Groeten uit Zweden: “Je hoort me niet klagen over het taalaanbod in het Zweedse onderwijs”

In een ander land opnieuw beginnen met je hele gezin: we dromen er misschien allemaal weleens van, maar Sara dééd het gewoon. Hier lees je elke week haar column over het leven met kinderen zoals het is, in Zweden.

Wie is Sara? 40, getrouwd met Phil en mama van twee karaktervolle kids, Elias (12) en Stina (9). Vorige zomer ruilden ze hun stadswoning in Hasselt in voor het lagom leven in Småland, Zweden.

En toen ging Stina naar de Nederlandse les …

Je leest het goed. Vorige week ging Stina voor het eerst naar de Nederlandse les, gratis aangeboden door de gemeente. De Zweden vinden taalonderwijs belangrijk en je moedertaal mag uiteraard niet in het rijtje ontbreken. Wat een luxe, toch?

Ik moet eerlijk zijn, Stina was er in het begin niet voor te vinden. We praten Nederlands thuis, ze leest graag Nederlandstalige boeken en ze kan nog prima communiceren met de familie in België. ‘Wat is het probleem?’, vroeg ze ons meermaals. Niet echt een probleem natuurlijk, maar het viel ons wel op dat ze soms moet zoeken naar een woord en er best wat fouten in haar sms’jes zitten. Geen dramatische toestanden, maar het besef dat het er niet beter op zou worden deed een beetje pijn.

Alsof het zo moest zijn, kwam de vraag van de school of we geïnteresseerd waren in lessen Nederlands. Wat een geweldig land is dit toch! Op het moment dat er vijf kindjes in de kommun (vergelijkbaar met de gemeente, maar hier in Zweden vaak erg uitgestrekt) wonen met eenzelfde moedertaal, worden er gratis lessen georganiseerd. Een uurtje per week, in kleine groepjes. Geloof het of niet, maar na de eerste les mocht ik een dolenthousiaste Stina ophalen. Vol bewondering sprak ze over de twee andere kindjes in de les, die net als zij negen jaar oud waren. De juf is een Nederlandse, die jarenlang in België had gewoond en dus ook met de typisch Vlaamse uitdrukkingen vertrouwd was. Het perfect evenwicht als je ‘t mij vraagt. Stina blij, mama blij.

Zweden durft te investeren in moedertaalonderwijs

Als je naar een ander land verhuist, hoor je vaak hoe belangrijk het is om de nieuwe taal te leren. Helemaal mee eens, natuurlijk. De taal is het belangrijkste instrument om te kunnen integreren in je nieuwe omgeving. Maar de kwestie ligt gevoelig en ik merkte dat in België vaak met minachting gekeken werd naar gezinnen die thuis hun moedertaal bleven spreken. Ik las zelfs ooit in een Belgische krant een artikel dat Turkse lessen voor kindjes door de politiek omschreven werden als ‘anti-integratie’, terwijl het eigenlijk net omgekeerd bleek te zijn. De kindjes spraken zoveel Nederlands, dat ze moeite hadden om in het Turks met hun oma en opa te praten. Schrijnend … Het wordt helaas al te vaak gezien als een weigering om je aan te passen, terwijl een goede kennis van je moedertaal het net makkelijker maakt om nieuwe talen te leren. Dat hebben ze hier gelukkig begrepen.

Ben je al eens in Zweden geweest (op vakantie bijvoorbeeld, een aanrader!), dan is het je vast opgevallen dat zo goed als iedereen er vloeiend Engels spreekt, zelfs de oudere generatie. Er is veel discussie over de kwaliteit van het Zweedse onderwijs, maar over het taalaanbod hoor je mij zeker niet klagen. Een kleine vergelijking: in België, een land met drie officiële landstalen, kom je als kind pas in aanraking met je tweede taal in het vijfde leerjaar. Engels, toch een behoorlijk belangrijke taal in de wereld, leer je pas in het middelbaar. Hier in Zweden krijg je als kind al in het eerste leerjaar Engelse les, wat maakt dat Stina op negenjarige leeftijd al vlot een conversatie kan voeren in het Engels. Behoorlijk indrukwekkend, hoor. De derde taal, met de keuze tussen Frans, Duits en Spaans, wordt aangeboden in het zesde leerjaar. Elias staat hier in Zweden dus maar een jaartje achter op z’n Vlaamse vriendjes wat Frans betreft.

Een heerlijke situatie voor een mama met een voorliefde voor taal, dat kun je je vast voorstellen. Ik geniet dus van het sappig Zweeds dat de kinderen spreken, de voortreffelijke kennis van het Engels en de Franse woorden en zinnen die Elias oefent voor z’n toets. Maar bovenal blijf ik onder de indruk van de (gedurfde) keuze om te investeren in het moedertaalonderwijs. Stina is alvast goed vertrokken, voor Elias bekijken we de mogelijkheid om bij dezelfde juf online lessen te volgen met leeftijdsgenoten. Ook gratis uiteraard. Want je weet nooit, misschien beslissen ze om in Brussel of Gent te gaan studeren? Wat een ervaring zou dat zijn!

Groeten uit Zweden,

Sara

ZEKER OOK LEZEN:

• Groeten uit Zweden: “Snottebellen en kuchjes worden nu beschouwd als een alarmsignaal”
• Groeten uit Zweden: “Corona zorgde ervoor dat ook m’n man moest proeven van het thuiswerkleventje”
• Groeten uit Zweden: “Terug naar school in coronatijden”