Doen: leven volgens je cyclus!

De menstruatie, veel mama’s en vrouwen hebben er niet zo’n goede relatie mee. Ons eigen lichaam en in het bijzonder onze cyclus leren kennen en begrijpen zou een groot verschil kunnen maken. Dat vindt ook Rebecca Verhofstede, vroedvrouw én gespecialiseerd in vruchtbaarheid. Bovendien helpt die kennis om makkelijker op een natuurlijke manier zwanger te worden.

Inzicht in je cyclus = veel informatie over je lichaam

Rebecca: “Dat klopt. Ik heb vroedkunde gestudeerd en na een master besloot ik te gaan doctoreren. Dat heeft me erg veel stress bezorgd, net in een periode dat we een kinderwens hadden. Ik nam al hormonale anticonceptie sinds mijn 17de, maar ook na het stoppen kwam mijn cyclus maar niet op gang. De gynaecoloog zag geen medisch probleem en stelde voor om het te gaan stimuleren. Dat is voor mij een kantelpunt geweest.

In plaats van hiermee verder te gaan, wilde ik weten hoe het kwam dat alles platlag en begon ik me in de materie te verdiepen. Ik wilde echt begrijpen waarom ik geen maandstonden of eisprong had. Op dat moment moest ik ook toegeven dat ik te veel stress had, niet correct leefde en ook niet correct at. Ik liep mezelf gewoon voorbij! Dat was het punt dat ik besloot om met mezelf aan de slag te gaan. Na een dik jaar zijn mijn maandstonden erdoor gekomen en een beetje later was ik zwanger.

“Ik besloot dat het niet enkel voor mij nuttig was om meer te leren over mijn cyclus, maar voor ons allemaal. Het verschaft ons namelijk gigantisch veel informatie.”

Ik ben bevallen en meteen erna gestart met lezen, verdiepingen en bijscholingen. We weten zo weinig over ons lichaam en over onze cyclus. Ik heb vroedkunde gestudeerd en ik kon niet alles verklaren. Mijn man is huisarts en ook voor hem werd duidelijk dat er weinig aandacht werd besteed aan het leren begrijpen en ondersteunen van de menstruatiecyclus. Ik besloot dat het niet enkel voor mij nuttig was om meer te leren over mijn cyclus, maar voor ons allemaal. Het verschaft ons namelijk gigantisch veel informatie.”

Wat is een gezonde cyclus?

Rebecca: “Volgens de klassieke geneeskunde is dat een cyclus die tussen 23 en 35 dagen duurt en een eisprong heeft. Hij mag variëren in lengte, maar zonder eisprong heb je geen gezonde cyclus. Het is ook belangrijk dat je je heel de maand ‘goed’ voelt. Je hoeft niet non-stop energiek te zijn, maar je mag geen zware klachten hebben die je levenskwaliteit negatief beïnvloeden.

Er zijn veel vrouwen die niet weten of ze een eisprong hebben of niet. Nochtans kun je het makkelijk voorspellen aan de hand van je baarmoederhalsslijm. Als je dit elke dag controleert, ga je zien dat de kwaliteit en kwantiteit verandert. Als je je eisprong nadert en alsmaar vruchtbaarder wordt, wordt je slijm doorzichtiger en/of rekbaarder. Je lichaam wilt namelijk dat de zaadcellen overleven in het slijm. Stel dat je eisprong binnen de drie dagen plaatsvindt, kan het zijn dat je vandaag al heel goed slijm hebt omdat zaadcellen tot vijf dagen in het slijm kunnen overleven. Ze kunnen dus in je lichaam wachten tot het eitje springt en het bevruchten.

“Zaadcellen kunnen tot vijf dagen in het slijm overleven. Die vijf dagen zijn erg belangrijk om je kansen op een zwangerschap te verhogen, maar om die dagen te benutten moet je je cyclus goed kennen.”

Een eicel leeft maximum 24 uur. Zwanger worden op die ene dag, dat zou moeilijk zijn. Die vijf dagen zijn dus erg belangrijk om je kansen op een zwangerschap te verhogen. Maar om die dagen te benutten moet je je lichaam en je cyclus goed kennen.

