De 15 vragen over borstvoeding die elke mama zich stelt
Nee, borstvoeding geven hoort geen pijn te doen. En nee, je hoeft je niet schuldig te voelen als het echt niet lukt. Dat en nog veel meer leerden we uit een gesprek met Christel Geebelen, lactatiekundige bij Kind en Gezin. Ter ere van de week van de borstvoeding gaf zij antwoord op 15 prominente vragen.
1. Wat zijn de voordelen van borstvoeding geven?
Christel Geebelen: “Moedermelk heeft een heel bijzondere samenstelling. Enerzijds zit het bomvol antistoffen die je kindje beschermen tegen infecties en allergieën. Anderzijds bevat het enorm veel lactose, wat dan weer goed is voor je baby’s darmflora. De eerste moedermelk, het colostrum, zet trouwens ook een aantal chemische reacties in gang die je kleintjes eigen immuunsysteem een duwtje in de rug geven. Voor moeders die twijfelen of ze borstvoeding willen geven, zou ik daarom adviseren om sowieso binnen het eerste uur na de bevalling borstvoeding te geven. Ook al blijft het bij die éne keer, daarmee geef je je kindje een groot cadeau.”
2. Haal ik als mama ook profijt uit de borstvoeding?
“Absoluut! Onderzoek heeft aangetoond dat je door borstvoeding te geven minder risico hebt op borst- en eierstokkanker. Verder is het goed voor je hart- en bloedvaten en verklein je de kans op osteoporose en diabetes. Je merkt het, een heleboel voordelen dus!” (lacht)
3. Doet borstvoeding geven pijn?
“Borstvoeding hoort geen pijn te doen! Jammer genoeg ervaren heel wat moeders wel pijn. Wat normaal is, is een zekere gevoeligheid tijdens de eerste dagen. Je tepel wordt uitgerekt en ja, daar moet je aan wennen.
“Ik merk dat veel mama’s denken dat pijn erbij hoort,
maar dat is beslist niet het geval”
Heb je na de eerste week nog steeds pijn of gekwetste tepels, dan raad ik aan om goede begeleiding te zoeken. Je verpleegkundige, vroedvrouw of een lactatiekundige kunnen samen met jou op zoek gaan naar de oorzaak van het probleem. Dúrf ook te zeggen dat je pijn hebt, alleen zo kan je geholpen worden.”
4. Hoe komt het dat de borstvoeding soms moeilijk loopt? Wat zijn de meest voorkomende problemen?
“Loopt de borstvoeding niet goed, dan is dat heel vaak een kwestie van een foute aanlegtechniek. Probeer samen met je verpleegkundige of vroedvrouw te achterhalen hoe het beter kan. De baby moet met zijn kin al tegen de borst liggen voor hij gaat aanhappen. Alleen zo kan hij je tepel ver genoeg in de mond nemen. Moet hij zijn hoofdje buigen om ‘te reiken’, dan is de afstand tussen jullie tweetjes te groot. Dat kan tepelkwetsuren en pijn veroorzaken en als je niet tijdig deskundige hulp krijgt, zelfs een borstontsteking of een verminderde melkproductie. Blijft het probleem aanhouden, zoek dan deskundige ondersteuning. Een lactatiekundige is opgeleid om te begeleiden wanneer de borstvoeding niet loopt zoals je zou willen.”
5. Hoe voorkom ik tepelkloven?
“Ook hier is het correct aanleggen cruciaal. Tepelkloven ontstaan vooral als de baby je tepel niet diep genoeg in zijn mondje neemt. Dan drukt hij je tepel tegen zijn harde verhemelte en dat doet pijn. Als hij je tepel loslaat zie je dat die afgeplat is zoals een nieuwe lippenstift. Maak de afstand tussen jou en je baby daarom zo klein mogelijk. Gezellig buik tegen buik werkt het beste!”
