waardoor die vaak ook veel moeilijker verloopt.”

Back to basics: hoe pakken we dat aan?

EIGEN LICHAAM BETER LEREN KENNEN Waar het eigenlijk op neerkomt, is dat vrouwen hun lichaam weer beter moeten leren kennen. En er weer op moeten gaan vertrouwen dat het een bevalling perfect kan dragen, zonder er al te veel angst voor te hebben. POSITIEVE INGESTELDHEID Voor Leentje is de hele natuurbeweging dan ook echt een zegen: “Vrouwen die bevallen weer leren zien als de mooie en natuurlijke oerervaring die het eigenlijk is, helpen zichzelf en hun bevalling daar aardig mee vooruit. Alleen al door een positieve en open ingesteldheid, zul je je bevalling fysiek veel makkelijker maken. Je lichaam gaat zich dan immers niet verzetten tegen wat er komen gaat, maar er eerder op meesurfen als op een golf die je mee naar je eindbestemming brengt.” ADEMEN Vrouwen kunnen zichzelf leren om tijdens de bevalling zo’n open en ontspannen houding aan te nemen door daar op voorhand mee te oefenen. Leentje: “Het gaat echt om een switch in mindset: je moet op basis van een positieve ingesteldheid en concentratie in staat zijn om je lichaam in een staat van opperste ontspanning te brengen. De belangrijkste poort om die verandering op gang te brengen, is onze ademhaling: door je aandacht naar binnen te keren en je adem te gebruiken als een soort golf die door je lichaam stroomt, herstel je het contact met dat lichaam. Wie dat op de juiste manier doet, brengt zijn lichaam van een verkrampte stressmodus naar een fysiek meer geïntegreerde staat van concentratie en ontspanning.”

Mindful bevallen kun je leren

Dat dit niet alleen een mooie theorie is, maar ook harde wetenschap, bewijst ons lichaam. Leentje: “Ons lichaam beschikt over twee zenuwstelsels: het parasympathische zenuwstelsel en het sympathische zenuwstelsel.

Dat eerste zenuwstelsel werkt als we ontspannen zijn: onze hersenen maken beta-golven en relaxerende hormonen als oxytocine en endorfine aan, onze spieren ontspannen en ons spijsverteringsstelsel kan draaien.
Het tweede systeem schiet in actie als we onder stress staan: we maken adrenaline aan, onze spieren spannen zich op en we komen in een algemene staat van alertheid. Klaar om te vluchten of vechten wanneer er gevaar dreigt. Wie z’n lichaam op de juiste manier leert gebruiken, leert dus eigenlijk bewust overschakelen op het parasympatische zenuwstelsel.”

Precies dát moeten vrouwen die graag op een bewuste, natuurlijke manier zouden bevallen, zichzelf dus aanleren. Leentje: “Het onder de knie krijgen, is een kwestie van oefening. Gelukkig zijn er tegenwoordig tal van cursussen die mama’s daarbij helpen: van een cursus ademhalingstechnieken over ‘bevallen in eigen kracht’ tot hypnobirthing en ‘mindful bevallen’. Stuk voor stuk zetten ze in op die belangrijke wederconnectie met ons lichaam.”

Extra factoren die je helpen bewust te bevallen

Naast je lichaam op een bewuste manier leren gebruiken, zijn er trouwens nog dingen die zo’n fysiek ontspannen staat in de hand kunnen werken. Leentje: “Ook kunnen bevallen in een veilige en vertrouwde omgeving – zoals die van je eigen living – kan dat effect hebben. Daarom kiezen steeds meer vrouwen tegenwoordig voor een thuisbevalling. Ook wie je bij je hebt tijdens de arbeid en hoe veilig de band met die mensen aanvoelt, heeft een invloed. Daarom betrekken steeds meer vrouwen een doula, geboortecoach of vroedvrouw bij hun bevalling. Leentje: “Een vroedvrouw of doula kan je al van het begin van je zwangerschap opvolgen, waardoor je er een emotionele band mee ontwikkelt. Ook die vertrouwde band kan zorgen voor een extra ontspannen gevoel. Daarnaast zijn ze getraind om je maximaal te laten ontspannen en je weer in de juiste flow te brengen, mocht de stress toch even de bovenhand nemen.”

Meer lezen over bevallen en geboorte:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!