Wil je echt zeker weten dat je een eisprong hebt gehad? Dan moet je een echo of bloedtest laten uitvoeren. Maar het kan ook op een makkelijkere manier en dat is het dagelijks meten van je basale lichaamstemperatuur. Als je temperatuur met 0,2 of 0,3 graden is gestegen, ben je zeker dat je een eisprong hebt gehad. En de temperatuur moet hoog blijven! Je moet bij het in kaart brengen een heel duidelijk laag niveau en een hoog niveau zien. Na de eisprong gaat je temperatuur namelijk onder invloed van progesteron stijgen.

Hoe ga je nu praktisch te werk? Simpel, je meet elke ochtend voor je opstaat – liefst op hetzelfde uur – je temperatuur met een analoge of digitale thermometer die tot twee cijfers na de komma meet. Dit kun je op verschillende manieren in kaart brengen. Je kunt zelf een dagboek bijhouden of gebruik maken van een app (zoals Read my body bijvoorbeeld) of de Sensiplan-methode.

Het is eigenlijk heel makkelijk om te onthouden. In de aanloop naar de eisprong heb je vruchtbaar slijm nodig om die zaadcellen te helpen overleven, moet je baarmoedermond zacht, open en hoog gelegen zijn zodat ze vlotter naar binnen kunnen en stijgt je basale lichaamstemperatuur na de eisprong. Dan hoopt je lichaam namelijk dat je eicel een zaadje is tegengekomen en begint het alles al lekker warm te maken voor de baby die misschien op komst is.”

Vergelijking met de seizoenen

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Rebecca Verhofstede (@vrouwenvruchtbaarheid.be)

Rebecca: “Onze cyclus bestaat uit vier fasen, die je kunt vergelijken met de seizoenen. De cyclus start met de winterperiode. De eerste dag dat je menstruatie doorbreekt, is meteen de eerste dag van je cyclus. De winter duurt drie tot zeven dagen en uit zich in je menstruatie.

Daarna kom je in de lente van je cyclus, of de folliculaire fase. In die periode worden meerdere eicellen – die zich in slaapmodus bevinden – wakker gemaakt. Rond de gewekte eicel wordt een blaasje gevormd dat gevuld is met vocht, of voeding om de eicel te helpen rijpen. Die rijpende follikels maken oestrogeen aan, een hormoon dat ervoor zorgt dat we meer gaan stralen. We hebben meer energie, meer goesting in het leven, en vaak zelfs meer ideeën. Vergelijk het met de lente buiten, de periode waarin alles begint te bloeien. In deze fase willen we -geleidelijk aan – naar buiten treden. Deze fase is variabel en duurt 7 tot 21 dagen. Het is deze fase die de lengte van je cyclus bepaalt.

Daarna kom je in de zomer, de periode rond de eisprong, die zo’n twee tot vier dagen duurt. Van de meerdere rijpende follikels is er één uitgekozen -de dominante follikel- die verder groeit en dus ook zal springen. In de zomer voel je je super en beleef je je topdagen.

Is de zomer gedaan, dan kom je in de herfst, of de luteale fase. Dit is de periode waarin je lichaam ervan uitgaat dat er een bevruchting plaatsvond. Die duurt meestal tien tot zestien dagen en hierin gaat je lichaam alles klaarmaken voor de innesteling van een eventueel bevruchte eicel. Dankzij progesteron -een hormoon dat aangemaakt wordt rond/na de eisprong- zal het reeds opgebouwde nestje of baarmoederslijmvlies nu verder luxueus worden ingericht. Het baarmoederhalsslijm neemt af in kwaliteit en kwantiteit -je hebt immers toch geen zaadcellen meer nodig- en de baarmoedermond sluit zich. Niet alleen je lichaam sluit zich, je gaat jezelf ook meer naar binnen keren. Progesteron maakt je rustiger, kwetsbaarder, creatiever, intuïtiever en zachter.

Alles wordt in gereedheid gebracht voor een zwangerschap. Is er een vruchtje, dan blijft de focus op de binnenkant liggen. Is er geen zwangerschap, dan krijgt je lichaam het signaal dat het nestje niet verder moet in stand gehouden worden. Je progesteron en je temperatuur dalen en je menstruatie begint (je nestje wordt afgebroken). Daarna begint alles gewoon opnieuw.”

