Slaaptips van de expert: co-sleeping, do of don’t?

“Neem ik mijn kindje mee bij me op de kamer? En hoelang dan? Vanaf wanneer ligt hij best in zijn eigen kamertje? En mag ik hem bij me in bed nemen? Of is dat niet veilig?”

Karen: “Allemaal vragen waar geen eenduidig antwoord op bestaat. Elk kind is anders, elk gezin is anders en elke situatie is anders. Maar ik overloop wel graag de richtlijnen die Kind en Gezin hanteert, hoe het er in de praktijk vaak aan toe gaat en hoe je de overstap maakt van co-sleeping naar een eigen kamertje voor je kleintje.”

De richtlijnen van Kind en Gezin

(bron: website kind en gezin)

Co-sleeping

• Laat een baby zeker tot 6 maanden, en bij voorkeur tot 1 jaar, slapen in de ruimte waar jij ook bent, maar wel in zijn eigen bed (co-sleeping): de woonkamer, de opvangruimte, slaapkamer … zo kun je regelmatig en rechtstreeks toezicht garanderen. ’s Nachts slaapt een baby zo dicht mogelijk naast het bed van de ouders. Zo kun je je kind beter opvolgen. De baby reageert ook onbewust op omgevingsgeluiden.
• Sommige baby’s zijn zodanig gevoelig aan licht en geluid dat het niet lukt om in dezelfde ruimte te slapen, bv. in de kinderopvang. Dan kan een aangepaste aanpak misschien wel nuttig zijn, bv. een rustig hoekje in de leefruimte maken of in een aangrenzende ruimte.
• Hou niet enkel toezicht via een babyfoon, camera of door een raam, maar gebruik je zintuigen: kijk, luister en voel.

Samen slapen

• Samen slapen met een baby in een volwassen bed (bed-sharing) of op de sofa wordt niet aangeraden. Een veilige slaapomgeving is essentieel om het risico op wiegendood en ongevallen laag te houden. Wil je je kindje dicht bij jou? Dan is de beste optie om zijn kinderbed tegen het grote bed aan te schuiven of te kiezen voor een aanschuifbed.
• Een aanschuifbed, ook side-bed of co-sleeper genoemd, is een veilige manier om samen met je kind te slapen. Het side-bed heeft een open zijde die over het ouderlijk bed wordt geschoven. Zo is de baby gemakkelijk bereikbaar, bv.om te voeden. Het side-bed wordt vastgemaakt aan het grote bed, zodat er geen ruimte is tussen de twee bedden en het niet kan wegschuiven. Het bed heeft ook een tussenhekje dat kan omhoog getrokken worden als de baby slaapt. Zodra de baby beweeglijker wordt, vanaf ongeveer 6 maanden, schakel je over naar een kinderbed dat in lagere stand kan worden gezet. Indien je je baby nog graag dicht bij jou hebt, kun je dit bed tegen het volwassen bed schuiven.

Besluit je op een bepaald moment om de baby bij je in bed te nemen? Denk dan na over volgende veiligheidsaanbevelingen:

• Laat de baby niet alleen in het volwassen bed.
• Leg de baby niet tussen twee personen in.
• Leg de baby met het hoofd aan het hoofdeinde van het volwassen bed.
• Leg de baby in rugligging op een stevige matras.
• Gebruik geen kussen, banaankussen of nestzak om de baby op te leggen.
• Verwijder de kussens uit de buurt van de baby.
• Gebruik een slaapzak voor de baby of vervang het dekbed door een dun deken en zorg ervoor dat het beddengoed het gezicht van de baby niet kan bedekken.
• Zorg dat de baby niet uit bed kan vallen. Je kunt de matras op de lattenbodem op de grond leggen om het risico op vallen te verminderen.
• Zorg dat de baby voldoende ruimte heeft en niet gekneld kan geraken tussen de matras en de muur, een nachtkastje of een bedhek.

