Slaaptips van de expert: Hoe werkt slaapcoaching?

Er bestaat geen wonderoplossing

Jullie overspoelen ons met vragen over slaapadvies voor jullie kroost. En daar zijn wij heel blij mee. Een vraag die heel vaak terugkomt, is deze:

Hoe leer ik mijn kindje om zelf (weer) in slaap te vallen en niet bij ons in bed, op de arm of wanneer er iemand dichtbij is.

Slaapcoach Karen: “Jammer genoeg bestaat hier geen eenduidig antwoord op. Sterker nog, ik kan zelfs geen reeks tips geven die in één artikel gevat kunnen worden en waar iedereen iets aan heeft. Wanneer ik ouders in mijn praktijk begeleid om hier rond te werken, vraag ik hen bijvoorbeeld om vooraf een heel uitgebreide vragenlijst in te vullen. Er zijn immers zoveel factoren die meespelen en elk kind, maar ook elk gezin, is anders.”

“Ik leg jullie wél heel graag uit hoe slaapcoaching werkt, welke verschillende methodes er zijn en waar ik zelf het meest in geloof.”

Wat is slaapcoaching?

Je doet aan slaapcoaching of slaaptraining wanneer je bepaalde slaapassociaties wilt doorbreken en nieuwe gewoontes wilt installeren. Al verkies ik de term slaapcoaching boven slaaptraining, omdat ik het ondersteunen en nabij zijn – en dus het ‘coachen’ – van een kindje heel erg belangrijk vind binnen zo’n traject.

Belangrijk: slaapcoaching of slaaptraining is pas mogelijk vanaf 6 maanden omdat een kindje er dan pas neurologisch klaar voor is. Dat wil niet zeggen dat er bij baby’s jonger dan 6 maanden niets mogelijk is: je kunt dan wel werken aan een gezonde slaapbasis en een goede slaaphygiëne.

Verschillende methodes van slaapcoaching

Slaapcoaching is een heel ruim begrip waar verschillende methodes onder vallen. Ik som ze hieronder op:

Methode 1: “Cry It Out”

Deze methode wordt nog heel vaak geadviseerd, zowel door de omgeving als door professionals. Het is de methode die het bekendst is en waar ook het meeste onderzoek naar gebeurd is. “Laat je kindje maar huilen, na 3 dagen slaapt hij wel door”.

Hoe werkt het?

Bij deze methode leg je je kindje in bed, verlaat je de kamer en ga je niet meer terug. Wat er ook gebeurt, je laat je kindje huilen tot hij of zij uiteindelijk in slaap valt.

Wat is het effect?

In deze methode geloof ik persoonlijk niet, en dit is waarom: door je kindje alleen te laten huilen, stijgt het stressniveau. Als je kindje stopt met huilen – omdat het niet meer kan – blijft dat stressniveau echter heel hoog. Je kindje huilt omdat er iets is. Als er niemand reageert, dan leert je kindje eigenlijk dat huilen niet werkt, want er komt toch niemand. Ook op vlak van hechting kan dit gevolgen hebben. Om een veilige hechting op te kunnen bouwen, is het belangrijk dat je als ouder responsief bent en dus reageert op je kindje. Van responsiviteit is er bij deze methode geen sprake.

Methode 2: Je kindje gecontroleerd laten huilen

Dit is de methode waarbij je even kort naar je kindje gaat, en daarna weer weggaat voor een aantal minuten. In de periode dat je weggaat, ga je niet terug naar binnen.

Hoe werkt het?

Er zijn varianten waarbij wordt geadviseerd om telkens hetzelfde tijdsinterval te hanteren (bv. telkens 4 minuten weggaan voordat je teruggaat), er zijn ook varianten waarbij je telkens langer wacht voordat je teruggaat (bv. 1^ste keer teruggaan na 4 minuten, 2^de keer teruggaan na 6 minuten, enz.).

Wat is het effect?

Je laat je kindje niet volledig aan zijn lot over, omdat je om de paar minuten teruggaat en even kort troost. Maar ook binnen die tijdsintervallen bouwt je kindje heel wat stress op, weet het niet wat er gebeurt en laat je het alleen. Een jong kind heeft immers nog geen tijdsbesef, dat is vooral een houvast voor de ouder om consequent te zijn.

Methode 3: de responsieve methode

Bij de responsieve methodes laat je je baby niet alleen huilen, maar reageer je op het huilen van je kindje door hem te troosten, door nabijheid te bieden, door hem verbaal en fysiek gerust te stellen. Als gentle sleep coach werk ik met deze laatste methode.

Hoe werkt het?

Je blijft bij je kindje totdat hij of zij slaapt. Stapsgewijs bouw je jouw geruststelling en nabijheid af. Hierdoor bouw je veiligheid en vertrouwen in rond het slapen, maar geef je ook een veilige oefenruimte aan je kindje, want mama of papa is in de buurt. Uiteindelijk verdwijn je ook uit het zicht, maar daar werk je stapje voor stapje naartoe, en zelfs dan blijf je responsief.

Wat is het effect?

Deze methode vermijdt zeker niet dat er traantjes zullen zijn. Verandering is nooit leuk. Maar je aanwezigheid, je troost en je geruststelling, … die maken een wereld van verschil.

Slaapcoaching is een individuele keuze*

Elk gezin is anders, elk kind is anders, en dus zal ook elk slaapcoachingtraject er ook anders uit zien. Wat werkt voor het ene kind, werkt daarom niet voor het andere kind. Welke methode goed voelt voor jullie, kan anders zijn dan voor een ander gezin. Jullie zijn uniek als gezin, en daarom is het belangrijk om te doen wat goed voelt voor jullie, anders werkt het toch niet.

Succes!

* Nog even meegeven: het advies van Karen impliceert niet dat Libelle Mama andere methodes als ‘onjuist’ bestempelt. Slaapexpert Karen geeft je wel heel graag mee hoe zij vanuit haar expertise en specifieke aanpak ouders in haar praktijk zou adviseren. 

Kun je nog tips gebruiken over de nachtrust van je kind(eren)?

Dan is dit jouw kans. Bezorg ons je vraag hieronder en dan leggen wij ze aan onze expert voor.

Nog meer slaapadvies?

• 4 tips tegen extreme vermoeidheid bij kersverse mama’s
• Slaaptips van de expert: zo bereken je de ideale bedtijd voor je kind
• Nieuw: deze Libelle Mama-experts beantwoorden al je vragen