Leven volgens je cyclus: hoe doe je dat?

Rebecca: “Leven volgens je cyclus is erg verrijkend, maar het vraagt wel wat tijd om je lichaam en je cyclus te leren kennen. Daarom is het handig om een dagboekje bij te houden. Schrijf elke dag drie woorden op die omschrijven hoe je je die dag voelt. Je zult merken dat er maand na maand een bepaald patroon in zit.

“Om je cyclus te leren kennen hou je best een dagboekje bij. Schrijf elke dag drie woorden op die omschrijven hoe je je voelt.”

In de folliculaire fase voel je je letterlijk in de lente van je leven. Je bent doorgaans energieker, sensueler, ook seksueler. Je hebt veel meer lef en durf. Dat is bijvoorbeeld een goede periode om opslag te vragen bij je baas. Je trekt je namelijk veel minder aan van de oordelen van anderen. Je bent in deze fase ook heel erg productief; je krijgt op korte tijd veel meer gedaan.

Eigenlijk heeft elke fase haar sterktes en zwaktes. Ik ken iemand die elke keer dat ze in de herfst zit eraan denkt om te stoppen met haar huidige job. Dat komt omdat je jezelf dan veel meer in vraag stelt, omdat je reflectiever, gevoeliger en kwetsbaarder bent tijdens deze periode. Dat mag en het is goed dat je je ervan bewust bent. Maar dit is niet het moment om belangrijke beslissingen te nemen.

De herfst is de ideale fase om te reflecteren en te evalueren. Je bent op dit moment gevoeliger en je krijgt inzichten die je misschien in de lente niet hebt. Schrijf gerust neer wat je voelt en denkt, maar wacht met het nemen van de beslissing tot je in de lente bent. Dan ben je namelijk veel zelfzekerder.

In de winter ben je vermoeider en minder energiek, maar toch hoef je niet drie dagen in de zetel te liggen en niets te doen. Als je echt veel pijn hebt tijdens je regels, is er iets aan de hand. Vraag je arts om te controleren of er geen onderliggende oorzaak is, zoals endometriose, adenomyose, een ontsteking (PID), eierstokcystes of een vleesboom. Is er geen medisch aantoonbare reden, dan kan een verhoogde productie van prostaglandines of een tekort aan progesteron het probleem veroorzaken.

In je winter kun je je ‘goed’ voelen, zonder de energieke vrouw te zijn van rond je eisprong. Het is zeker oké om bepaalde activiteiten te annuleren als je weet dat je er niets aan zult hebben, in plaats van te denken dat je het moet doen omdat het van je verlangd wordt.

“Track je cyclus en zet de periode van de regels in fluo in je agenda!”

Ik geef elke vrouw de raad om de cyclus te tracken en de periode van de regels in fluo in je agenda te zetten. Dat is ook belangrijk voor je partner trouwens. Het is heel fijn om te zien dat meer en meer mannen erin geïnteresseerd zijn. Onlangs hoorde ik een vriend tegen mijn man zeggen ‘ze zit in haar winter’, waarmee hij bedoelde dat het allemaal wat rustiger verliep. Ik vind dat heerlijk en begripvol. Het mooie is dat je partner op dat moment weet waar je goed in bent of waar je meer behoefte aan hebt.”

Ook eten volgens je cyclus

Rebecca: “Je kunt ook perfect je voeding afstemmen op je cyclus. Ook hier geldt echter dat je moet proberen om eerst de basis te begrijpen: voel ik de verschillende fases aan?

Zit je in de lente van je cyclus, dan eet je best lichtere gerechten. Ik denk bijvoorbeeld aan een quinoasalade met kip of linzen. Net zoals in de echte lente, heb je ook geen zin in zware stoofpotjes.

