Verbindend spelen: zo leer je de emoties van je kind te begrijpen én te ondersteunen

Kinderen hebben er — net als volwassenen trouwens — nood aan om hun gevoelens te delen en om spanningen te ontladen. Verbindend spelen is daar dé ideale manier voor. We vroegen aan Aware Parenting instructeur Nele Flamang wat dat precies inhoudt.

Nele Flamang: een korte introductie

Nele is Mama van Lotte (5) en Lis (1), logopediste en Aware Parenting-instructeur. Vorig jaar verscheen haar allereerste boek ‘Als je van spelen leren kan’ bij Acco.

Je bent Aware Parenting instructeur. Hoe ben je in de wereld van bewust ouderschap gerold?

“Mijn oudste dochter Lotte maakte me ‘mama’. Ze bracht me dicht bij mijn buikgevoel. Wat ik las in de boeken van Aletha Solter (de grondlegger van Aware Parenting), onderbouwde wat vanbinnen goed voelde. Omdat ik de inzichten van deze filosofie graag met andere ouders wilde delen, werd ik Aware Parenting instructeur in augustus 2018.”

Kun je kort even uitleggen wat Aware Parenting precies is?

“Ik vind het niet gemakkelijk om daar in het kort op te antwoorden (lacht). Aware Parenting bestaat uit drie bouwstenen: (1) ‘Hechtingsbevorderend ouderschap’; wat neerkomt op het investeren in de relatie van bij het begin, (2) ‘Democratische discipline’, wat zoveel wil zeggen als opvoeden zonder straffen of belonen maar mét liefdevolle grenzen. Aware Parenting is noch een autoritaire noch een toegeeflijke opvoedingsstijl. De laatste bouwsteen (3) ‘Herstel van stress en trauma’ heeft ons als gezin heel veel gebracht. Het heeft mijn kijk op ‘moeilijk gedrag’ compleet veranderd en heeft er o.a. voor gezorgd dat ik huilbuien van mijn kinderen begrijp en ondersteun.

Ook spel kreeg een belangrijke plek in onze opvoeding. Ik begrijp steeds beter dat kinderen (en volwassenen) natuurlijke herstelmechanismen hebben die hen helpen om opgestapelde spanning en stress weer kwijt te geraken. Aware Parenting is voor mij veel meer dan een methode, het is een grondhouding. In de kern gaat het om liefde, om een weg van angst naar vertrouwen.”

Bij verbindend spelen zal een kind zich zo verbonden voelen met jou, waardoor hij bepaalde gevoelens kan verwerken. Kun je uitleggen wat verbindend spelen precies is?

“In haar boek ‘Attachment Play’ beschrijft Aletha Solter negen vormen van hechtingsbevorderend spel die stress verminderen, hechting versterken en gedragsproblemen helpen oplossen.

Verbindend spelen gaat over het volledig richten van je aandacht op je kind. Het echt kijken naar, volgen van en afstemmen op je kind is voor mij de kern van verbindend spel. Vertrouw erop dat je kind in zijn spel van jou vraagt wat het nodig heeft. Als je kleuter zich bijvoorbeeld plots als een baby gedraagt, dan helpt het om te begrijpen dat hij met dit regressiespel misschien de komst van zijn zusje verwerkt, of een schoolstart die veel van hem vraagt. Wanneer ons kind onze liefdevolle aandacht voelt, zal het bereid zijn om te communiceren over wat belangrijk voor hem is.

Naast het ingaan op hun uitnodiging tot spel of ons initiëren van een afgebakend spelmoment, kunnen we als ouder ook spel inzetten om bijvoorbeeld het tanden poetsen vlotter te laten verlopen. Met verbindend spel gaan we ons kind niet manipuleren maar gaan we naast hem staan. We helpen hen de lastige gevoelens en spanning rondom een bepaald thema te ventileren en brengen hen zo dichter bij hun intrinsiek liefdevolle en meewerkende natuur.”

Hoeveel tijd ‘moet’ je hierin investeren?

“Ik vind het belangrijk om authentiek te blijven als ouder en jezelf niet te forceren om te gaan spelen. Als ouder is het vooral onze taak om ruimte te creëren in onszelf zodat we gemakkelijker tot spel komen.

Verder helpt het ook om erop te vertrouwen dat onze kinderen iets heel belangrijks en goeds doen wanneer ze ons tot spel uitnodigen. Op die manier gebeurt heel wat spel gewoon tussendoor.

Ik geloof ook in kwaliteit boven kwantiteit. Af en toe een afgebakend spelmoment installeren waarin je bereid bent om even uitsluitend met je kind te spelen kan jullie ‘vaatjes voor verbinding’ aanvullen en jullie band enorm versterken.”

Is het een goed of slecht teken dat een kind bijvoorbeeld huilt tijdens of na het spel?

“Het eindpunt van zo’n afgebakend spelmoment kan ‘huilbehoefte’ triggeren en ruimte geven. Omdat jouw liefdevolle grens volgt op je investering in verbinding zou het kunnen dat je kind dit gebruikt als een aanleiding om opgestapelde spanningen en emoties onder jouw liefdevolle aandacht los te laten. Schrik dus niet wanneer je kind begint te huilen nadat je het samen zo fijn had. Je kind maakt gebruik van zijn natuurlijke herstelmechanismen en doet daarmee iets gezonds. Het is de reden waarom ik ouders soms aanraad, als ze een half uur tijd hebben, een kwartier spel te plannen en dat andere kwartier als ‘huil-marge’ te houden. Op die manier is de kans groter dat je nog ruimte hebt om dat te ontvangen als het nodig is.”

Is het al mogelijk om dit te doen met een baby of jonge peuter?

“Absoluut. Het ziet er misschien anders uit dan bij een ouder kind, maar meer dan wie dan ook zijn baby’s en jonge peuters gericht op zich verbonden voelen. Je maakt bijvoorbeeld telkens een grappig geluidje wanneer je baby op je neus duwt, trekt een gek gezicht wanneer hij met zijn handje op tafel slaat of zegt ‘boem!’ wanneer hij iets laat vallen. Iedere keer wanneer je baby een geluidje maakt, doe je bijvoorbeeld alsof je omvalt. Of je maakt een kleine schrikbeweging en zegt iets als ‘aah’.

Stem de intensiteit van je spel af op je baby. Wanneer je graag bewust meer verbindend speelt met je baby kun je, net zoals bij een ouder kind, regelmatig een moment exclusief voor jullie reserveren. Als je niet goed weet hoe te beginnen, kun je starten met het volgen van de aandacht van je baby. Dat voelt heerlijk voor hem, je baby voelt zich dan helemaal gezien. Durf je ‘slow motion modus’ even aan te zetten. Vertraag en zoom in.”

Meer inspiratie en tips? Volg Nele dan op Instagram en Facebook. Ze was ook twee keer te gast bij Radio Mama om over het onderwerp te praten. Beluister hier deel 1 en deel 2. 

Zeker ook lezen:

• Nina Mouton over mild ouderschap
• Waarom een veilige hechting zo belangrijk is voor je kind
• De beste opvoedtips uit Scandinavië