In bepaalde situaties is samen slapen extra gevaarlijk voor een baby:

• als één van de ouders roker is of als de moeder gerookt heeft tijdens de zwangerschap,
• als één van de ouders alcohol, drugs of bepaalde geneesmiddelen gebruikt die slaperigheid veroorzaken,
• bij samen slapen op een sofa of waterbed,
• bij samen slapen met meerdere personen/kinderen,
• als één van de ouders obees is,
• tijdens de eerste drie maanden als de baby prematuur of dysmatuur werd geboren.

Hoe het vaak in de praktijk is

• Het is belangrijk om rekening te houden met de richtlijnen, maar ook met wat goed voelt en werkt voor jullie gezin. Sommige gezinnen kiezen ervoor om hun kindje vanaf de start in een eigen kamertje te laten slapen. Anderen kiezen ervoor om een aantal maanden aan co-sleeping of roomsharing te doen. Nog anderen kiezen ervoor om, als de kinderen wat ouder zijn, jaren aan co-sleeping, roomsharing of bed-sharing te doen.
• Elk kindje is anders. Wat voor het ene kindje perfect werkt, werkt niet voor het andere. Het kan bv. zijn dat je graag een jaar co-sleeping of roomsharing zou doen, maar dat jullie kindje van elk geluidje of elke beweging ’s nachts wakker wordt, of omgekeerd. Dan is het soms beter om toch de overgang naar een eigen kamertje te maken.
• Soms gebeurt co-sleeping of bedsharing ook terwijl de ouders het eigenlijk liever anders zouden willen, maar geeft het voor iedereen op deze manier de beste en meeste nachtrust.

Vroeg of laat maken de meeste kinderen de overgang naar een eigen kamer. Wanneer je dat doet, is een persoonlijke keuze. Neem de stap maar wanneer het voor jullie goed voelt.

Hoe maak je de overstap naar een eigen kamer?

• Ik werk graag met een stappenplan, zodat een kindje de tijd krijgt om te wennen aan zijn of haar nieuwe kamer.
• Als je kind oud genoeg is, kan je hem of haar voorbereiden door met hem of haar te praten over de veranderingen. Zelfs een kind van 1 jaar begrijpt al heel wat, en vanaf 18 maanden begrijpen ze grotendeels wat je hen uitlegt.

STAP 1: leer je kindje zijn of haar kamer kennen

Speel samen in de kamer, lees er een boekje, knuffeltijd … Een ruimte die je kindje als fijn en veilig ervaart is belangrijk om er rust te kunnen vinden.

Als je kindje al in zijn of haar kamer speelt of de dutjes daar doet, kun je deze stap overslaan.

 STAP 2: dutjes

Als je kindje de ruimte wat beter kent, kun je beginnen met de dutjes overdag in de eigen kamer te doen. Sommige kindjes zijn het al na een paar dagen gewoon, anderen hebben een paar weken de tijd nodig. In die periode heb je twee bedjes nodig: 1 op de kamer van de ouders voor de nachten en een ander op de eigen kamer. Je kunt het reisbedje daarvoor gebruiken.  

STAP 3: dutjes + nachten

Als de dutjes overdag goed lopen, kun je beginnen met de nachten. Sommige ouders blijven de eerste nachten het liefst bij hun kindje op de kamer slapen. Ik adviseer om dit niet langer dan drie dagen te doen zodat dit geen nieuwe verwachting wordt.

Succes!
Karen

Kun je nog tips gebruiken over de nachtrust van je kind(eren)?

Dan is dit jouw kans. Bezorg ons je vraag hieronder en dan leggen wij ze aan onze expert voor.

Nog meer slaapadvies?

• 4 tips tegen extreme vermoeidheid bij kersverse mama’s
• Slaaptips van de expert: zo bereken je de ideale bedtijd voor je kind
• Nieuw: deze Libelle Mama-experts beantwoorden al je vragen