In je zomer eet je zoals in je lente ook lichter. In de winter voel je dat je warmere en vollere kost kunt gebruiken, met bonen of vlees. Na je eisprong heb je trouwens meer calorieën nodig dan voor je eisprong. Je hebt misschien meer honger en meer nood aan complexe koolhydraten zoals bijvoorbeeld volle rijst of volkoren granen. Dat zijn tragere suikers die niet meteen je bloedsuikerspiegel doen stijgen. Die tragere suikers dienen voor het nestje dat je lichaam aan het bouwen is voor je baby. Je hebt die energie dus nodig. Stel dat je die signalen negeert en blijft salades eten zoals in je lente, kan het zijn dat je lichaam zich wreekt en dat je tijdens je herfst en menstruatie echt last hebt van hongerbuien en cravings.”

Wat te doen als je de pil neemt en een kinderwens hebt?

Rebecca: “Het belangrijkste advies: geef je lichaam tijd! Start gerust met het in kaart brengen van je cyclus door je temperatuur te meten en te letten op lichaamssignalen die een eisprong voorspellen.

Daarnaast is het belangrijk dat je voldoende zorg draagt voor jezelf. Maak keuzes waar jij je goed bij voelt. Heb je stress? Dan vraag je je best af of je je leven op een andere manier kunt organiseren, want stress blijft een van de grootste uitdagingen en heeft een belangrijke invloed op je cyclus. Zoniet, is er misschien een activiteit waar je rustig van wordt?

Ook gezonde voeding is super belangrijk. Daarmee bedoel ik pure onbewerkte verse voeding. Kies wat groenten en fruit en ook vlees betreft liefst biologisch. Ook supplementen kunnen je helpen. Door het gebruik van hormonale anticonceptie heb je vaak een tekort aan onder andere zink, magnesium, selenium en vitamine c. Je kunt die dingen ook uit je voeding halen, maar voor sommige mensen is een supplement makkelijker, zeker wat magnesium betreft.”

Hoe kun je je dochter bewuster laten omgaan met haar cyclus?

Rebecca: “Het is heel belangrijk dat je als mama de schaamte en het taboe doorbreekt.
Je kunt er gerust op jonge leeftijd mee beginnen. Voel je dat er interesse is en je hebt de ruimte om er iets over te vertellen, doen! Onze dochters leren ook vooral door ons bezig te zien. Zij zien dat ik een menstruatiecup vervang of dat er maandverband in de badkamer ligt. Ik vertel gewoon wat het is en waarvoor het dient, zonder er een heel moeilijke uitleg aan te geven. Als ik mijn regels heb en ik krijg er een vraag over zeg ik vaak ‘dat is een teken dat ik gezond ben’ of ‘het betekent dat ik een baby kan krijgen’. We associëren bloed vaak met iets negatiefs.

Je mag ook gerust aangeven dat je meer zorg draagt voor jezelf in de periode dat je je maandstonden hebt. Als mijn kinderen me dan vragen om hen te dragen, antwoord ik dat ik dat ik dat heel graag wil, maar dat ik ongesteld ben en het liever rustig aan doe. Door het te benoemen wordt het namelijk als normaal gezien. Ongesteld zijn betekent dat ze gezond en vruchtbaar zijn, maar ook dat het normaal is om erover te praten én de rust te nemen die nodig is. Dat mogen we hen ook aantonen en aanleren. Die rust dient om je batterijen weer op te laden.

Als ze groter zijn leg ik uit dat er een nestje gemaakt wordt voor een mogelijke baby. Is er geen zaadje, dan laat dat nestje los en krijg je je regels. Voor je dochter haar regels krijgt, heeft ze misschien al okselhaar, borstontwikkeling of slijmverlies. Ook hier is het belangrijk om uit te leggen dat dit een teken is van gezondheid. Ze zijn uiteraard nog te jong om baby’s te krijgen. Ik vertel hen dat hun lichaam alvast aan het oefenen is voor de dag dat ze wel klaar zijn voor een baby. Het lichaam zit in een oefenfase en is nog wat aan het zoeken. Perfect normaal dus!”

Meer weten over Rebecca en wat ze kan doen voor jou? Neem zeker een kijkje op haar website Vrouw & Vruchtbaarheid.

Zeker ook lezen:

• Kun je zwanger worden als je ongesteld bent?
• 15 zwangerschapssymptomen die je direct herkent
• Hoe snel kun je zwanger worden na verwijderen spiraal?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!