Goede vraag: mag mijn kleuter een verzwaringsdeken gebruiken?
Heeft je kleuter moeite met inslapen of doorslapen, of kan je kind maar moeilijk prikkels verwerken of ontspannen? Dan heb je misschien al eens gedacht aan een kalmerend verzwaringsdeken. Maar is zo’n deken wel geschikt voor kinderen en helpt het ook echt? Die vraag legden we voor aan kinderslaapcoach Karen Claes.
Wat is een verzwaringsdeken?
Karen Claes: “Een verzwaringsdeken is precies wat de naam zegt: een deken dat verzwaard werd. Deze speciale dekens bestaan in verschillende maten en gewichten. Een normaal deken weegt ongeveer 1,5 kg, het gewicht van een verzwaard deken kan variëren tussen 2 kg (voor kinderen) en 10 kg (voor volwassenen). Het doel van een verzwaringsdeken is om diepe drukstimulatie te bieden. Het gebruik ervan wordt vaak gelinkt aan betere slaap en daar heeft die diepe druk alles mee te maken.”
Ontspannend effect
“Diepe druk helpt het zenuwstelsel kalmeren en heeft daardoor een ontspannend effect op je kindje. Het geeft een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Je kunt die diepe druk creëren door een massage te geven, maar een stevige knuffel en dus ook een verzwaringsdeken kunnen hierbij helpen. Wanneer er een diepe, gelijkmatige druk op het lichaam wordt uitgeoefend, dringt die door tot de diepere huidlagen en zelfs tot de spieren en gewrichten. Dat helpt om te ontspannen en zorgt er tegelijkertijd ook voor dat je niet meer zo gevoelig bent voor prikkels van buitenaf.
Diepe druk remt niet alleen de aanmaak van het stresshormoon cortisol, het stimuleert ook de aanmaak van oxytocine, endorfine en serotonine. Serotonine is de voorloper van het slaaphormoon melatonine, en dus heel belangrijk om in te kunnen slapen.
Rustig en ontspannen in slaap vallen is niet alleen fijn voor je kindje (en voor jou), het heeft ook een positief effect op het verdere verloop van de nacht. Als er bijvoorbeeld veel onrust en stress heerst rond bedtijd, is de kans groter dat je kindje tijdens de nacht vaker wakker zal worden.”
“In principe kan elk kind een verzwaringsdeken gebruiken voor een betere nachtrust, maar diepe druk heeft niet bij iedereen hetzelfde effect. Sommige kinderen vinden het fijn, anderen helemaal niet.”
Vanaf wanneer mag je een verzwaringsdeken gebruiken?
“Een verzwaringsdeken mag je ten vroegste gebruiken vanaf de leeftijd van twee jaar. Het is bovendien heel belangrijk dat je het op een veilige manier gebruikt. Het gewicht en de lengte van het verzwaringsdeken moet afgestemd zijn op je kindje, enerzijds voor een optimale werking, anderzijds omdat het anders gevaarlijk kan zijn. Het deken mag je kindje niet belemmeren om vrij te ademen, te bewegen of zich anders te leggen. Je kindje moet het deken dus makkelijk zelf van zich af kunnen doen of goed kunnen leggen.”
Hoe kies ik het juiste verzwaringsdeken voor mijn kind?
“Een verzwaringsdeken moet steeds afgestemd zijn op de lengte en het lichaamsgewicht van je kindje. Het aanbevolen gewicht voor een verzwaringsdeken is ongeveer tien procent van het lichaamsgewicht. Soms is een iets lichter of zwaarder deken voor een kindje nodig om het juiste effect te hebben. Twijfel je, dan is het steeds een goed idee om eerst met een kinderarts, ergotherapeut of andere zorgverlener te overleggen. Zij kunnen samen met jou kijken of een verzwaringsdeken een hulp kan zijn voor jouw kindje en welk deken geschikt is.
Een verzwaringsdeken kan een hulpmiddel zijn, maar het is geen magische oplossing. Als er andere factoren zijn die een invloed hebben op de slaap van je kindje, is het belangrijk om ook dat aan te pakken.
Ik zou je kindje er niet ineens een hele nacht mee laten slapen, maar er overdag eerst aan laten wennen. Een verzwaringsdeken kun je immers op heel veel momenten gebruiken, niet enkel bij het slapen. Het is ook nuttig tijdens het lezen van een boekje, als je kindje naar televisie kijkt, wanneer jullie samen de dag overlopen, tijdens een relaxmomentje of een dutje.”
Zijn er ook alternatieven?
“Ik overloop graag ook nog een aantal alternatieven die eveneens het effect van diepe druk hebben.
- Voor baby’s en peuters jonger dan twee jaar raad ik het NUNKI lakentje aan. Dat is een lakentje dat om de matras heen gaat waardoor het niet los kan raken. Het geeft alleen diepe druk op het bovenlichaam van je kleintje. Je baby kan de armpjes en beentjes vrij bewegen en zelfs als de armpjes niet onder het lakentje zitten, blijft de diepe druk op het bovenlichaam actief. Door de bewegingsvrijheid staat het NUNKI lakentje de ontwikkeling van de heupen niet in de weg. Je kunt het gebruiken tot je kindje drie jaar is.
- Een slaaptunnel is een alternatief dat ik ook vaak aanraad bij kindjes vanaf twee jaar. Het is een hoes die je om je matras doet. Een slaaptunnel geeft niet alleen diepe druk op het bovenlichaam, maar ook op de benen, net zoals een verzwaringsdeken. Voor kinderen jonger dan twee jaar is een slaaptunnel niet veilig: enerzijds kan het de heupontwikkeling belemmeren, anderzijds kan je kindje er ook onder schuiven. Niet elke stof van een slaaptunnel is even ademend en het kan ook moeilijk zijn voor je kindje om er weer onderuit te komen. Een verzwaringsdeken en een slaaptunnel kun je tot de volwassen leeftijd gebruiken.
- Een stevige knuffel of massage kan ook hetzelfde effect hebben. Kijk wat jouw kindje fijn vindt.
- Geen fan van de dekentjes of lakens? Dan kan een verzwaringsknuffel misschien wel iets zijn voor je kindje. Knuffelen met een verzwaringsknuffel kan eveneens overprikkeling en onrust wegnemen en je kindje helpen om ontspannen aan de nacht te beginnen.”
Met dank aan Kinderslaapcoach Karen Claes.
Meer slaaptips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!