Een huisdier als therapie, kan dat?
Een huisdier is goed voor je kind, zo blijkt uit verschillende studies. Ze zorgen voor meer empathie, meer zelfvertrouwen en minder stress. Je persoonlijke, schattige therapeut, zo lijkt het wel. Welke rol een huisdier kan spelen, vroegen we aan kinder- en jongerenpsychotherapeute Eveline Librecht van praktijk Dierenkracht.
In welke gevallen kunnen dieren een meerwaarde zijn binnen therapie?
Eveline: “Ik vorm een team met mijn therapiehonden Nanou en Ellie en konijnen Basiel en Aukje. Animal Assisted Therapy of therapie met dieren kan eigenlijk bij een hele ruime doelgroep ingeschakeld worden, beginnend van kinderen tot senioren. Zelf heb ik gekozen voor de doelgroep kinderen en jongeren, omdat mijn hart bij deze doelgroep ligt. Bovendien zijn veel methodieken die je toepast bij volwassenen minder of niet bruikbaar als je werkt met kinderen. Zij vragen namelijk een andere taal, een doe-taal, een voel-taal, een speeltaal of een woordeloze taal.
Binnen praktijk Dierenkracht verdiep ik mij vooral in kinderen en jongeren met trauma- en verlieservaringen, hoogsensitiviteit en angst voor honden. Maar ook kinderen en jongeren met weinig zelfvertrouwen, depressieve gevoelens, algemene angsten of obstakels in de sociale vaardigheden bijvoorbeeld vinden de weg naar de praktijk.”
Je leest veel over de positieve aspecten van een huisdier voor kinderen. Kan een huisdier de rol van therapiedier – voor een stuk – overnemen?
Eveline: “Alles begint met het maken van een bewuste keuze. Een dier is een levend wezen waarover je verantwoordelijkheid hebt. Wil je een huisdier opnemen in je gezin, dan is je eerste taak nagaan of dit dier binnen je gezin past. Heb je er de plaats voor? Vind je er voldoende tijd voor? Beschik je over voldoende financiële middelen voor de huisvesting en het eten, maar kun je ook een dierenarts betalen? Heb je kennis over het natuurlijke gedrag van het dier en kun je aan de behoeften van het dier voldoen?
Kijk naar het natuurlijk gedrag van een dier. Als je een konijn aankoopt omdat je kind het wilt knuffelen en aaien, zal je kind ontgoocheld achterblijven
Het is een kwestie van bewust nadenken voor je een dier in huis neemt. Niet alleen een impulsaankoop, maar ook een slecht geïnformeerde aankoop schiet zijn doel voorbij en zorgt voor ontgoocheling. Als je bijvoorbeeld een konijn aankoopt omdat je kind dit pluizig diertje heel schattig vindt en het graag wilt knuffelen en aaien, is de kans heel groot dat je kind ontgoocheld achterblijft. Want als je naar het natuurlijke gedrag van een konijn kijkt, worden zij helemaal niet graag opgepakt en geknuffeld.
Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat een therapiedier niet op zichzelf bestaat. Ze vormen steeds een team met een psychotherapeut of psycholoog die alles in goede banen leidt en ervoor zorgt dat je geholpen wordt. Daarom kan er dus nooit van een huisdier verwacht worden dat ze zomaar alles op hun eentje gaan fiksen en de zorg van een kind op zich nemen.”
Wordt je kind gelukkiger van een dier in huis?
Eveline: “Wanneer je al het bovenstaande goed in overweging hebt genomen en als ouder een bewuste en doordachte beslissing kunt maken, kan een huisdier een ongelooflijke kracht en buddy zijn voor je kind. Bij heel veel kinderen is hun huisdier hun beste maatje waar ze hun geheimen aan toevertrouwen, waarbij ze tot rust komen of troost vinden.
Een huisdier kan een ongelooflijke kracht en buddy zijn voor je kind
Daarnaast is het wetenschappelijk aangetoond dat het contact met dieren een fysiologisch effect heeft op mensen. Zo is er tijdens het contact met dieren een verhoogde vrijstelling van endorfine (welbevinden en geluk), oxytocine (knuffelhormoon), prolactine (invloed op positieve sociale gedragingen) en dopamine (van belang bij beweging en emoties).”