6. Wat als de melkproductie niet op gang komt?
“Volgens onderzoek heeft 5% van de mama’s effectief te weinig melk. Let op: dat is een heel laag percentage. Het is vooral een kwestie van vraag en aanbod. Wil je dat de melkproductie goed op gang komt, probeer de melkklieren dan steeds volledig leeg te maken. Dat doe je door je baby in het begin heel vaak aan te leggen. Hoe vaker je aanlegt, hoe vaker je die klieren leegmaakt en hoe meer je lichaam de boodschap krijgt dat het meer melk moet aanmaken.”
7. Moet ik tijdens de borstvoeding op mijn eten letten? Of moet ik misschien al preventief melkproducten vermijden, om krampjes bij mijn baby te voorkomen?
“Tijdens de borstvoeding mag je alles eten. Het is ook zeker niet nodig om preventief melkproducten te mijden. Er werd een tijdje gedacht dat voedsel als paprika en kolen voor krampjes zorgden bij de baby. Intussen weten we dat die krampjes zelden door de voeding van de moeder komen.
“Ook kindjes die flesvoeding krijgen, hebben krampjes.
Dat hoort nu eenmaal bij de ontwikkeling”
De darmen van een baby zijn nog in volle ontwikkeling, en krampjes horen daar nu eenmaal bij. Wat je wel kunt doen, is kijken hoe je baby op iets reageert. Is hij extreem huilerig na een bepaald voedingsmiddel, dan zou je dat een paar weken kunnen schrappen, om het daarna nog eens te proberen.”
8. Hoe weet ik wanneer mijn baby genoeg heeft? Kan ik dat meten?
“Dit is inderdaad een vraag die ik vaak zie terugkomen. Anders dan bij een flesje zie je bij borstvoeding immers niet hoeveel je baby al op heeft. Dat maakt mama’s onzeker, ze zijn bang dat hun baby niet genoeg binnenkrijgt. Er is nochtans een eenvoudig trucje om dat te controleren. Heeft je kindje 5 à 6 plasluiers en 3 à 4 stoelgangluiers per dag, dan mag je op je beide oren slapen: hij krijgt alles binnen wat hij nodig heeft. Luister naar je baby en leg hem aan wanneer hij daar om vraagt. Hoe klein hij ook is, hij kan je prima vertellen wanneer hij honger heeft!”
9. Klopt het dat ik mijn baby tijdens die eerste weken borstvoeding beter geen fopspeen aanbied?
“Dat klopt. Een fopspeen vermijd je best tot je baby 4 à 6 weken oud is. Dan heeft je kindje de zuigtechniek goed onder de knie, is de borstvoeding goed op gang gekomen en is de kans op zuigverwarring kleiner. Maar ook daarna geef je best geen fopspeen om borstvoeding uit te stellen, want dan vermindert je melkproductie. Dat geldt trouwens ook voor een flesje. Wanneer je baby aan een flesje drinkt, krijgt hij immers onmiddellijk een constante stroom van melk binnen, terwijl hij bij borstvoeding harder moet ‘werken’. Moet je je baby in de eerste weken toch bijvoeding geven via een flesje, gebruik dan een speen met een kleine opening voor een trage melkstroom en pauzeer heel regelmatig. Let bij de borstvoeding extra goed op de juiste aanhaptechniek. Je kindje moet aanhappen met een groot mondje. Vergelijk het met in een appel bijten.”
10. Er zijn ook mama’s die, in plaats van borstvoeding te geven, fulltime gaan kolven. Wat vind jij daarvan?
“Er zijn inderdaad mama’s die al gaandeweg ontdekken: het lukt niet, of die borstvoeding is toch niks voor mij. Omdat ze hun baby toch moedermelk willen geven, gaan ze kolven. Vergis je niet, dat is een héle grote opgave. Je doet eigenlijk dubbel werk door én te kolven én je baby daarna nog een flesje te geven. Daarnaast moet je dat kolfapparaat steeds grondig schoonmaken, de frequentie van het kolven hoog genoeg houden om de productie niet achteruit te laten gaan… Een enorme inspanning, waar je als mama heel erg trots op mag zijn.”
