In-vitrofertilisatie (ivf): wat is het en hoe werkt het?

Door Inge Moermans

02 apr 2021

Wanneer een zwangerschap uitblijft, dan is in sommige gevallen een ivf-behandeling een mogelijke oplossing. Wat is het en hoe werkt het precies?

Wat is ivf?

Ivf staat voor in-vitrofertilisatie en wordt ook wel reageerbuisbevruchting genoemd. Bij deze vruchtbaarheidsbehandeling probeert men in het laboratorium, dus buiten het lichaam, ei- en zaadcellen samen te brengen en zo tot een bevruchting te komen. Als dat lukt, worden de bevruchte eicellen of embryo’s in de baarmoeder geplaatst. De vrouw krijgt hiervoor een hormoonbehandeling zodat er meerdere eicellen rijpen.

Wanneer ivf?

Probeer je al langer dan een jaar zwanger te worden? Dan word je door je huisarts doorverwezen naar een gynaecoloog voor verder onderzoek. Een ivf-behandeling wordt geadviseerd bij:

niet goed functionerende eileiders;
onverklaarde vruchtbaarheidsstoornis en geen zwangerschap na IUI (intra-uteriene)-behandelingen;
verminderde zaadkwaliteit;
zeer ernstige vormen van endometriose;
een niet te herstellen sterilisatie van de vrouw.

De fasen van ivf

Een ivf-behandeling bestaat uit verschillende fasen:

1. Het stimuleren van de eierstokken
Omdat er meerdere eicellen nodig zijn en om de kans op bevruchting zo groot mogelijk te maken, worden de eierstokken met medicijnen gestimuleerd. Je natuurlijke cyclus wordt vervangen door een medisch gecontroleerde menstruatie. Het Follikel Stimulerend Hormoon (FSH) wordt meestal rechtstreeks in je buik ingespoten en zorgt ervoor dat er op korte tijd meerdere eicellen zich ontwikkelen in je eierstokken. Hoe lang de behandeling duurt, is afhankelijk van hoe snel de follikels rijpen.

Als de follikels groot genoeg zijn – meestal na een tiental dagen – krijgt je een finale injectie met hCG-hormoon om de rijping van de eicellen compleet te maken. 36 uur later, vlak voor de eisprong, volgt de eicelpunctie.

2. Het opzuigen van de eicellen
Als de eicellen rijp zijn, worden ze door een punctie één voor één uit het lichaam gezogen. Die zogenaamde ‘pick-up’ duurt maar een klein half uurtje, maar moet wel in het ziekenhuis gebeuren, onder plaatselijke verdoving. Diezelfde dag brengt de man een spermastaal binnen waaruit de meest actieve zaadcellen geselecteerd worden.

3. De bevruchting
De eicellen worden in het laboratorium samengebracht met de zaadcellen. In aparte laboschaaltjes worden verschillende zaadcellen van de man bij één eicel van de vrouw geplaatst. Op die manier hoopt men dat ten minste één van de zaadcellen erin slaagt de eicel te bevruchten, net zoals dat het geval is bij een normale bevruchting in de eileiders.

4. Het terugplaatsen van de embryo’s
Als de bevruchting gelukt is, worden twee dagen na de punctie één of twee embryo’s in de baarmoeder teruggeplaatst. Met een heel fijne katheter worden de embryo’s via de baarmoederhals tot in de baarmoederholte gebracht, waar ze zich vervolgens hopelijk zelf innestelen. De ingreep gebeurt in het ziekenhuis, maar is normaal gezien compleet pijnloos. Verdoving is niet nodig. Na de ingreep mag je gewoon weer naar huis. Je vermijdt wel best al te zware (sportieve) inspanningen, maar ook wellnessfaciliteiten zoals sauna’s en stoombaden.

5. De test
Twee weken na de terugplaatsing wordt onderzocht of het embryo goed is ingenesteld en er een zwangerschap is.

Slaagkans

Cijfers tonen aan dat de slaagkans van een ivf-procedure tussen de 20 en 50 procent ligt. Omdat de slaagkans afhankelijk is van een paar individuele factoren, is het percentage voor elk geval van ivf uniek. Hoe groot precies de kans is dat ivf bij jou zal lukken, kun je op voorhand door je behandelende arts laten berekenen.

Factoren die een rol spelen:

je leeftijd als vrouw: hoe ouder je bent, hoe minder groot de kans dat je vlot zwanger wordt. En hoe groter de kans op een miskraam ook.
je behandelingshistoriek: is het niet de eerste keer dat je ivf probeert, dan kan het traject dat je al aflegde natuurlijk een indicatie zijn voor je kansen. Probeerde je bijvoorbeeld al 5 keer tevergeefs, dan zal een zesde poging niet meer dezelfde slaagkansen bieden dan de allereerste.
je fysieke conditie en gezondheid: ook buiten je biologische leeftijd om zijn er een aantal zaken uit je medische profiel of je levensstijl die een invloed hebben. Zowel roken als drinken zijn nefast voor de slaagkansen van ivf. Een gezond en evenwichtig voedingspatroon heeft een positieve impact.

Kostenplaatje ivf

Verzekerde Belgische patiënten tot 42 jaar krijgen voor een ivf-behandeling een financiële tegemoetkoming van de overheid. Daardoor wordt de kost voor de patiënten beperkt tot het remgeld voor de medicijnen, controles en medische ingrepen. Een ivf-behandeling kost iedere keer ongeveer 300 tot 500 euro. De overige kosten (van ruim 1100 euro) van de behandeling, zoals de behandelingen zelf en de kosten voor de uitgevoerde laboratoriumhandelingen, worden door de overheid betaald.

Goed om te weten: Je moet de volledige kosten eerst altijd zelf betalen. Het deel van de overheid krijg je nadien teruggestort.

Bronnen: gezond.be, gynandco.be, uzleuven.be

Ook interessant:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!