Geldt dit voor alle kinderen of zijn er kinderen die extra veel hebben aan een dier in huis?
Eveline: “De positieve effecten kunnen bij alle kinderen optreden, je kind hoeft daarvoor niet een bepaalde problematiek of specifiek karakter te hebben. Tegelijkertijd is het wel zo dat wanneer je kind zich bijvoorbeeld heel erg eenzaam voelt, de steun van een dier een extra hulp is. Ook wanneer je kind op school gepest wordt, zal hij zich extra geborgen voelen als hij een dier als buddy heeft die hem gewoon aanvaardt en heel lief tegen hem is. Of wanneer een kind het gevoel heeft dat hij dom is, maar dan plots mag ervaren dat hij erin slaagt om zijn hond een trucje te leren en op die manier een succeservaring opdoet.”
Jij werkt met een hond – en een tweede in opleiding – en konijnen in je praktijk. Zijn alle huisdieren of rassen even interessant om een kind te helpen, of zich beter te laten voelen in het algemeen?
Eveline: “Als je kijkt naar het werkveld van Animal Assisted Therapy, zul je dikwijls uitkomen op therapie met honden of met paarden. Je zult ook merken dat er bepaalde rassen vaker naar voor geschoven worden en dat je bepaalde rassen zo goed als niet tegenkomt.
Zelf heb ik meer de voorkeur om te kijken naar de unieke eigenschappen en karakter van elk dier zelf. Wat zijn de sterktes van dat specifieke dier en waar liggen zijn kwetsbaarheden? Wat vindt dit dier leuk en wat dan weer niet? En zou dit passen binnen de context van therapie met dieren of zou deze hier net ongelukkig van worden?
Stel dat je een labrador hebt aangekocht met het idee hem op te leiden tot therapiehond, maar als snel blijkt dat deze specifieke hond eigenlijk helemaal niet van interactie met mensen houdt en snel overspoeld wordt door alle prikkels? Verwacht je dan van het dier dat het de taak op zich neemt omdat hij toevallig een labrador is? En wat als je toevallig een pitbull hebt die heel lief, superstabiel en mensgericht is? Mag deze dan therapiehond worden of sluit je hem onmiddellijk uit omwille van het ras?
Dezelfde vragen stellen zich als het gaat om huisdieren. Koop je als ouder een hond omdat je gelezen hebt dat deze bijdraagt tot de emotionele- en sociale ontwikkeling terwijl je kind eigenlijk allergisch is en liever een vis heeft? Misschien heeft dit kind er veel meer aan om een aquarium in huis te hebben?
Er bestaan veel theorieën, maar waar het op aankomt is het vinden van de juiste match!
Ik kan heel veel theorieën naar voor schuiven, maat niets is zwart-wit en ik geloof niet in vaste protocollen. Waar ik wel in geloof is het unieke van elke mens, elk gezin, elk dier en vooral de juiste match!”
Heeft zo’n therapiedier extra begeleiding nodig?
Eveline: “Absoluut. Het is helemaal niet aangewezen om als psychotherapeut of psycholoog zomaar eender welk dier in je praktijkruimte binnen te brengen. Je dient je bewust te zijn van waar je mee bezig bent, zowel in het belang van de cliënt als het welzijn van het dier. Animal Assisted Therapy is niet voor niets een specialisatie.
Samen met mijn therapiehond Nanou volgde ik een tweejarig intensief traject en moesten zowel ik als mijn hond examens afleggen. Daarnaast ga ik regelmatig naar het buitenland om mij verder te verdiepen in Animal Assisted Therapy. Ook voor de integratie van mijn konijnen binnen mijn praktijk ging ik de grens over.
Zowel het welzijn als het functioneren en de gezondheid van de dieren moet binnen de begeleidingen continue bewaakt worden. Want alleen een gelukkig en gezond dier kan een goed therapiedier zijn.”
Met dank aan Eveline Librecht van praktijk Dierenkracht.
Meer over dieren:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!