Papa-talk: “Niet het aangroeiende afvinklijstje rond ‘goed ouderschap’ bepaalt of je een goede ouder bent. Dat doe je zelf!”

Thomas Detombe (35) is journalist, Libelle Mama-columnist en papa van Lucas (3) en baby Theo. Wat het jonge vaderschap met hem en zijn leven doet, schrijft hij voor jullie openhartig en onverbloemd neer.

Voldoe ik als ouder, als voorbeeldfiguur waaraan kinderen zich onvermijdelijk spiegelen? Soms spookt die vraag door m’n hoofd. Wanneer ik m’n zonen autoritairder aanspreek dan bedoeld. En omgekeerd: wanneer ik te buigzaam ben, of weinig consequent. ‘Ja, Lucas, neem dat koekje maar’ (Papa wil even niet onderhandelen). Wanneer ik mijn onredelijke angsten projecteer op hen: ‘Speel maar goed samen met de andere kindjes, Lucas’ (Papa wil dat je véél vrienden maakt. Dat je nooit alleen bent).

Wanneer ik na een korte nacht even kort van stof ben. Wanneer capriolen waarin ik anders blijmoedig meega, me mateloos irriteren. ‘Gekke bekken trekken lukt vandaag even niet, jongen.’ ‘Waarom niet, papa?’ ‘Daarom niet!’ (Laat papa in stilte een kop koffie drinken)

Niet! Consequent! Toch?

Hierboven lees je het ongefilterde gevoel. Zelfkritiek vanuit gevoel kan zinvol zijn, maar minstens even vaak is het beter om wat afstand te nemen. Voor zover je überhaupt vanop afstand je eigen ouderschap kunt beoordelen. Ach, het is een poging waard.

“Zelfkritiek vanuit gevoel kan zinvol zijn, maar minstens even vaak is het beter om wat afstand te nemen.”

Een rationelere blik verzekert me — vriendelijk maar kordaat — dat ik het niet zo slecht doe. Echt niet. Vooreerst is er verbinding in ons gezin. Emma en ikzelf werken bewust deeltijds. Zo zien we zowel Lucas als Theo meerdere uren per dag, óók tijdens de werkweek. We nemen dagelijks tijd om samen te eten, samen te spelen, boekjes voor te lezen, samen op café te gaan, enzovoort. Er zijn talloze momenten waarop we een (h)echt gezin worden.

Theo en Lucas komen niets tekort. We koken gezond en slaagden er op een of andere mysterieuze manier in om hen (bijna) alle groenten lekker te laten vinden. Als Lucas mag kiezen tussen een frietje en een komkommer, kiest hij bijna altijd de komkommer (zijn lievelingseten!). Tot slot doen ze het goed op school en in de crèche. Er zijn geen grote problemen, over het algemeen gaan ze graag.

Lang leve de ratio. Maar, en hier ligt de paradox: als ik eerlijk ben, oordeelt zelfs het gevoel meestal positief. Wat wringt is dat negatieve ervaringen vaak langer aan je blijven kleven dan positieve. Evolutionair gezien heeft ons dat zeker vooruitgeholpen. Alleen leven we vandaag niet langer op een genadeloze prairie met achter elke struik een likkebaardend roofdier. Ontspan dus maar even, en count your blessings.

Oké, in dat geval … voel ik de warmte in de ogen van Theo en Lucas. Wanneer ik hen oppik aan de schoolpoort of de crèche, wanneer ik wél al die gekkigheden voor hen uithaal, wanneer ik vlak voor de lange, donkere nacht hun voorhoofd kus, en ze vervolgens met veel vertrouwen de ogen sluiten.

‘Papa, ik zie jou wel graag hé’, vertrouwde Lucas me onlangs toe. ‘Ik jou ook jongen’, antwoordde ik vertederd. Er volgde een intense knuffel, waarna we samen onze duplotoren afwerkten.

Ik mag dus best wat milder zijn voor mezelf, weet ik, voel ik! Dat geldt trouwens ook voor vele andere ouders. Waarom lijkt iedereen zo hard aan zijn ouderschap te twijfelen? Waarom die onverbiddelijkheid ten aanzien van opvoedkundige ‘fouten’? Misschien weten we gewoon te veel intussen. Overal verschijnen tips en wetenschap rond wat je beter wel en niet doet in een opvoeding: ‘veilige hechting begint al in de baarmoeder’. ‘De eerste 1000 dagen zijn cruciaal’. ‘Borstvoeding is duizendmaal beter voor je kind dan poedermelk’. ‘Straf- en beloningssystemen brengen niets bij, een onderhandelende opvoeding is de beste opvoeding.’

“Waarom lijkt iedereen zo hard aan zijn ouderschap te twijfelen?”

Ik onderschrijf de meeste van die adviezen, net omdat ze gegrond zijn in solide wetenschap. Maar leggen ze de lat ook niet ondoenbaar hoog? Hoe beter je weet wat allemaal goed is voor je kind, hoe meer domeinen waarop je kunt falen. Nochtans is ook mild ouderschap een advies dat overal terugkomt. Wees niet te streng voor jezelf, goed genoeg is prima. Het is zelfs gezond als je kind merkt dat je niet onfeilbaar bent. Liever een mens als ouder, dan een machine.

Misschien moeten we toch vooral die laatste tip ter harte nemen, en voor het overige ons gevoel volgen. Wat ook betekent: afstand durven nemen van de twijfel waarmee elk goedbedoeld ‘advies’ je opzadelt. Niet het aangroeiende afvinklijstje rond ‘goed ouderschap’ bepaalt of je een goede ouder bent. Dat doe je zelf.

Ik wens alle ouders een flinke portie zelfvertrouwen toe. Fijne feestdagen!

MEER COLUMNS VAN THOMAS:

• Papa-talk: “Waar je als jonge ouder nood aan hebt, zet corona steeds weer op de helling”
• Papa-talk: “De klimaatverandering baart me zorgen. In welke wereld zullen onze (klein)kinderen leven?”
• Papa-talk: “Aan m’n kinderen ontsnappen? Toch maar liever niet”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!