11. Er bestaan ook borstvoedingsapps. Welke zou jij aanraden?
“De app met medewerking van de Wereldgezondheidsorganisatie en die van Medela zijn twee goede opties. Ze kunnen mama’s die zich nog wat onzeker voelen, een houvast bieden. Ik merk dat daar na een aantal maanden minder behoefte aan is. Dan hebben mama’s meer zelfvertrouwen gekregen en vertrouwen ze op hun eigen gevoel. Volledig terecht!”
12. Wat moet ik zeker in huis halen als ik borstvoeding wil geven?
“Niets! Het heeft weinig zin om al op voorhand dingen te kopen. Op de kraamafdeling van het ziekenhuis hebben ze alles wat je nodig hebt, en je krijgt ook een heleboel dingen mee naar huis. Ook een borstvoedingsbeha koop je liever pas achteraf. Het volume van je borsten is immers op voorhand moeilijk in te schatten. Kijk eerst of de borstvoeding iets voor jou is, en ga dan pas investeren.”
13. Heb je nog tips voor mama’s in spe?
“Informeer je al tijdens de zwangerschap over borstvoeding. Op de website van Kind en Gezin vind je heel wat informatie en kan je gratis de brochure ‘Borstvoeding’ bestellen. Vraag die eerste dagen hulp bij het aanleggen. Borstvoeding geven is niet iets wat je van nature zonder enige moeite kunt. Net als fietsen moet je het leren, en dat heeft tijd nodig. De eerste week is het zoeken, zowel voor jou als je baby. Na zes weken horen we van mama’s dat ze echt beginnen te genieten. Borstvoeding geven vraagt een inspanning, maar als je doorzet en je goed laat begeleiden, kan het daarna een heel intiem en fijn moment voor jullie tweetjes worden.”
14. Klopt het dat elke dag telt? Of moet ik het toch best een bepaalde periode volhouden om echt effect te hebben?
“Élke dag telt en is een overwinning op jezelf. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt aan om minstens zes maanden exclusief borstvoeding te geven. Dat is een heel moeilijk doel dat in het begin oneindig lang kan lijken.
Ik raad mama’s daarom aan om dat doel kleiner te maken. Probeer eerst eens die eerste 6 uur borstvoeding te geven. Daar geef je je baby een ongelooflijke gezondheidsboost mee. Is dat goed gelukt, verleg je doel dan naar 6 dagen. Schakel de hulp van je verpleegkundige en vroedvrouw in en laat je begeleiden bij het aanleggen. Na die 6 dagen volgen de oefenweken en kan je ernaar streven om het 6 weken vol te houden. Haal je dat, dan heb je een belangrijke drempel genomen.
“Ik zeg mama’s altijd: probeer het 6 dagen. Gaat dat goed, dan kan je je doel verleggen naar 6 weken, of wie weet zelfs 6 maanden”
Je hebt als het ware leren fietsen en bent nu klaar om tochtjes te maken en te genieten. Wie weet lukt het jou om die 6 maanden te halen, of langer… Het is dus heel belangrijk om je eigen doel en grens te bepalen: 6 uur, 6 dagen, 6 weken, 6 maanden… Laat je vooral door niemand iets opleggen.”
15. Moet ik me schuldig voelen als de borstvoeding echt niet lukt?
“Absoluut niet. Elke mama wil het beste voor haar kindje en is een goede mama, borstvoeding of geen borstvoeding. Probeer het, zoek steun in je omgeving en laat je deskundig begeleiden. Lukt het niet, dan heb je het geprobeerd. Jij doet je uiterste best voor je kindje, en dat is het allerbelangrijkste.”
Lees ook:
- De meest comfortabele posities om borstvoeding te geven
- Borstvoedingsbeha kopen: hoe en wat?
- Goeie vraag: mag je alcohol drinken als je borstvoeding geeft?
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!